قطعا یکی از مهمترین اقداماتی که بشر در طول تاریخ انجام داده، ایجاد تحول در یکی از جذابترین هنرها، یعنی آشپزی است. بیشک این هنر والا، ارتباط عمیق و نزدیکی بین حیات انسان و تکامل فرهنگ و تمدن داشته است. جایگاه این هنر به قدری بالاست که توانسته 25 سپتامبر را به عنوان «روز جهانی آشپزی» در تقویم به خود اختصاص دهد.
آشپزی آنقدر با زندگی عجین شده است که شاید کمتر کسی پیدا شود تا بتواند نقطه آغازی برای این هنر متصور شود. اما به هر حال، آشپزی هم مانند هر موضوع دیگری تاریخچهای مخصوص به خود را دارد. به طور قطع، آتش مهمترین عنصری است که در آشپزی نقش داشته است. بنا به گفته باستانشناسان، تقریبا دو میلیون سال پیش، آشپزی آغاز شد؛ آنها معتقدند با آغاز استفاده بشر از آتش، تهیه غذا و آشپزی شکل گرفت.
تاریخچه آشپزی در ایران
اهمیت آشپزی در ایران را میتوان در فرهنگ کهن ایران یافت. اگر نگاهی به رسم و رسوم گذشته داشته باشیم، متوجه میشویم که زن، خوشبختی را با دو چیز به خانه مرد میبرد؛ یکی آینه و دیگری ظرف و ظروف آشپزخانه که به نوعی همان هنر آشپزی است. این امر نشان دهنده اهمیت فرهنگ ایرانی به غذا و هنر آشپزی و همچنین نقش کدبانوی خانه در پرورش این هنر است. تحول و پرورش این هنر در فرهنگ غذایی ایرانیان به نحوی بوده که غذا توانسته در مسیر خود گاها به نماد و سمبل تبدیل شود. به عنوان مثال، سبزی پلو با ماهی به عنوان یکی از غذاهای نمادین برای شب عید است و بر این اساس بسیاری از خانوادهها در شب سال نو، این غذا را تهیه میکنند. رشته پلو نیز از دیگر غذاهای نمادین است که طبق سنت گذشته، بسیاری از خانوادهها در شب سال تحویل، آن را آماده میکنند. فلسفه تهیه رشته پلو، این است که در ابتدای سال رشته کار را دست بگیریم و بتوانیم به امور زندگی و کار مسلط باشیم. غذاهای نمادین برای ایام ماه مبارک رمضان، شب یلدا، چهارشنبهسوری و سایر مراسم دیگر نیز وجود دارند.
علاوه بر این، اگر اهل موزه باشید و گذرتان به موزه ایران باستان افتاده باشد، با دیدن ظروف مختلف، قاشق و چنگال و ... در این موزه که قدمت طولانی آنها توسط باستانشناسان به تایید رسیده، آشکارا به تاریخچه کهن آشپزی در ایران پی خواهید برد. شاید جالب باشد بدانید پیتزا که این روزها اصالت آن را به ایتالیا نسبت میدهند، در اصل یک غذای ایرانی بوده است. در واقع، سربازان داریوش هخامنشی در زمان جنگ، خمیر نان را روی سپرهای خود پهن میکردند و روی آن را با پنیر و خرما میپوشاندند سپس زیر سپر آتش روشن میکردند و نان را میپختند. یونانیها این شیوه پخت را از ایرانیان آموختند و بعد رومیها آن را یاد گرفتند و در نهایت پیتزا بهشکل امروزی با طعم و رنگ ایتالیایی ابداع شد. به تعبیر دیگر، پیتزا، به نام ایران و به کام ایتالیا شد.
اولین آموزشگاه آشپزی ایران
با وجود اینکه آشپزی به عنوان یکی از هنرهای پرطرفدار در ایران به شمار میرفت و شاخصه کلیدی برای کدبانوگری در ایران محسوب میشد، اما تا سال 1370 هیچ گونه کلاس آشپزی نه در تهران نه در هیچ کدام از شهرها و استانهای کشور وجود نداشت. به عبارت بهتر، به جرات میتوان گفت هیچ اقدام مثبتی در تحول و دگرگون کردن آشپزی در ایران به چشم نمیخورد، چرا که آشپزی به عنوان یک هنر موروثی بیهیچ کم و کاست از مادر به دختر منتقل میشد؛ بدون اینکه خلاقیتی در کار باشد. در واقع، مفهومی تحت عنوان آموزش حرفهای آشپزی یا آموزش تخصصی آشپزی، مفهومی کاملا غریبه با فرهنگ غذایی ایرانی بود.
