چکیده
در فرهنگ عامه مردم ايران سفر جايگاه ويژه‌اي از جهت گسترش اطلاعات، آگاهيها و شناخت انسان داردو انسان با تجربه در اين فرهنگ به انسان جهان‌ديده‌اي تبديل مي‌گردد كه به سير و سفر در اطراف و اكناف جهان پرداخته و از هر قوم و ملتي شناخت و نشانه‌اي در ذهن خود دارد.با توجه به اين موضوع، در چند سال اخير هتل و هتلداري به صنعتي واقعي تبديل گرديده و از گسترش سريع و فوق‌العاده‌اي برخوردار بوده است، به طريقي كه مانند هر محصول صنعتي ديگر توليد ميشود، به طوري كه اين محصول صنعتي از قوانين و ضوابط بازار و محاسبات سودآوري تبعيت ميكند. بدون شك تأثير اين تحول از يك سو بهبود سطح نسبي خدماتي است كه در هتلها از هر نوع عرضه خواهد شد و از سوي ديگر به تنزل چشم‌گير كيفيت معماري چه در سيما و چه در درون آن خواهد انجاميد.بر همين اساس اهميت اين موضوع فراتر از آن است كه از روشهاي به اصطلاح«سريع و عقلاني» كه معمولا مي‌توانند خواسته‌ها را برآورده سازند، استفاده شود، يعني نمي‌توان و نبايدبه نوعي « كمال ارزان‌قيمت» دست يافت بلكه بيشتر بايد به كمك معماري‌ائي هماهنگ و منطبق با نيازها و با سازماندهي در خور، به طيفي از فضاها دست يافت كه قابل زنجيره شدن و تكرار مشابه از يك مكان به مكان ديگر با تشابهات اغراق‌آميز در جزئيات آن يعني فضايي بدون هويت نباشد، بلكه فضايي باشد مأنوس، كه به آن مي‌توان احساس تعلق نمود.
با در نظر داشتن اين اصل كه هر پژوهشي در مسير طبيعي و تحقيقي خود مي‌بايد گسترش و توسعه‌اي در جهت فعاليت‌ها و گزارشات متنوع پژوهش خود داشته باشد، لذا مشخص بودن اهداف براي انتخاب چنين پروژه‌اي ضروري مي‌نمايد:
يقيناً اين پروژه مي‌بايد سودآوري مورد انتظار و متعارف سرمايه‌گذاري را تأمين كند، اما مطمئنًا داراي وجوه متنوع و شگرف ديگر است، زيرا فضايي است كه مانند ديگر فضاها به شيوه خاص خود، انسان را به صورت فردي و گروهي مورد خطاب قرار مي‌دهد، گروهي كه فرد‌فرد آن داراي ويژگيهاي خاص خود بوده و نبايد در قالبي از پيش فرض شده قرار داده شوند. از اين منظر هتل بخشي از فضاي برخورد اجتماعي و گاه آميزش با فضايي است فرهنگي كه بايد از اهداف صرفا تجاري فراتر رود.
بنابراين به هتل يا هر نوع ديگر فضاي اقامت موقت، نه تنها نبايد به صورت يك سلول اقامتي نگريست بلكه بايد آن را فضايي گرم، متنوع، دعوت‌كننده، زنده و پويا متصور شد و از آنجا كه گردشگري و هتلداري به عنوان يكي از ابزار لازم در زمينه اشتغال‌زائي و در‌آمد محلي و ملي نيز سهم بسيار قابل ملاحظه‌اي دارد، پرداختن به آن مستلزم رعايت اصول، قواعد و ضوابط مشخص، ظريف و محكمي است كه بي‌توجهي به آنها، انتظارات و توقعاتي كه مي‌توان و بايد از اين نهاد فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي داشت را ميسر نخواهد كرد و روند اين مطالعات مي‌بايست به نحوي باشد كه بتواند با گذشت زمان و با تغيير يا رشد نيازهاي آتي پروژه، قابل انطباق و سازگاري باشد.
تعریف گردشگری
جهانگردى واژه‌اى است فارسى به مفهوم "جهان‌گردنده و آنکه در اقطار عالم بسيار سفر کند". جهانگردى ظاهراً معادل) سياحت (عربي) و توريسم (فرانسه است. "سياحت" در عربى به معناى زياد سفر کردن است و سياح يا معادل فارسى آن ، جهانگرد ، کسى است که زياد سفر مى‌کند. اما در زبان رايج فارسي، از نظر کمّي، تفاوتى ميان جهانگردى و مسافرت يا سفر وجود دارد. يعنى اغلب فارسى‌زبانان جهانگردى را مترادف با زياد سفر کردن مى‌دانند، در حالى که واژه‌هاى "سفر و مسافرت" به سفرهاى کوتاه‌مدت دور يا نزديک نيز مربوط مى‌شود.
