?
آثار امتناع تفکر (1) در جامعه , فرهنگ , اقتصاد و سیاست ما آن چنان فاش و گسترده است که شاید نیازی به برشمردن مصداق نداشته باشد .
اما به اجمال می توان به چند نمونه آن در زمینه فعالیت های حرفه ای مرتبط با تکنولوژی و الزامات سازوکار های جدید اشاره نمود :
برای مدیر مالی , رئیس حسابداری , معاون یا مدیر مالی اداری که قصد هدایت مجموعه ای با (دست کم) کاربرد نرم افزارهای جامع , و بیش از آن با نرم افزارهای ERP و پیشرفته تر را دارد بدترین حالت آن است که همکار هم ردیف یا کارکنان زیر دست وی به او بگویند : " هر کاری که شما بگویید انجام می دهیم " ! ؟ .
زیرا برای استقرار این سامانه ها و نرم افزارها تنها چیزی که به درد نمی خورد نیروی گوش به فرمان و کسی است که منتظر فرمان است تا اطاعت کند .
در واقع استقرار این نرم افزارها شدنی نیست مگر آن که مجموعه ای از افراد جستجوگر و خلاق با هم فعالیت موازی ( و نه سلسله مراتبی ) و همزمان را آغاز کرده و آن را به انجام رسانند .
بنابراین همکاران بایستی آن چه را " قرار نیست کسی بگوید " ! انجام دهند .
برخی فراز های فرهنگی موجود در متون , ادبیات , اشعار و تفکر جامعه ما که آحاد جامعه را به سمت انجماد و توقف تفکر و اندیشه فرا می خواند , مانند :
" گفتا به چشم : هر آن چه تو گویی همان کنند " ( حافظ ) .
"مولانا : هیچ نندیشم به جز دلخواه تو " ( چکامه دیدار شمس و مولانا ) .
یا از سعدی :
بنده را نام خویشتن نبود , هر چه ما را لقب دهند آنیم
گر برانند و گر ببخشایند , ره به جای دگر نمی‌دانیم
... تا آن جا که خود اقرار می کند :
مر خداوند عقل و دانش را , عیب ما گو مکن که نادانیم
و از امتناع تفکر و حتی تفاخر به آن ! و تَحامُق ( خود را به حماقت و نادانی زدن ) در این فرهنگ پرده بر می دارد .
البته سپهر سیاسی و اوضاع اقتصادی ( و مهم تر از آن انحصار حتی در زمینه فناوری ) که آن ها هم مولود همین امتناع تفکر می باشند در ایجاد این اوضاع بی تاثیر نیستند ,
هر چه افراد تمایل کمتری به درک ساختار و سازوکار فناوری های نوین و کاربرد آن داشته باشند , بر میزان "اطاعت" خود , یا میزان "دشمن تراشی" و "تکنولوژی هراسی" خود می افزایند .
آن چنان که ممکن است برای پیشگیری از استقرار (مثلا) سیستم خزانه داری رایانه ای صاحبان کسب و کار را از هکرها و فقدان امنیت فضای مجازی دچار توهم نمایند .
برای پیشگیری از اتوماسیون فعالیت ها و برچیده شدن کاغذ از گردش کار , امکان دخل و تصرف در رکوردهای رایانه ای را بزرگ نمایی خواهند کرد و ... .
به هر حال این عادات فرهنگی نتایج فیزیکی خود را در فعالیت هایی که نیازمند تفکر سیستماتیک و تجزیه و تحلیل می باشد بر جای می گذارند .
همواره پروژه های استقرار نرم افزار ناتمام و یا ناقص استقرار یافته یکی از معضلات اساسی امور مرتبط با اطلاعات و گردش کار مالی بوده است .
سایر نشانه ها و آثار را در در یادداشت هایی مانند تکمیل چرخه های سیستم ها و نرم افزارها و بهره برداری عملیاتی از نرم افزارها توضیح داده ام .
برای غلبه بر کاستی های ناشی از این عادات فرهنگی می توان از ابزار های خاصی مانند ترسیم فلوچارت , دیاگرام , مستند سازی , و سامانه های اینترنتی یا نرم افزاری تبادل افکار و اندیشه ها بهره گرفت , که در یادداشت های دیگر در این باره توضیح داده ام .
زیرنویس :
(1) - امتناع تفکر : رجوع کنید به امتناع تفکر , آرامش دوستدار .
