سارا کشاورز
سارا کشاورز
خواندن ۳ دقیقه·۳ سال پیش

از سفال و هنر سفالگری چه می دانید؟

هدایای سفالی آراهنر
هدایای سفالی آراهنر


سفال یکی از دست ساخته های قدیمی و سنتی بشر است. سفال،این دست ساخته قدیمی، یک هنر بسیار ناب و اصیل ایران زمین است. سفال یکی از ماندگارترین آثار هنری است.  مطالعه سفال های باستانی می توانداطلاعات کلی و جامعی از وضعیت اقتصادی و توسعه فرهنگی را به دست آورد.

هربرت رید، نویسنده انگلیسی، سفالگری را ساده‌ترین و در عین حال دشوارترین هنرها می‌داند. ساده‌ترین از آن جهت که ابتدایی‌ترین هنرهاست و دشوارترین به این دلیل که انتزاعی‌ترین هنرهاست.  سفالگری را از لحاظ تاریخی در شمار قدیمی‌ترین هنرها قرار می‌دهد.

کشف سفال

برای اولین بار انسان‌های نخستین به ساخت ظروف گلی اقدام کرده بودند و پس از مدتی که به دلیل تبخیر رطوبت موجود در گل، ظروف ساخته دست آن ها خشک شده بود.  آن ها به این موضوع پی برده بودند که با شکل دادن به گل و خشک کردن آن می‌توان ظروف مورد نیاز را تهیه نمود.

در طول زمان متوجه این نکته شده بودند که می توان ظروف گلی ساخته شده را توسط حرارت خشک نمو.  به این ترتیب به ساخت ظروف محکم تر و با دوام بیشتری می پرداختند.

اختراع چرخ سفال‌گری

در دوران های بعدی، یعنی حدود چهار هزار سال قبل از میلاد، سفالگران این ظروف سفالی را زیباتر و شفاف تر ساختند.  از کنده کاری هایی با شکل های مختلف ظروف برای تزیین ظروف سفالی استفاده کردند.

این خود می تواند حاکی از اختراع چرخ سفالگری در این دوران باشد. البته این چرخ های اولیه در واقع تخته های چوبی باریکی بودند که توسط حرکت دست چرخانده می شدند تا به سفال حالت دلخواه و شکل زیباتری بدهند.

اختراع چرخ سفالگری در واقع نقطه عطف سفالگری محسوب می شود؛ زیرا چرخ های سفالگری موجب رونق صنعت سفالگری شدند و تحول بزرگی را در ساخت سفال و ترویج سفالگری ایجاد کردند.

بسته گرد سوز و کاسه مینا روی سفال آراهنر
بسته گرد سوز و کاسه مینا روی سفال آراهنر


تاریخچه سفال‌گری در ایران

امروزه در بسیاری از شهرهای ایران هنوز صنعت سفالگری با علاقه خاصی دنبال می شود. و به یکی از صنایع دستی مردم این مناطق تبدیل شده است.

لالجین همدان، میبد یزد، سیاهکل گیلان، شهرضا در اصفهان، جویبار مازندران و کلپورگان در سیستان و بلوچستان از مناطقی هستند که هنرمندان سفالگر در آنجا مشغول به فعالیت می باشند.

البته اهل فن می دانند که سفال تولید شده در هر یک از این مناطق با دیگری در طرح و رنگ و نوع مواد تفاوت دارد. این اختلاف ناشی از امکانات جغراقیایی هنرمندان سفالگر می باشد.

مراحل ساخت سفال

چهار مرحله برای ساختن انواع ظروف سفالی وجود دارد:

1- آماده کردن گل: که شامل ورز دادن گل قبل از شروع کردن به کار است

2-  شکل دادن به آن: بعد از ورز دادن، گل برای کار آماده شده و با استفاده از چرخ یا به طریق دستی به آن فرم می‌دهند.

3-  تزئین: بعد از اینکه شیء مورد نظر ساخته شد با استفاده از روش‌های تزئین مختلف، به زیبایی و جلوه‌ی آن اضافه خواهد شد.

4- حرارت دادن: در مرحله‌ی نهایی، شیء ساخته شده را در کوره حرارت می‌دهند.

پیشنهاد مطالعه : سفال گری چیست؟

روش‌های تزئین ظروف و اشیای سفالی

1-برجسته‌کاری به کمک قلم‌مو با استفاده از مخلوط  گل ساییده و کتیرا.

2-روش کنده‌کاری که در آن با چاقو قسمت‌هایی را گود می‌کنند.

3-  باسمه‌کاری به وسیله‌ی مهر.

4-پوشش سفال به وسیله‌ی دو قشر لعاب با رنگ‌های مختلف که روی پوشش خارجی با وسیله‌ی نوک‌تیز، نقش را حک می‌کنند.

5- به کارگیری لعاب روی بدنه: پاشیدن ـ نقاشی کردن ـ غوطه‌ور ساختن ظرف در لعاب و یا روش موم‌گیری که کل ظرف را موم می‌گیرند و جای نقشها را خالی کرده و سپس با رنگهای لعابی پر می‌کنند و حرارت می‌دهند. نقاطی که با موم پوشیده شده بود سفید می‌شود.

کوزه چهارقفلی سفالی
کوزه چهارقفلی سفالی


آرا هنر فاخر ایرانی با هدف حمایت از کالای ایرانی و عرضه متفاوت هدایای تبلیغاتی دست‌ساز نفیس و صنایع دستی شهرهای مختلف در قالب جدید و بسته‌بندی‌های فاخر تاسیس شده‌ است. در طراحی این محصولات سعی کردیم تا فرهنگ و هنر دیرین و فاخر ایرانیان در قالب نفیس ارائه شود. تلاش ما در حوزه تولید هدایا و محصولات فرهنگی هنری، عرضه بسته‌هایی با ایده‌هایی خلاق و متفاوت، حمایت از تولیدات داخلی و گشودن افقی تازه در بازار هدایای تبلیغاتی بوده است.

صنایع دستیسفالگریسفال
به سوی بی‌نهایت و فراتر از آن...
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید