از لحاظ نوع بافت، همهی فرشهای موجود در بازار را میتوان به دو دسته تقسیم کرد. فرشهای دستباف، انواع سنتیتر فرشها هستند که از آنجایی که با دست تولید میشوند و یک اثر هنری محسوب میگردند، هزینهی بالاتری هم دارند. همین موضوع، طبیعتا باعث میشود تا تقاضا برای آن هم کاهش داشته باشد. اما از طرف دیگر، حتی اگر قیمت این دسته از فرشها پایین بود، باز هم خیلی از مشتریان هستند که ترجیح میدهند از فرشهای ماشینی خریداری کنند.
البته به این نکته هم توجه کنید که قیمت فرش ماشینی، در بعضی از انواع آن، از قیمت برخی از فرشهای دستباف گرانتر است، اما به طور متوسط، فرش دستباف، جزو کالاهای لوکس بازار محصولات مربوط به دکوراسیون دستهبندی میشود. در این مطلب قصد داریم این دو نوع از فرشها را با یکدیگر مقایسه کنیم.
به جز قیمت، فرآیند بافت این دو نوع فرش نیز با یکدیگر تفاوت دارد. فرشهای ماشینی، از جمله تاثیرات انقلاب صنعتی در قالیبافی هستند. برای همین به صورت انبوه تولید میشوند. همین موضوع است که سبب کاهش قیمت آن شده است. اما فرشهای دستباف، با استفاده از هنر دستی قالیباف به وجود میآیند. برای همین است که علاوه بر کاربرد و تاثیری که در دکوراسیون یک منزل دارند، به یک فرش دستباف میتوان به چشم یک اثر هنری هم نگاه کرد. حتی این ارزش هنری به گونهای است که با گذشت زمان، قیمت فرش دستباف هم بیشتر میشود. البته به شرطی که آسیب ظاهری به آن وارد نشده باشد.
مواد بافت فرش
تفاوت دیگری که در بین این دو نوع از فرش میتوان مشاهده کرد، موادی است که در بافت هر کدام از آنها مورد استفاده قرار گرفته است. فرشهای دستباف، یادگاران دوران باستان در زمان فعلی میباشند. در آن زمان، از مواد طبیعی برای رفع نیازهای بشر استفاده میشود. برای همین الیافی هم که در بافت این فرش استفاده میشود، از پشم حیوانات یا نخهایی است که به طور مستقیم از گیاهان به دست آمده است. اما در بافت فرش ماشینی، بسیاری از نخهایی که مورد استفاده قرار میگیرند، مصنوعی هستند و از نفت به دست آمدهاند. برای همین است که برخی از فرشهای ماشینی میتوانند به خصوص برای کودکان و خردسالان، حساسیتزا باشند. این مورد در فرشهای دستباف دیده نمیشود.
رنگ و طرح فرشها
دیگر موضوعی که میتواند فرشهای ماشینی را از فرشهای سنتی جدا کند، رنگ و طرحهایی است که در بافت فرش استفاده شده است. فرشهای دستباف، معمولا ریشه در فرهنگ، آداب و رسوم یک منطقه یا یک قوم دارند. برای همین طرحهایی که در بافت آن مورد استفاده قرار میگیرد، معمولا طرحهای سنتی هستند. استفاده از طرحهای اسلیمی، یا طرحهایی برگرفته از طبیعت و داستانهای عامیانه، یکی از ویژگیهایی است که بسیاری از افراد را به سمت خرید فرشهای دستباف سوق میدهد.
اما در طرف مقابل، فرش ماشینی، با وام گرفتن طرحهای محبوب از فرش دستباف و کلاسیک، تبدیل به رقیبی جدی برای آن شده است. اما طرحهای مورد استفاده در بافت فرش ماشینی، محدود به طرحهای کلاسیک نمیشود. فرش ماشینی تنوع طرح بیشتری نسبت به رقیب کلاسیک خود دارد. انواع طرحهای مدرن و مینیمال، طرحهایی هستند که روی فرشهای دستباف، کمتر میتوانید آنها را پیدا کنید.