به معني عام: مي توان جهانگردي را به عنوان آن پديده جمعي و متنوع شدن صنعتي كه از سفر و اقامت همزمان غيربوميان منشاء مي گيرد تعريف نمود (پروفسور آبرتو سط سا ـ Alberto-Sessa به نقل از كتاب عوامل جهانگردي و روانشناسي جهانگردي).
به معني خاص: جهانگردي عبارت است از مجموعه فعاليت‌هائي كه در ايام فراغت انجام ميشود. البته نه در جهت انجام كار و امور وابسته به آن، بلكه به منظور استراحت، بازيابي نيروي از دست رفته، افزايش شناخت و آگاهي، روابط انساني و غيره اين مجموعه فعاليت‌ها مي‌بايست به سفر و اقامت در مناطقي به غير از مسكن و مأواي هميشگي منتج شود.
تسهیلات جهانگردی
مجموعه فعاليت ها و اقداماتي است كه از هنگام ورود يك گردشگر تا هنگام خروج وي از كشور يا محلي بوسيله كليه موسسات عمومي و خصوصي و طبقات مختلف مردم به منظور ايجاد سهولت در مسافرت اجام مي گيرد و نيز آن قسمت از فعاليت ها و اقداماتي كه جهت حمايت از جهانگردان در شهر ها ، مسير ها ،و مراكز جهانگردي انجام مي شود.
وهمچنين شامل كليه وسايل ممكنه و خدمات و امكانات پذيرايي ، ورزشي ، تفريحي ، صنايع دستي ، خريد وسائط نقليه مناسبي است كه جهان گردان را جلب ميكند.
تاسیسات جهانگردی
به مجموعه تاسيسات و تجهيزات جهانگردي كه مورد استفاده جهانگردان است اطلاق مي شود و شامل مجموعه امكانات اقامتي و پذيرايي و تفريحي است.
مختصری بر تاریخ هتل
صنعت هتلداري نوين آغاز خود را به كشورهاي اروپايي بويژه سوييس مديون است. اين صنعت در ساختمانهاي كوچك و محق كه براي گشودن آنها ازكليدهاي چوبين استفاده ميشد، شكل گرفت و در همين هتلهاي كوچك انواع خدمات و سرويسها به مشتريان عرضه ميگرديد. دارندگان هتلها بيشتر طبقه ثروتمند و اشراف بودند.
اين مراكز هتل خوانده نميشدند و كلمه Hotelاز حدود سالهاي 1760 ميلادي براي ناميدن اين مراكز بكار گرفته شد. اين واژه خود از كلمه هاستل (Hostel) مشتق شده است كه در همان سالها و در انگلستان براي ناميدن اين مراكز به كار ميرفت. در آمريكا مكانهاييكه به اين منظور اختصاص مييافت را با واژه Innمشخص ميكردند (واژه Inn در زبان انگليسي به مفهوم كاروانسرا، مسافرخانه، ميهمانخانه و گاه به معني منزل به كار برده ميشود) و همراه با اين كلمه در مواردي مشابه از عبارت COFFEE HOUSE استفاده ميشد.
رشد واقعي و تكامل اين صنعت در آمريكا با گشايش سيتي هتل در نيويورك در سال 1794 آغاز شد و اين نخستين ساختماني بود كه به ارائه خدمات مربوط به هتلداري اختصاص مييافت. فعاليتهاي اين مركز به ايجاد انگيزش و رقابت در ميان شهرهاي ديگر انجاميد بطوريكه سرمايهداران متعدد به اين صنعت روي آوردند و هتلهاي چندي تأسيس كردند در اين هنگام بود كه بر تعداد هتلها افزوده شد. اما گسترش افسانهاي و شگفتآور اين صنعت به سالهاي قرن بيستم برميگردد.
سال 1930 با رويدادي غمانگيز براي اين حرفه همراه شد به طوري كه چنان ركور سرد و سنگيني بر آن تحميل شد كه سرمايهداران اميد اندكي به بهبود آن داشتند ولي آغاز جنگ جهاني دوم باعث شد كه رونقي سريع و شگفتآور در اين صنعت بوجود آيد. اين هماي سعادت در تمامي دوران جنگ و تا آغاز دهه 1950 بر بام همه مراكزي كه هتل ناميده ميشدند در پرواز بود و رشد و شكوفايي آنها ادامه داشت، اما بحث مراكزي به نام «متلها» كه فقط به آمريكاي شمالي محدود ميشد با مقوله مذكور جدا بود.