تنها اقدام مثبتی که میتوانست یاریرسان علاقهمندان به هنر آشپزی باشد، انتشار چندین کتاب در حوزه آشپزی بود که از آن جمله میتوان به کتاب «هنر آشپزی با رزا منتظمی»، «مستطاب آشپزی؛ نجف دریابندری» و چندین جلد کتاب موضوعی از انتشارات سانازسانیا بود. هرچند نمیتوان نقش کتاب آشپزی را در بالا بردن سطح دانش آشپزی نادیده گرفت، اما قطعا تاثیری که کلاس آشپزی میتوانست داشته باشد را نداشتند.
همین کمبود و خلا در این زمینه باعث شد تا ساناز مینایی به عنوان پیشرو و پرچمدار این صنعت، آستین را بالا زده و فعالیت اولین آموزشگاه آشپزی در ایران را کلید بزند. ساناز مینایی که کارنامهای درخشان برای خود رقم زده بود، علاوه بر دریافت جوایز معتبر از کشورهای فرانسه و ژاپن و اجرای برنامههای آشپزی در صدا و سیما، ابتدا اولین استانداردهای کشوری جهت آموزش آشپزی و شیرینیپزی را برای سازمان فنی و حرفهای کشور تدوین کرد و یک سال پس از آن، تخصصیترین آموزشگاه آشپزی ایران را افتتاح کرد. شاید جالب باشد بدانید که اولین آموزشگاه آشپزی و شیرینیپزی که توسط اکرم مینایی تاسیس شد، ابتدا تحت عنوان «آموزشگاه اکرم مینایی» فعالیت خود را آغاز کرد. اما پس از متولد شدن فرزند اول او، ساناز، نام آموزشگاه به «آموزشگاه ساناز» تغییر کرد. پس از چند سال که فرزند دوم او سانیا متولد شد، این نام به «آموزشگاه سانازسانیا» تغییر نام داد. به گفته ساناز مینایی، زمانی که برنامههای تلویزیونی ایشان از سال 70 به بعد شروع شد، میخواستند مردمی که با چهره او آشنا میشوند بدانند که ایشان همان مدیر و موسس آموزشگاه ساناز هستند، لذا خود را ساناز مینایی معرفی کرد؛ این نام خواسته و ناخواسته به نام هنری ایشان تبدیل شد و بعدها به دلیل ثبت شرکت و عدم همخوانی نام آموزشگاه با نام مالک، مجبور به تغییر نام در شناسنامه شدند.
«سانازسانیا» در حال حاضر یکی از موفقترین آموزشگاههای آموزش آشپزی در تهران است که با ارایه مدرک معتبر و بینالمللی «گلدنشف» توانسته نقشی قابل ملاحظه در ارتقای سطح علمی هنرجویان و علاقهمندان به هنر آشپزی و شیرینیپزی داشته باشد. آدرس آموزشگاه آشپزی و شیرینیپزی سانازسانیا اکنون در تهران، خیابان ولیعصر، بالاتر از میدان ولیعصر، کوچه قیومی پلاک 36 است که در صورت عدم استفاده از خودروی شخصی، برای رسیدن به آموزشگاه میتوانید از خطوط مترو یا بیآرتی نیز استفاده کنید.
