تابحال برای شما پیش آمده که به موضوعی یا محصولی فکر کنید و یا با اطرافیان درمورد آن صحبت کنید و پس از مدتی، همان را در صفحه شبکه‌های اجتماعی‌تان ببینید؟
در مقاله «تله‌ی شخصی‌سازی: سرمایه‌داری خیرخواهانه» نوشته مصطفی احمدزاده (2024)، نویسنده به بررسی مدل‌های کسب‌وکار خدمات دیجیتالی که خدمات سفارشی‌سازی شده ارائه می‌دهند و پیامدهای این روند می‌پردازد. مقاله به تاریخ مصرف اشاره دارد و نشان می‌دهد که چگونه از تولید شخصی‌سازی شده در زمان‌های پیش از صنعتی‌شدن به تولید استاندارد و انبوه در دوران انقلاب صنعتی و سپس بازگشت به محصولات شخصی‌سازی شده در قرن 21 تغییر کرده‌ایم.
پیش از صنعتی‌شدن، کالاهای شخصی‌سازی شده نشانه‌ای از تجمل بودند. اما انقلاب صنعتی با تولید انبوه، مصرف استاندارد را رواج داد. پس از جنگ جهانی دوم و به دلیل شرایط اقتصادی ناپایدار، تقاضا برای محصولات سفارشی افزایش یافت و شرکت‌ها استراتژی سفارشی‌سازی انبوه را به جای استانداردسازی تولیدات انبوه اتخاذ کردند.
در دنیای رسانه‌ها و فضای دیجیتال، رسانه‌ها نیز از تولیدات استاندارد به سمت تولیدات شخصی‌سازی شده حرکت کردند. کسب‌وکارهای جدید و غول‌های فناوری با جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها، تجربه‌ای شخصی‌سازی شده برای هر مصرف‌کننده یا کاربر خلق می‌کنند. این مقاله پیامدهای روند شخصی‌سازی را نیز بررسی می‌کند. نگرانی‌های عمده در شرایط فعلی مربوط به حفظ حریم خصوصی کاربران، امنیت داده‌ها و مسائل اخلاقی است. شرکت‌های اینترنتی و فناوری به دنبال رشد و سود بیشتر هستند و به همین دلیل، فرایندهای شخصی‌سازی تجربه کاربران را تقویت می‌کنند. مفهوم «شخصی‌سازی» در قرن 21 از ملزومات جدید به شمار می‌آید.
نویسنده بر روی ابزارهایی مانند دستیارهای دیجیتال تمرکز کرده و معتقد است که نظارت مستمر بر زندگی روزمره مردم و ردیابی داده‌های کاربران عادی شده است. دستیارهای دیجیتال مانند گوگل ویس و الکسا اطلاعات کاربران را دریافت کرده و با مدل‌سازی و الگوریتم‌بخشی به داده‌ها، نیازهای کاربران را پیش‌بینی می‌کنند. همچنین به نقض حریم خصوصی کودکان با عروسک سخنگوی کایلا اشاره می‌کند که مکالمات کودکان را ضبط و انتقال می‌دهد.
برای شرکت‌های بزرگ فناوری، داده‌ها و اطلاعات ارزشمند است و استفاده روزمره از سایت‌هایی مانند گوگل یا آمازون، داده‌های پیشبرد کسب‌وکار آن‌ها را فراهم می‌کند. این شرکت‌ها با استفاده از این داده‌ها، راهکارهای تبلیغاتی موثر و هدفمند خلق کرده و تجربه خرید را شخصی‌سازی می‌کنند. اما بنظر نویسنده نظارت صورت گرفته غیرمجاز است و کالایی شدن اطلاعات خصوصی کاربران بدون رضایت آنان رخ می‌دهد، که به دموکراسی و آزادی حق تصمیم‌گیری انسان‌ها آسیب وارد می‌کند. نویسنده معتقد است که آسیب وارد شده به دموکراسی در شرایط فعلی فضای دیجیتال غیرقابل انکار است.
