به امور مالی غیرمتمرکز، دیفای (Defi) میگوییم. هدف اصلی دیفای این است که واسطه ها را در برنامه های مالی وابسطه به ارزهای دیجیتال تا حد ممکن کم کند و از بین ببرد.
دیفای تا حد زیادی از بلاکچین الهام گرفته است، این فرایند به چند نهاد اجازه میدهد تا نسخه ای از معاملات را نگه دارند، این یعنی در چنین سیستمی یک نهاد مرکزی کنترل کننده کل سیستم نخواهد بود.از طرفی سیستم های انسانی و متمرکز ممکن است در معاملات پیچیده دچار مشکل شوند و یا سرعت آن ها را کند کنند. سیستم دیفای کاملا مشخص و واضح عمل میکند، با استفاده از بلاکچین میتوان اطلاعات را انتقال داد
مهمترین نقطه قوت دیفای حذف واسطه هاست، مثلا زمانی که شما با کارت بانکی تراکنشی را انجام میدهید، در اینجا پای یک واسطه گر و یا موسسه و بانکی در میان است.
این واسطه ممکن است بانک و موسسه ی بزرگی باشد، شاید یک سیستم کوچک در هر دوی اینها این نهادها امکان کنترل و قطع و متوقف کردن تراکنش شما رو دارن.
قراردادهوشمند درست مثل قراردادها در دنیای واقعی عمل میکنند، تنها تفاوت این است که این قرارداد کاملا دیجیتالی هستند. قرارداد هوشمند در بلاکچین ذخیره میشه، برای انجام وظایفش نیاز به انسان نیست. در نتیجه امکان دخل و تصرف و تغییر دادنش به هیچ وجه وجود نداره. به صورت خودکار اجرا میشه، وجود قراردادهای هوشمند یک انقلابی در امور مالی دنیاست.
دیفای در ابتدا با بیت کوین شروع شد، بیت کوین اولین ارز دیجیتال بود که بر اساس فناوری بلاکچین عمل میکرد، اما در سال 2017، MakerDAO (پروتکلی مبتنی بر اتریوم) معرفی شد که استفاده از دیفای را به طور کل دچار تغییراتی کرد، این ویژگی به کاربران اجازه های بیشتری رو داد، فقط نه اینکه پول رو از نقطه الف به ب منتقل کنن، با استفاده از دیفای حالا کاربران میتونن از داراهایی دیجیتالیشون به عنوان وثیقه استفاده کنن، پس در نتیجه امکان وام گرفتن اینطوری ممکن شد که در سال 2018 با یونی سواپ این روند رشد بیشتری هم کرد.
برنامه هایی که به عنوان دیفای شناخته میشوند، این روزها بر بستر اتریوم ساخته شدند، اتریوم دومین پلتفرم بزرگ دنیاست.امکان استفاده از اتریوم برای ساخت انواع برنامه های غیرمتمرکز آسان تر است. اتریوم از زبان برنامه نویسی ای با نام Solidity استفاده میکند، که به طور خاص برای ایجاد قرارداد هوشمند خودکار تهیه شده است. که این کار را برای انجام معاملات در دیفای راحتتر میکند.
مبادلات غیرمتمرکز (DEX)
استیبل کوین‌ها(Stablecoins)
پلتفرم های وام دهی
بازارهای پیش‌بینی
و...
دیفای به تمام افراد جهان دسترسی نامحدودی از محصولات و خدمات مالی را میدهد. این فرصت ها میتواند شامل پس انداز ساده و یا سیستم های پیچیده تجارتی باشد، و تمام این خدمات بدون اتلاف وقت در کسری از ثانیه به سرعت انجام میشود.با وجود دیفای واسطه هایی نظیر بانک ها حذف میشوند، و این اتفاق در طولانی مدت موجب کاهش قیمت ها میشود.
قراردادهای هوشمند در دیفای هنوز کامل نیستند، در تابستان سال 2020 مشکلات زیادی براشون پیش اومد و بعضی از مطرح ترین اونها دستخوش هک های بسیاری شدن، از طرفی بازار ارزهای دیجیتال نوسانات زیادی داره، این موارد باعث میشه تا دیفای مکان خطرناکی برای بازی باشه.
توانایی دیفای برای انتقال وام یکی از ویژگی های محبوب آن است، این پلتفرم محبوب، به کاربران این امکان را میدهد ارزها را قرض بگیرند و یا از وام استفاده کنند. اگر کاربرانی از ارزهای دیجیتال خودشان به دیگران وام دهند میتونن سود به دست بیارن. این بازارها نرخ بهره رو به‌صورت الگوریتمی تنظیم میکنن، پس اگه تقاضای بیشتری برای وام گرفتن ارز رمزپایه وجود داشته باشه، نرخ سود هم به نسبت بالاتر میره.
شکل دیگری که در دیفای وجود داره، استیبل کوین ها هستن، بخاطر اینکه ارزهای دیجیتال نوسانات زیادی دارن، برای بعضی از افراد این موضوع نگران کننده است، چون نمیدونن هفته دیگه ارزش پولشون چقدر میشه. استیبل کوین ها ارزهای دیجیتالی رو به ارزهای غیر رمزی مثل دلار آمریکا ارتباط میدن، و این باعث میشه که قیمت تحت کنترلی وجود داشته باشه.پول های استیبل یا ثابت برای ایجاد تعادل در قیمت تلاش میکنن.
بازارهای پیش بینی یا prediction market یکی از ابتدایی ترین برنامه هایی است که روی دیفای اجرا شده، یکی از مطرح ترین اونها که همین چند وقت پیش کلی هم سر و صدا کرد "شرط بستن بر روی ریاست جمهوری ترامپ بود" هدف اصلی افراد در شرکت کردن در این رویداد به دست آوردن پول هستش. در گذشته وقتی بازار پیش بینی داغ بود در بعضی موارد توسط دولت ها متوقف میشد اما حالا با وجود سیستم نامتمرکز امکان توقف آن وجود ندارد.
هدف اصلی برای دیفای توجه به مشتریان خرد بوده، اما وجود سرمایه گذران اصلی برای پیشرفت و ادامه راه در این سیستم احساس میشه، پروژه های جدید و شرکت های معتبر به دنبال ایجاد زیرساخت برای پذیرفتن این موضوع هستند، البته مسلما مشخص هستش که نیاز موسسات با نیاز خرده فروشان متفاوته.
همه معاملات نباید در یک بلاکچین عمومی مثل اتریوم قابل مشاهده باشن، در سطح معاملات شرکتی نیاز هستش که بلاکچین های متفاوت با سطح دسترسی های متفاوتی برای اعضای شرکت ها مهیا شود، تا بتونن به راحتی برای انجام مبادلات با یکدیگر فعالیت کنن.