هتل فرودگاهی(airport hotel) همانطور که از نام آن پیداست، هتلی است که در نزدیکی فرودگاه دایر شده باشد. البته این نوع از هتل ها لزوما چسبیده به فرودگاه نیستند و ممکن است چند کیلومتری با آن فاصله داشته باشند. بد نیست بدانید که هتل های فرودگاهی معمولا مطلوب مسافرانی هستند که پرواز آنها در میانه راه توقف دارد یا آنها که پروازشان کنسل و به زمان دیگری موکول شده است. اما برای توریست ها که دوست دارند هتل آنها در قلب شهر و نزدیک به مراکز دیدنی باشد، هتل های فرودگاهی چندان ایده آل نیستند. ضمن اینکه سروصدای ناشی از نشست و برخاست هواپیماها هم برای عده ای دیگر آزاردهنده است.
مزایای اقامت در هتل های فرودگاهی
با اینکه هتل های فرودگاهی برای توریست ها چندان جذاب نیستند، اما مشتریان خاص خود را دارند. علاوه بر مسافران با شرایط خاص، کارکنان یک شرکت هوایی هم معمولا از این نوع هتل ها استفاده می کنند. بنابراین می توان گفت که هتل های فرودگاهی مزایای خود را دارند:
موقعیت مکانی خوب
موقعیت مکانی چگونه یک مزیت برای هتل های فرودگاهی به حساب می آید؟ ساده است.اگر پرواز شما به تأخیر بیفتد یا صبح روز بعد یک پرواز اتصالی داشته باشید، با اقامت در این نوع هتل فاصله زیادی با فرودگاه نخواهید داشت. در حقیقت بسته به زمان پرواز شما، وجود ترافیک شدید می تواند یک فاکتور مهم در تعیین مدت زمانی باشد که شما از شهر به فرودگاه و بالعکس می رسید. شاید زمان زیادی نیاز داشته باشید برای اینکه به مرکز شهر رفته و هتلی پیدا کنید. در این مواقع هتل فرودگاهی می تواند گزینه خوبی باشد. بنابراین می توان گفت که موقعیت مکانی یکی از بهترین ویژگی های ماندن در یک هتل فرودگاهی به شمار می رود.
هرچه نیاز دارید، زیر یک سقف است
بسیاری از مردم به غلط تصور می کنند که هتل های فرودگاهی امکانات چندانی در اختیار مسافران قرار نمی دهند، اما باید بدانید که این نوع هتل ها امکانات و خدمات زیادی دارند؛ خدماتی که رفاه و راحتی را برای شما فراهم کرده و فراموش می کنید که کیلومترها از خانه خود دور هستید. از جمله این امکانات می توان به اسپا، سالن زیبایی، مرکز تناسب اندام، اتاق جلسات و کنفرانس، بیزینس سنتر، رستوران، کافی شاپ و غیره اشاره کرد. فقط به این دلیل که شما قرار است یک یا دو شب را در هتل بگذرانید، به این معنی نیست که از خدمات رفاهی محروم خواهید شد.
از شر ترافیک خلاص می شوید
تصور کنید که پرواز زود هنگام دارید و باید صبح یا عصر در فرودگاه حاضر باشید. در اینصورت ترافیک می تواند سدِ راه شما باشد. ممکن است تصادفی رخ داده باشد یا به هر دلیلی ترافیک سنگین باشد و دقیقه نود به فرودگاه برسید و وقت برای هیچ کاری نداشته باشید. ممکن است حتی پرواز خود را از دست دهید. به هر روی پرواز آن هم با چنین استرسی مطلوب هیچ کس نیست. حتی اگر روز بعد پرواز داشته باشید، رزرو اتاق در یک هتل فرودگاهی آن هم شبِ قبل از پرواز، استرس شما را از بین خواهد برد.
نکته دیگر این است که تمام هتل های فرودگاهی سرویس شاتل رایگان به فرودگاه و از آن دارند. اگر هم به جایی سفر می کنید که هرگز آنجا نبوده اید و با آنجا آشنا نیستید، موضوع رفت و آمد کمترین چیزی است که باید نگران آن باشید.
در هزینه ها صرفه جویی خواهد شد
اقامت در یک هتل فرودگاهی به شیوه های مختلف موجب صرفه جویی در هزینه های شما خواهد شد. نخست آنکه دیگر قرار نیست هزینه تاکسی برای رفت و آمد به فرودگاه بپردازید. حتما می دانید که تاکسی ها چه کرایه های سرسام آوری را از مسافران دریافت می کنند. از آنجایی که به فرودگاه نزدیک هستید، حمل و نقل شما هزینه چندانی نخواهد داشت. البته این در صورتی است که هتل شما سرویس شاتل نداشته باشد که اغلب هتل های فرودگاهی این خدمت را به مسافر ارائه می دهند.
