از آن جایی که سیم و کابل از لوازم مصرفی عمده در سیم کشی ساختمان ها و انواع پروژههای صنعتی است و بهای تمام شده آن برای بسیاری از صنعتگران اهمیت دارد، در این مقاله به عوامل تاثیر گذار بر قیمت سیم و کابل خواهیم پرداخت.
عوامل تاثیر گذار بر قیمت سیم و کابل، عوامل متعدد و فراوانی است که از اصلی ترین عوامل، هزینههای تولید و قیمت مواد اولیه تهیه سیم و کابل است. فلزی که به عنوان هادی سیم های برق استفاده میشود اغلب مس و در بعضی مواقع آلومینیوم است. مسلم است که قیمت فلز مس از آلومینیوم بالاتر است و تغییر قیمت جهانی فلز مس یا آلومینیوم بر قیمت سیم و کابل تاثیر میگذارد.
فلز مس از گذشته ها به عنوان هادی سیم و کابلهای برق مورد استفاده قرار میگرفته است زیرا رسانای خوب جریان الکتریکی بوده و هم قیمت مناسب و به صرفه ای داشت. ولی افزایش قیمت این فلز و محدودیت نسبی در منابع معدنی، باعث شد که تولید کنندگان روی یک گزینه ارزان تر یعنی آلومینیوم نیز سرمایه گذاری کنند. پر واضح است که اگر الزامات سیستمی خاصی در پروژه برقی مد نظر وجود نداشته باشد، میتوان جهت کاهش قیمت خرید سیم و کابل از کابلهای آلومینیومی به جای کابل های مسی استفاده کرد.
لازم به توضیح است که اگر کابل آلومینیومی متناسب با اصول استاندارد ساخته شود مشکلی در کاربرد آن به وجود نخواهد آمد. زیرا در حال حاضر آلیاژ به کار رفته در سیم و کابلهای آلومینیومی خواص فیزیکی بهبود یافتهای پیدا کرده اند و مشکلات سیم های آلومینیومی اولیه در آنها برطرف گردیده است. از خواص سیمهای آلومینیومی می توان به هدایت الکتریکی یکسان و وزن کم آن اشاره کرد که این ویژگی موجب سهولت در نصب سیم های آلومینیومی میشود.
مواردی که میتواند از افزایش قیمت سیم و کابل جلوگیری کند
نوع و میزان مواد عایق استفاده شده در ساخت سیم و کابل نیز از عوامل تاثیر گذار بر قیمت سیم و کابل است. هم اکنون از دو نوع عایق پی وی سی و XLPE در صنعت ساخت سیم و کابل استفاده می شود که قیمت عایق XLPE از قیمت عایق پی وی سی گرانتر است. به طور معمول نیز از سیم و کابلهای با پوشش عایق پی وی سی استفاده می شود مگر در پروژه های خاص صنعتی با استانداردهای بالاتر و ایمنی های ویژه که در متن قرارداد پروژه نوع عایق سیمها بنا به مصلحت ایمنی پروژه XLPE قید شده باشد.
از دیگر عوامل تاثیر گذار بر قیمت سیم و کابل، عملکرد کابل و نوع کاربرد آن است. برای مثال کابلهایی که در زیر زمین دفن میشوند باید دارای پوشش ارمور که ضد خورندگی و ضد جوندگی جانوران است، باشند. یا کابلهایی که در مناطق گرم و با حرارت بالا استفاده میشوند باید دارای روکش نسوز باشند که همه این کاربردهای خاص باعث افزایش قیمت سیم و کابل مورد نظر خواهند شد.
همین طور است در مورد تعداد رشتههای هادی به کار رفته در آن سیم یا کابل که آن نیز از عوامل تاثیر گذار بر قیمت سیم و کابل است. همان گونه که در بازار لوازم برقی مصطلح است سیمهای دو رشته، سه رشته و چهار رشته جهت کاربردهای مختلفی در صنایع برقی مورد استفاده قرار میگیرند که این بستگی به نوع کاربرد آن سیم یا کابل در پروژه برقی مد نظر ما دارد. برای مثال وقتی گفته می شود کابل 4×3 افشان منظور کابلی است که از سه رشته سیم تشکیل شده است و سطح مقطع هر سیم 4 میلی متر مربع است.
البته میزان شدت جریان عبوری از آن سیم یا کابل بر حسب آمپر نیز در تعیین تعداد رشته سیم و کابل مورد نیاز موثر است و این مورد طبق جداول استاندارد برق تعیین میشود و به هیچ عنوان تحت اختیار و کنترل برقکار نیست.
اندازه کابل و میزان مواد مصرف شده در تهیه آن سیم و کابل یا به عبارتی وزن آن سیم نیز از عوامل تاثیر گذار بر قیمت سیم و کابل است. در صورتی که در نقشه سیم کشی ساختمان دقت بیشتری به خرج دهیم شاید بتوان با تدابیری از متراژ سیم و کابل های مورد نیاز یا وزن آن سیمها طوری کاست که خطر ایمنی نیز برای ساختمان پیش نیاید. البته این مساله کاملاً به تخصص و تجربه برقکار آن ساختمان بستگی دارد.