بوتاکس یک راهکار درمانی است که شامل تزریق نوعی زهر به پوست میشود و کاربرد پزشکی و زیبایی دارد. تزریق بوتاکس به دلایل گوناگونی انجام میشود. یکی از این دلایل درمان تعریق بیش از حد است و برخی از مردم از بوتاکس برای جلوگیری از عرق کردن زیاد و درمان این بیماری استفاده میکنند.
تزریق بوتاکس میتواند روی کاهش عرق کردن تأثیر بگذارد و برخی پژوهشها هم این موضوع را تأیید کردهاند. البته این شیوهی درمانی دارای فواید و ضررهایی است که پیشنهاد کردن آن را به همهی مردم کمی دشوار میکنند.
در نوشتهی امروز میخواهیم نگاهی به تزریق بوتاکس برای جلوگیری از عرق کردن بیندازیم و ببینیم کارکرد این شیوهی درمانی به چه گونه است. در ادامه ابتدا بوتاکس را بررسی میکنیم سپس به سراغ فواید و ضررها، تأثیر آن روی میزان عرق کردن و همچنین عوارض و خطرات احتمالی میرویم. پس با ما همراه باشید تا ببینیم آیا بوتاکس برای کاهش عرق کردن مناسب و کارآمد است یا نه.
بوتاکس یا سم بوتولینوم یک گونه زهر فلجکنندهی عصبی است که از میکروهابهای مسمومکننده تولید میشود. این ماده بهعنوان یک شیوهی درمانی و زیبایی برای صاف کردن چین و چروکهای صورت استفاده میشود و کارکرد آن هم فلج کردن موقت ماهیچهها است. جدا از این، بوتاکس به درمان بیماریهای عصبی عضلانی مانند میگرن، اسپاسم عضلانی و هایپرهیدروزیس که تعریق بیش از اندازه و غیرطبیعی است کمک میکند.
هایپرهیدروزیس به افزایش غیرطبیعی سطح عرق کردن اشاره دارد. عرق کردن یک فرآیند طبیعی است و به تنظیم دمای بدن کمک میکند. ولی تعریق بیش از حد به اندازهای افزایش پیدا میکند که از مقدار مورد نیاز برای تنظیم دمای بدن فراتر میرود.
اگر به این بیماری دچار شوید و نتوانید با داروهای ضدتعریق و سایر راهکارها آن را درمان کنید، ممکن است بخواهید از بوتاکس برای جلوگیری از عرق کردن استفاده کنید. امروزه این شیوهی درمانی کاملا شناختهشده است و حتی ادارهی مواد غذایی و دارویی آمریکا (FDA) هم بوتاکس را برای افرادی که بیش از حد از زیر بغل عرق میکنند تأیید کرده است. همچنین ممکن است از بوتاکس برای کاهش تعریق در اندامهای دیگری مانند دستها، پاها و صورت هم استفاده شود.
با وجود این، همچنان به پژوهشها و آزمایشهای بسیاری برای تأیید کارکرد بوتاکس و تأثیر آن روی عرق کردن نیاز است. ولی به طور کلی کارشناسان زیادی استفاده از تزریق بوتاکس را برای جلوگیری از عرق کردن پیشنهاد میکنند و مردم بسیاری هم تلاش میکنند با کمک این شیوهی درمانی بیماری خود را درمان کنند.
درست مانند سایر شیوههای درمانی برای عرق کردن بیش از حد، تزریق بوتاکس هم دارای فواید و ضررهای ویژهی خودش است. در ادامه به چندتا از مهمترین خوبیها و بدیهای بوتاکس اشاره میکنیم.
تزریق بوتاکس جلوی آزاد شدن انتقالدهندهی عصبی استیلکولین را میگیرد. استیلکولین یکی از محرکهای غدد تعریق است که افزون بر ترشح عرق همچنین افزایش ضربان قلب، فشار خون و دمای بدن را به دنبال دارد.
به طور معمول هنگامی که دمای بدن افزایش پیدا میکند، دستگاه عصبی غدد عرق را فعال میکند. عرق کردن روش طبیعی بدن برای خنک نگه داشتن شما در یک محیط گرم است. بخشی از این عرق تبخیر میشود و گرمای پوست را به خود جذب میکند، در نتیجه احساس خنکی میکنید. ولی باقی رطوبت همچنان روی پوست میماند و جاری میشود. با وجود این، غدد عرق ممکن است بیش از اندازه فعال باشند و فعالیت آنها دیگر طبیعی در نظر گرفته نشود. در چنین شرایطی شما با بیماری هایپرهیدروزیس روبهرو خواهید شد.
با تزریق بوتاکس در ناحیهای از بدن که زیاد عرق میکند، شما اعصاب بیشفعال خود را اساسا فلج میکنید. وقتی این اعصاب نتوانند به غدد عرق پیام دهند و آنها را فعال کنند، میزان تعریق کاهش پیدا میکند. البته باید دقت داشته باشید که بوتاکس تنها جلوی عرق کردن در همان ناحیهی تزریقشده را میگیرد و باقی اندامها ممکن است همچنان از عرق خیس شوند.
همانگونه که گفتیم، در حال حاضر تزریق بوتاکس تنها برای جلوگیری از عرق کردن زیر بغل تأیید شده است. البته پژوهشها نتایج متفاوتی را نشان میدهند و برای درمان زیر بغل هم دیدگاههای گوناگونی دارند. ولی به طور کلی پژوهشها حاکی از این هستند که بوتاکس میتواند عرق زیر بغل را تا بیش از ۵۰ درصد برای دستکم ۶ ماه کاهش دهد.
با وجود همهی اینها، تزریق بوتاکس برای اندامهای دیگری هم ممکن است استفاده شود. در ادامه این اندامها را فهرست کردهایم.
شمار محدودی از پژوهشها تأثیرگذاری و اثربخشی بوتاکس برای عرق کردن کف دست را بررسی کردهاند. مطالعات نشان میدهند تزریق بوتاکس ممکن است عرق کف دست را کموبیش ۲۵ تا ۵۰ درصد برای مدت زمان ۳ هفته تا ۶ ماه کاهش دهد.
شمار محدودی از پژوهشهای دیگر هم نشان میدهند تزریق بوتاکس ممکن است به درمان عرق کردن صورت کمک کند. مطالعات ادعا دارند با بوتاکس میتوانید تعریق صورت را برای مدت زمان ۵ تا ۶ ماه کاهش دهید. البته این کار با عوارض جانبی همراه است که شایعترینِ آن فلج شدن ماهیچههای پیشانی است.
تزریق بوتاکس ممکن است روی کاهش عرق کردن کف پاها هم تأثیر بگذارد، البته پژوهشهای بسیار کمی دربارهی آن انجام شده است. در یک پژوهش کوچک دیده شد ۷۳ درصد از افراد ۱۲ تا ۱۷ ساله از نتایج این شیوهی درمانی برای کاهش عرق کف پاهای خود راضی بودند.
افزون بر اینها، پزشکان ممکن است از بوتاکس برای درمان تعریق بیش از حد در سایر ناحیهها و اندامهای بدن هم استفاده کنند. از بین این اندامها میتوانیم به پشت بدن، قفسهی سینه و زیر سینهها، کشالهی ران، سر و بینی اشاره کنیم.
شما بلافاصله پس از تزریق بوتاکس میتوانید زندگی عادی خود را در پیش بگیرید و فعالیتهای روزمرهتان را انجام دهید. به طور معمول بین ۲ تا ۴ روز طول میکشد تا نتیجه را به چشم ببینید. پس از کموبیش ۲ هفته هم تزریق بوتاکس تأثیر کامل خود را میگذارد.
نکتهای که باید به یاد داشته باشید این است که تأثیر بوتاکس موقتی است، به این معنی که در آینده باید دوباره تزریق بوتاکس را انجام دهید. بسته به اینکه در چه اندامی تزریق را انجام دهید، باید هر ۶ تا ۱۶ ماه یک بار این شیوهی درمانی را تکرار کنید تا همچنان نتیجه بگیرید. برای زیر بغل به طور معمول باید پس از ۷ تا ۱۶ ماه دوباره بوتاکس کنید و برای دستها و پاها هم به تزریق هر ۶ ماه یک بار نیاز خواهید داشت.
پس از تزریق شاید به مراقبتهای کمی نیاز داشته باشید. به طور کلی، این شیوهی درمانی دردسری ندارد و شما را از کار نمیاندازد، ولی شاید یک یا چند روز پس از تزریق با حساسیت در نواحی بوتاکسشده مواجه شوید.
تا چند هفته پس از تزریق باید حواستان به نشانهها و واکنش بدن باشد و حتما با پزشک خود در ارتباط باشید و به او مراجعه کنید. همچنین در این مدت باید استفاده از محصولات ضدتعریق را که ممکن است ناحیهی تزریقشده را تحریک کنند کنار بگذارید و دور ورزشهای شدید و حمام آبگرم را هم دستکم به مدت ۱ تا ۲ روز خط بکشید!