تجاری سازی محصولات دانش بنیان یعنی فرایند تبدیل ایده‌ها، فناوری‌ها و اکتشافات دانش بنیان به محصولات یا خدماتی که در بازار قابل فروش و بهره‌برداری هستند. در این فرایند، اطلاعات و دانشی که توسط محققان، دانشمندان و نوآوران تولید شده است، به محصولات یا خدماتی تبدیل می‌شود که به طور تجاری جذاب و قابل استفاده هستند. در این مقاله قصد داریم به معرفی خدمات تجاری سازی محصول شرکت پیشگامان یکی از بهترین شتاب دهنده های ایران بپردازیم.
مفهوم تجاری سازی چیست؟
قبل از تشریح مفهوم مثلث تجاری سازی چیست و توضیح مدل‌های تجاری سازی بهتر است بدانیم در تمام کشورهای جهان، مجموعه‌های بسیاری وجود دارند که با تحقیق و پژوهش، راهکارهایی برای حل مشکلات مختلف ارائه می‌دهند. مثلا بسیار پیش آمده که در اخبار شنیده‌ایم روشی جدید برای درمان یک بیماری ابداع شده است. اما آیا تاکنون به این فکر کرده‌اید که چرا این روش جدید، فقط در اخبار دیده می‌شوند و برای بیماران مورد استفاده قرار نمی‌گیرند؟ برای پاسخ به این سوال، باید بررسی کنیم مفهوم تجاری سازی چیست و بعد از آن نیز به خدمات تجاری سازی چیست خواهیم پرداخت.
تجاری سازی یعنی فرایندی که در آن ایده یا محصولی که نیازی را برآورده می‌کند، برای عرضه به بازار مصرف آماده شود. در واقع یک محصول یا خدمت برای تجاری بودن باید شرایط مختلفی که در ادامه نام می‌بریم را داشته باشد:
- امکان عرضه در تعداد یا حجم بالا را داشته باشد تا نیاز بازار هدف را برآورده کند.
- از نظر مالی و اقتصادی هم برای خریدار و هم برای تولیدکننده توجیه اقتصادی داشته باشد.
- ارزش افزوده‌ای را ارائه بدهد تا امکان رقابت در بازار را داشته باشد.
با تأمین این شرایط، محصول برای عرضه انبوه به مصرف‌کنندگان آماده می‌شود. با توجه به توضیحاتی که درباره این مفهوم ارائه شد، احتمالا می‌توانید حدس بزنید خدمات تجاری سازی چیست و چطور می‌تواند به یک کسب و کار نوپا کمک کند. در قسمت‌های بعدی، این مبحث را بیشتر باز می‌کنیم تا اطلاعات دقیق‌تری در اختیارتان قرار داده باشیم.
منظور از مدل های تجاری سازی چیست؟
پس از حدس مفهوم خدمات تجاری سازی چیست، جالب است بدانیم روشهای تجاری سازی مختلفی وجود دارند که آن‌ها را به عنوان مدل های تجاری سازی می‌شناسیم. هرکدام از این مدل‌ها، شامل مراحل مختلفی هستند که به شما کمک می‌کنند بازار را بررسی کنید، محصولاتتان را توسعه بدهید و برای فروش آن‌ها برنامه‌ریزی داشته باشید. در ادامه لیست این مدل‌ها را ارائه می‌دهیم:
- مدل گلد اسمیت
- مدل کوکوبو
- مدل کوپر
- مدل جولی
- مدل راث‌ول و زگفیلد
فرایند تجاری سازی چه مراحلی دارد؟
فرایند تجاری سازی از همان ابتدای ایده‌پردازی برای برآوردن نیاز به شیوه‌ای نوین شروع می‌شود و تا زمان رسیدن محصول یا خدمات به دست مصرف‌کننده ادامه دارد. در ادامه بررسی می‌کنیم مراحل خدمات تجاری سازی چیست و در هر مرحله باید چه فعالیت‌هایی انجام داد.
