کتاب هنر مقدس و نامقدس در شرقـــ و غربـــ (فریتهوف شووان)
گردآوری شده توسط کاترین شووان
مترجم : روشنک حق بین
ناشر : انتشارات آموزشی و پژوهشی بوعلی
این کتاب خواننده خوششانس را محظوظ و مجذوب و روح او را تغذیه میکند. بر اساس این حقیقت که خداوند آدمی را به صورت خود آفریده است، فریتهوف شووان معنای سه گانه انسان را آشکار میسازد ما میتوانیم بیندیشیم، سخن بگوییم و اثر هنری خلق کنیم و این خصوصیات منحصربه فرد ما را قادر میسازد در مورد خدا تفکر و او را درک کنیم.
نویسنده این کتاب حتی اگر برترین نباشد بی شک یکی از بانفوذترین فیلسوفان قرن بیست و یکم است. کتابهای او ما را از مراتب زمینی به منابع آسمانی الهام میبرد. او بی درنگ ما را با نگرشی عینی از هنر آشنا میکند و با دوری از قضاوت و داوری داستانی از افلاطون را به ما یادآوری میکند. گفتهاند اواخر عمر افلاطون یکی از شاگردانش از او پرسید: “در تمام سالهای کار و زندگیات در تلاس برای کسب چه بودی؟” و افلاطون پس از تأمل بسیار پاسخ داده بود: “اینکه مباحثات انسانی را از سطح قضاوت کردن ارتقاء دهم.” به اعتقاد نگارنده شووان نیز در این کتاب هدفی مشابه ارائه داده است.
وجود عمومیت در هنر نمیتواند از این اصل که بین انسان ها نیز عمومیت وجود دارد جدا شود. با این حال متأسفانه حتی این ارزش نهایی و تفحص در مورد عمیقترین مفهوم آن توسط بسیاری از نویسندگان زمان مغفول واقع شده است. یگانگی انسانها در بین مخلوقات برای اندیشیدن، سخن گفتن و خلق هنر با تمامی وسعت و عمقی که این کلمات به طور ضمنی به آن اشاره میکنند به این معنی است که بشر هر لحظه به جاودانگی دسترسی دارد.
حتی میتوان گفت که همین عمومیت در هنر است که فراتر از گذر در زمان قرار میگیرد و خود قلمرو متعالی جاودانگی است. در تاریخ بشر هر زمان که خرد و ایمان به هم پیوستهاند آثار بزرگی پدیده آمده است. در قالب این اتحاد است که استدلال منطق به وسیله درون بینی و درون نگری و الهام درونی استعلا مییابد. با توجه به ریشه شناسی تمام این کلمات طبیعت درونی، ادراک یا تعقل را باز میشناسد.
هنر یک کنش است یعنی بازنمایی سرزیر درون بینی و بینش و الهام، سنت در هنر مانع و حفاظی در برابر زوال و تباهی آن به ستیزی شخصی، قضاوت و لذت گرایی است. این کتاب زیبا که نوشتهها و تصاویرش با علاقه و دقت فوق العاده ای توسط «کاترین شووان» جمع آوری شده جامعترین کتابی است که در طول چهل سال تدریس هنر و معماری دیدهام و باید به مرجعی اصل برای تدریس جامع هنرهای تجسمی در دنیا بدل شود. با این حال خواندنش برای کسانی که به عقاید تاریخی خاصی در رابطه بدویت و تفاوت آن با اصل اولیه و ازلی تعصب دارند سخت است. این کتاب بیشتر برای خوانندگان مشتاق و با وسعت نظر و کسانی ک ه با عشق به خود زیبایی، غرق در لذت میشوند مناسب است.
«فریتهوف شووان» به ما امکان دید بی واسطه و حضوری هدف اصلی هنر را میدهد و اینکه در بهترین حالت هنر، ما را در حضور وجود بی زمان، وجودی که موجب تداوم و تحقق خاستگاه و سرنوشت انسانها است قرار میدهد.
کیت کریچلو
پرفسور سابق مدرسه هنرهای سنتی پرینس