نکات کلیدی در آموزش آشپزی
آموزش آشپزی نیز مانند هر هنر و مهارت دیگری، تکنیک و راز و رمز مخصوص خود را دارد. برای اینکه بتوانید اصولی آموزش ببینید و به این هنر و مهارت تسلط پیدا کنید، باید صفر تا صد آشپزی را آموزش ببینید. آموزشگاه سانازسانیا در استانداردهای آموزشی که تدوین کرده است، تمام جوانب را در نظر گرفته تا هنرجو بتواند با حضور در کلاس و بهرهمندی از دانش و آموزش ارایه شده در دوره آموزشی، آموزش صفر تا صد آشپزی را فرا گیرد. به عنوان مثال، برای علاقهمندان به حوزه آشپزی، دوره آشپز پایه را تدوین کرده که تمام تکنیکها و مهارتهای لازم و ضروری برای تبدیل شدن به یک آشپز حرفه ای را در خود جای داده است. مهارت کار با چاقو، نکات و تکنیک انواع برش، قصابی گوشت، مرغ و ماهی، شناخت و ترکیب ادویهها و ... از جمله آموزشهای طلایی برای تبدیل شدن به یک سرآشپز حرفه ای است. از سوی دیگر، برای علاقهمندان به حوزه قنادی و شیرینی پزی، دوره قناد پایه را تدوین کرده که هنرجو با شرکت در این دوره به اصول کلی و تکنیکهای اساسی در پخت کیک، دسر، شیرینی تسلط پیدا میکند. خامه کشی، کار با قیف و بریلو، کار با شکلات و ... از جمله آموزشهای کلیدی است که علاقهمندان به این هنر باید به آن مسلط شوند.
آموزش آشپزی ایرانی
یکی از دورههای پرطرفدار و محبوب در آموزشگاه سانازسانیا، دوره آشپزی ایرانی است. این دوره که اکنون به صورت ورکشاپ در حال برگزاری است، در 8 روز (16 جلسه) برگزار میشود. این دوره شامل انواع صبحانه، آش، پیش غذا، آبگوشت، کوکو، کتلت، کوفته، دلمه، پلو، ته چین و خورش است. در این دوره با سفر به شهرهای مختلف ایران، با فرهنگ آشپزی آنها نیز آشنا میشوید و طیف وسیعی از غذاهای سنتی ایرانی را آموزش خواهید دید. آموزش آشپزی آسان از جمله سیاستهای کلیدی در آموزشگاه سانازسانیا است تا علاقهمندان به این هنر، ترس و واهمهای از آشپزی نداشته باشند و بتوانند این مسیر را با آرامش طی کنند.
علاوه بر این، موسسه فرهنگی هنری پویاسازان سانازسانیا، پس از سالها تحقیق و پژوهش موفق به گردآوری و انتشار دایره المعارف آشپزی ایرانی با عنوان «از خورشخانه ایران باستان تا آشپزخانه هر استان» شد که کتابی جامع از انواع غذاهای سنتی ایرانی است که روایت دستور پخت غذاهای ایرانی به سبک شهرهای مختلف را نیز در خود جای داده است.
آموزش شیرینیپزی
شیرینی پزی همواره یکی از دورههای پرطرفدار بین علاقهمندان به این هنر است. تهیه شیرینیهای سنتی و مدرن در خانه قطعا یکی از فانتزیهای هر کدبانویی است؛ با فرا رسیدن سال نو، هنر شیرینی پزی بیش از هر زمان دیگری نمود پیدا میکند و علاقهمندان آن بیش از پیش تمایل به یادگیری این هنر دارند. تهیه کیک و دسر نیز از دیگر شاخههای قنادی است که ارتباط نزدیکی با شیرینی پزی دارند. آموزشگاه سانازسانیا به عنوان اولین آموزشگاه تخصصی شیرینی پزی دورههای تخصصی شیرینی پزی را تحت عنوان پکیج قنادی به هنرجویان ارایه میدهد. این پکیج شامل دوره قناد پایه، شیرینی سنتی، شیرینی مدرن، شیرینی فرانسوی، کیک سازی، دسر و نان است. علاقهمندان به هنر قنادی میتوانند با شرکت در این دورهها علاوه بر دریافت مدرک بین المللی از مجموعه سانازسانیا، با قبولی در آزمون سازمان فنی و حرفهای، مدرک معتبر، بین المللی و قابل ترجمه فنی حرفهای را دریافت کنند. تسلط به هنر قنادی، میتواند موقعیت شغلی خوبی را برای هنرجویان و علاقهمندان فراهم کند.
آموزش فست فود
ورود تکنولوژی به دنیای امروز و ماشینی شدن زندگی به همان اندازه که تاثیرات مثبتی روی کیفیت زندگی داشته است، دغدغههای زیادی را هم برای انسانها به همراه داشته و باعث شده تا بسیاری از افراد به قدری درگیر کار و مشغلههای زندگی شوند که نتوانند وقت زیادی برای آشپزی داشته باشند. از این رو، در زمانهایی که دچار ضیق وقت هستند، به فست فودها روی بیاورند. آموزشگاه سانازسانیا با آموزش تخصصی انواع فست فود توانسته گامی موثر در این جهت بردارد. سانازسانیا اگر بهترین آموزشگاه در این حوزه نباشد، قطعا یکی از بهترین آموزشگاههای فست فود است. آموزش انواع ساندویچ، پیتزا، سوخاری، برگر و ... از جمله دورههای محبوب در آموزشگاه محسوب میشوند که پس از هر بار گشایش دوره و آغاز ثبت نام، کلاس از لحاظ تعداد شرکتکننده به حد نصاب میرسد و به اصطلاح سولداوت میشود. از این رو، میتوانید آموزش حرفهای فست فود را در سانازسانیا داشته باشید.
آموزش غذاهای ملل
در منوی لاکچری ترین رستوران ها همیشه نام غذاهای ملل چشمنوازی میکنند؛ نامهای عجیب و غریبی که به خودی خود شما را به امتحان کردن غذاها وسوسه میکنند. غذاهای ایتالیایی، چینی، فرانسوی و ... از جمله غذا های ملل هستند که در رستورانها برای خود جا باز کردهاند. همین امر باعث شده تا آموزشگاههای زیادی دورههای خاصی را به آموزش غذاهای ملل اختصاص دهند. سانازسانیا هم به عنوان پیشرو در این زمینه، آموزش آشپزی غذای ملل را در دو دوره ورکشاپی برگزار میکند. در هر کدام از دورهها که با عنوان آشپزی ملل 1 و 2 برگزار میشوند، چندین غذای محبوب و پرطرفدار از 6 کشور وجود دارند. آشپزی برزیلی، مکزیکی، هندی، اسپانیایی، عربی و چینی در فهرست آموزش آشپزی ملل 1 و آشپزی روسی، فرانسوی، یونانی، اروپای شرقی، ایتالیایی و ترکیهای از جمله آیتمهایی هستند که در فهرست آموزش آشپزی ملل 2 نقشآفرینی میکنند. در کنار آموزش حضوری کلاس آشپزی ملل، میتوانید از کتاب آشپزی ملل از انتشارات سانازسانیا نیز استفاده کنید.
مدارک آشپزی
یکی از معتبرترین مدارکی که از آموزشگاه آشپزی سانازسانیا میتوانید دریافت کنید، مدرک بین المللی گلدن شف است. تجربیات ارزشمند 40 ساله موسسه فرهنگی هنری پویاسازان سانازسانیا در کنار ترجمه استانداردهای آکادمیک آشپزی استرالیا و کانادا، کارنامه کاری این مجموعه را پربارتر از قبل کرده است. در کنار اینها، سفر به آموزشگاهها و دانشگاههای برتر دنیا و همچنین تأسی از فرهنگ و سنتهای اصیل ایرانی منجر به تدوین استانداردهای گلدن شف شد که با تلاش دکتر ساناز مینایی ثبت اختراع و پس از آن برگزیده نخبگان کشوری شد. لازم به توضیح است که کشورهایی مانند مالزی و استرالیا با انعقاد قراردادهایی با موسسه سانازسانیا، این استانداردها را به رسمیت شناختند؛ به این صورت که دریافتکنندگان مدرک گلدن شف میتوانند از این کشورها نیز مدرک دریافت کنند. علاوه بر این، پودمانهای استانداردهای گلدن شف برای دانشگاه علمی و کاربردی نیز تدوین شده است. با توجه به اینکه آموزشگاه آشپزی و شیرینیپزی سانازسانیا زیر نظر سازمان فنی حرفهای فعالیت میکند، هنرجویان میتوانند پس از گذراندن دورههای مختلف در آزمونهای فنی و حرفهای شرکت کنند و مدرک بین المللی و قابل ترجمه از این سازمان را دریافت کنند. خبر خوش اینکه افرادی که به دنبال مهاجرت هستند، میتوانند از این مدرک معتبر برای مهاجرت استفاده کنند.
همچنین سانازسانیا دورههای خود را در دو سبک حضوری و آنلاین برگزار میکند. از این رو، افرادی که بنا به هر دلیلی از جمله ترافیک، ضیق وقت و ... قادر به شرکت در کلاس نیستند، میتوانند از امکانات کلاس آنلاین آموزش آشپزی سانازسانیا استفاده کنند.