1. ایده
در مراحل خدمات تجاری سازی پیش از هرچیز باید نیازی را شناسایی کنید و راهکارهای نوین برای برآورده کردن آن ارائه بدهید تا ایده‌ای برای توسعه داشته باشید. در این مرحله، همچنین باید ایده‌تان را از جوانب زیر ارزیابی کنید:
- آیا بازار از روش شما استقبال خواهد کرد؟ به عبارت دیگر، اعضای بازار هدف شما حاضرند برای خرید محصولات یا خدماتتان پولی بپردازند؟
- آینده ایده‌تان را بر اساس تحقیقات بازار چطور ارزیابی می‌کنید؟
- ایده شما چه ارزشی ایجاد می‌کند؟
پاسخ به این سوالات اولین مرحله از فرایند تبدیل یک ایده خام به یک محصول یا خدمت تجاری است.
۲. طرح اولیه و ثبت ایده
در این مرحله باید تحقیقات نهایی بازار را انجام بدهید، رقبایتان را تحلیل کنید و متوجه شوید که کسب و کار شما چه مزیتی برای رقابت با آن‌ها دارد. همچنین باید فناوری‌های مورد نیاز برای اجرای ایده‌تان را مشخص کنید و طرح اولیه‌ای برای معرفی کسب و کارتان داشته باشید.
بعد از ایجاد یک طرح تجاری، باید به فکر محافظت از آن در برابر افراد سودجو باشید. خواه ناخواه در فرایند تجاری سازی، افراد بسیاری از جزئیات ایده و خدمات شما اطلاع پیدا می‌کنند و ممکن است از آن به نفع خودشان بهره ببرند. پس وقتی مطمئن شدید که می‌خواهید ایده‌تان را تجاری کنید، آن را ثبت کنید و از نشان‌هایی که برای شما کپی‌رایت در نظر می‌گیرند، استفاده کنید.
ثبت اختراع و ثبت علامت تجاری، دو روشی هستند که می‌توانید برای محافظت از کسب و کارتان انجام بدهید.
3. طرح کسب و کار یا بیزینس پلن
بیزینس پلن یک برنامه بلندمدت است که در آن جزئیات مختلف یک کسب و کار نوشته می‌شود. این برنامه به سرمایه‌گذاران یا هرکس دیگری که آن را می‌خواند، نشان می‌دهد که کسب و کار شما چیست، چه فعالیت‌هایی دارد، چطور به اهدافش می‌رسد و چه برنامه‌هایی برای سودآوری بیشتر دارد. به عبارتی، طرح کسب و کار، نقشه راه تجاری سازی ایده ارزیابی‌شده محسوب می‌شود و درک. مطالعه بیشتر: طرح تجاری چیست؟
4. تیم‌سازی و توجیه اقتصادی و مالی
در این مرحله برای درک دقیق تر مفهوم تجاری سازی چیست هم باید مشخص کنید که به چه پوزیشن‌هایی در تیم نیاز دارید و هم برنامه تأمین مالی را ارائه بدهید. بخش اول را با توجه به نیازهای پروژه تعیین کنید و مشخص نمایید که چه افرادی به عنوان تیم بنیان‌گذار به پروژه اضافه می‌شوند و چه کسانی کارمند هستند.
برای توجیه اقتصادی باید موارد زیر را تعیین کنید:
- به چه منابعی نیاز دارید؟
- اولویت تأمین با کدام‌یک از آن‌هاست؟
- در صورت تأمین منابع چه فرایندی در چه مدت زمانی اجرا می‌شود؟
- سرمایه ظرف چه مدت بازمی‌گردد؟
- سرمایه‌گذاران چه مقدار سود به دست می‌آورند؟
در این مرحله همچنین باید امکان‌سنجی فنی، بازار و مالی را انجام بدهید، ریسک‌ها را بررسی کنید و تحلیل‌های اقتصادی خود را نیز کامل کنید.
5. اجرای طرح‌ها
در این مرحله رسما وارد بخش‌های اجرایی می‌شوید و باید آستین‌هایتان را بالا بزنید. دقت داشته باشید که اگر در مرحله قبل به درستی بررسی کرده باشید که خدمات تجاری سازی چیست و از آن‌ها استفاده کرده باشید، طرح‌های بسیار دقیقی دارید که به شما در توسعه هرچه ساده‌تر محصول کمک می‌کند.
در طرح اجرایی شما باید تمام فرایندهای کلی و جزئی تبدیل ایده به محصول وجود داشته باشد تا در صورت نیاز، حتی امکان واگذاری ایده یا برون‌سپاری آن را هم داشته باشید و متخصصانی که در مراحل قبلی فرایند تجاری سازی حضور نداشته‌اند هم بتوانند با توجه به طرح شما، کسب و کار را اجرا و مدیریت کنند.
6. ایجاد مدل کسب و کار در تجاری سازی چیست
مدل کسب و کار ارزش‌هایی که شما به بازار ارائه می‌دهید و شیوه کسب درآمدتان را مشخص می‌کند. به عبارتی می‌توان گفت مدل کسب و کار، نمونه کوتاه‌مدت و عملیاتی بیزینس پلن محسوب می‌شود. برای ایجاد مدل کسب و کار باید عناصر زیر را تعیین کنید:
- محصول یا خدماتی که عرضه می‌کنید
- نحوه ارائه این خدمات و محصولات به بازار
- هزینه‌ها و منابع مورد نیاز برای تولید
- برنامه‌های درآمدزایی و سودآوری
7. بازاریابی و فروش
در این مرحله از تجاری سازی باید کانال‌های فروش و راه‌های ارتباط با بازار هدف را پیدا کنید، استراتژی درستی برای بازاریابی بچینید، با مشتریان ارتباط برقرار کنید و شیوه‌های فروش را بیابید.
8. پشتیبانی و خدمات پس از فروش
کار تجاری سازی با فروش محصولات یا خدمات به پایان نمی‌رسد. به یاد داشته باشید که شما به یک جریان درآمدی دائمی نیاز دارید و خودتان باید آن را ایجاد کنید. ارائه خدمات پس از فروش و پشتیبانی از مشتریان، یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی است که تداوم جریان درآمدیتان را تضمین می‌کند.
9. گسترش بازار
اکنون شما به آخرین مرحله تجاری سازی رسیده‌اید و ایده‌تان را از یک استارتاپ به یک کسب و کار بزرگ تبدیل کرده‌اید و باید به فکر پیشرفت باشید. شناخت بازارهای جدید در داخل یا خارج از کشور یا توسعه محصولات جدید دو روش برای رشد کسب و کار است.
پس ابتدا بازارها و نیازهای جدید هماهنگ با امکاناتی که در اختیار دارید را شناسایی کنید و سپس فرایند تجاری سازی را از ابتدا برای ایده‌های تازه‌تان انجام بدهید.
خدمات تجاری سازی چیست؟
اکنون می‌دانید فرایند تجاری سازی چیست و چه مراحلی را برای آماده‌سازی یک ایده برای ورود به بازار باید انجام داد. اما بیایید بررسی کنیم خدمات تجاری سازی چیست و چطور می‌توانید در مراحل این فرایند از آن‌ها استفاده کنیم.
با وجود اینکه توضیح مراحل به صورت تئوری ساده و منسجم به نظر می‌رسد، اما جزئیات بسیاری دارد و هرکسی از عهده اجرای آن‌ها برنمی‌آید. علت اینکه بسیاری از کسب و کارها پیش از ورود به بازار، ورشکسته می‌شوند و نمی‌توانند به رقابت ادامه بدهند هم همین مسئله است.
حال تصور کنید تیمی از مشاوران حرفه‌ای در تمام مراحل تجاری سازی همراهتان باشند تا خدماتی که می‌خواهید را به شما ارائه بدهند، در حل مشکلات به شما کمک کنند، منابع و ارتباطاتی که نیاز دارید را برایتان فراهم کنند و به عنوان مشاور کنار شما باشند. این همان کارهایی است که ارائه‌دهندگان خدمات تجاری سازی انجام می‌دهند. اگر ایده‌تان آینده خوبی داشته باشد، می‌توانید از این خدمات استفاده کنید و با کم‌ترین موانع، ایده‌تان را به کسب و کار تبدیل کنید.
مزیت‌های استفاده از خدمات تجاری سازی
در ادامه به این که رویکرد تجاری سازی چه مزیتی دارد اشاره می‌کنیم. با توجه به این مزیت‌ها متوجه می‌شوید که علت استقبال استارتاپ‌ها از خدمات تجاری سازی چیست.
- با معرفی به سرمایه‌گذارها، می‌توانید سرمایه و منابع مورد نیازتان را به دست آورید.
- از فرصت‌های ویژه حمایتی مانند توسعه محصول دانش بنیان مطلع خواهید شد و می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.
- تیمی از افراد حرفه‌ای در کنار شما قرار می‌گیرند، در نتیجه مسیر تجاری سازی را اشتباه نمی‌روید و با کم‌ترین مانع به اهدافتان می‌رسید.
- حتی اگر خودتان تجربه کافی نداشته باشید، می‌توانید از راهنمایی افراد متخصص و باتجربه استفاده کنید. حضور این افراد مهارت‌های خودتان را هم افزایش می‌دهد و شما را به یک مدیر حرفه‌ای برای کسب و کارتان تبدیل می‌کند.
موانع تجاری سازی محصول چیست؟
موانع تجاری سازی محصول برای کسب و کارهایی که از خدمات تجاری سازی استفاده نمی‌کنند، بیشتر است. اولین نکته‌ای که باید به یاد داشته باشید این است که مطرح کردن یک ایده تازه و تبدیل آن به محصول یا خدماتی که در بازار فروش خوبی دارد، مثل هفت‌خوان رستم است! مسیر راه‌اندازی کسب و کار، سخت‌تر از محتواهای رسانه‌های انگیزشی یا داستان‌های موفقیت انسان‌های بزرگ است و باید برای آن آماده باشید.
در ادامه بررسی می‌کنیم مهم‌ترین موانع تجاری سازی محصول چیست.
- برای توسعه محصول، معمولا به منابع و تجهیزات بسیاری نیاز است و هرچقدر تکنولوژی مورد نیاز برای تولید آن بیشتر باشد، منابع بیشتری باید در اختیار سازمان قرار بگیرد.
- دریافت مجوز و چالش‌های حقوقی از دیگر موانع تجاری سازی محصول است.
- کسب و کارهایی که از خدمات تجاری سازی استفاده نمی‌کنند، حمایت کافی برای توسعه ایده‌شان را ندارند و معمولا شکست می‌خورند.
- ریسک فعالیت در ایران و راه‌اندازی کسب و کار بسیار زیاد است؛ گاهی اوقات مسائل غیرقابل پیش‌بینی چون تورم چند ده درصدی، به کسب و کارهای نوپا آسیب می‌رساند.
- تعداد صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا سرمایه‌گذاران پر خطر در ایران محدود است.
- در بسیاری از حوزه‌ها، صنعت‌گران و بازاریان به بخش علمی و دانشگاهی اعتماد ندارند و به ایده‌های خلاقانه و متدهای نوین، اجازه رشد نمی‌دهند.
کلام آخر
در شتابدهنده پیشگامان تمام خدمات شتابدهی، تجاری سازی محصول و خدمت و حتی مشاوره و پشتیبانی راه‌اندازی شرکت‌های دانش بنیان ارائه می‌شود. اگر ایده‌ای دارید که بخاطر محدودیت‌های مالی یا ارتباطی آن را اجرا نکرده‌اید، دیگر تعلل نکنید. بیزینس پلن یا طرح اولیه ایده‌تان را برای ما بفرستید تا درباره آن باهم صحبت کنیم.
همین‌طور خوشحال می‌شویم نقطه نظرات خود را در خصوص مفهوم خدمات تجاری سازی چیست با ما به اشتراک بگذارید.