دوم اینکه قیمت اتاق های هتل فرودگاهی می تواند بسیار ارزان تر از هتل های مرکز شهر باشد. دلیل هم این است که این نوع هتل ها درگیر رقابت با هتل های شهری هستند تا مسافران را به اقامت در آنها تشویق کنند. هتل های فرودگاهی همچنین بر خلاف هتل های معمولی، هزینه های اقامت را به صورت ساعتی دریافت می کنند و نه روزانه یا شبانه.
آیا اقامت در یک هتل فرودگاهی منطقی است؟
ممکن است سئوال بالا برای شما هم پیش بیاید. پاسخ این سئوال تا حد زیادی به فرودگاه شما، هتل مورد نظر، هزینه اقامت و زمان پرواز بستگی دارد. به اینصورت که:
• برای یک پرواز خارجی شما باید حداقل سه ساعت پیش از پرواز در فرودگاه حاضر باشید. چرا که چک های امنیتی و دیگر مسائل زمانی را به خود اختصاص می دهند. در این موارد اقامت در یک هتل فرودگاهی منطقی به نظر می رسد،
• مسافرانی که پرواز آنها توقف دارد، اغلب در فرودگاه سرگردان می شوند. از آنجایی که گاهی مدت زمان بین دو پرواز بیشتر از 8 ساعت است، ماندن روی صندلی های فرودگاه می تواند خستگی شما چند برابر کند،
• اگر با خانواده سفر می کنید و فرزند کوچکی دارید، خوابیدن روی صندلی فرودگاه چندان عاقلانه نیست. در این حالت بهتر است اتاقی در یک هتل فرودگاهی رزرو کرده و استراحت کنید. ضمن اینکه می توانید یک دوش آب گرم هم بگیرید،
• اگر قرار باشد چند ساعتی را روی صندلی یک فرودگاه چرت بزنید، کسی نمی تواند امنیت وسایل شما را تضمین کند. اما خوابیدن زیر یک سقف مطمئن هم امنیت شما و هم وسایلتان را تضمین می کند.
آیا در ایران هتل فرودگاهی داریم؟
ایران در سال 1393 صاحب دو هتل فرودگاهی به نام های هتل ایبیس و هتل نووتل شد. این دو هتل که زیر نظر گروه هتل های اکور فرانسه(Accor) آغاز به کار کرده اند، در ضلع جنوبی ترمینال اصلی فرودگاه امام خمینی واقع شده اند. این هتل ها ترانسفر فرودگاهی به صورت 24 ساعته و هر 20 دقیقه دارند. این هتل ها علاوه بر امکانات اتاق ها مانند حمام مجزا، سیستم تهویه مطبوع و تلویزیون ال سی دی با کانال های داخلی و خارجی؛ سالن ورزشی، سونا، جکوزی، ماساژ، خشکشویی، رستوران و کافی شاپ و خدمات ویژه معلولین هم دارند
از آنجایی که در این هتل ها اقامت کوتاه مدت ارائه می شود، هزینه ها هم به صورت روزانه و هم در صورت تمایل به صورت ساعتی محاسبه می شوند. این مسئله کمک می کند که هزینه اقامت در هتل های فرودگاهی حتی در زمان اوج مسافر، به صرفه تر از هتل های معمولی باشد. زیرا در هتل های معمولی در صورت رعایت نکردن ساعت ورود و یا خروج هزینه اضافه ای معادل نصف روز و یا یک روز کامل از مسافران دریافت می شود.
از آنجایی که این هتل ها درست در کنار فرودگاه قرار دارند و یا وسیله حمل و نقل مستقیم برای آنها از فرودگاه وجود دارد، بنابراین شما هیچ گونه مشکلی برای یافتن آدرس آنها نخواهید داشت حتی اگر در نیمه های شب نیز پرواز شما به زمین بنشیند، به راحتی آدرس آنها را پیدا خواهید کرد.
از مزیت های دیگر هتل های فرودگاهی آن است که نیازی به حمل تمامی چمدان هایتان ندارید. می توانید بدون آنکه هزینه بیشتری برای حمل و نقل چمدان های خود تا هتل بپردازید، آنها را به قسمت بار فرودگاه تحویل دهید و در نوبت پرواز بعدی خود آنها را تحویل بگیرید. این ویژگی برای افرادی که با فرزند خردسال خود سفر می کنند، بسیار مفید است. والدین می توانند بدون حمل وسایل اضافه، فرزند خود را اگر در خواب است و یا توانایی پیاده روی ندارد، بغل کنند و یا در کالسکه قرار دهند و با صرف زمان اندکی به هتل دسترسی پیدا کنند.
منابع
آرشیو بخش توسعه و تحقیق شرکت مهندسین مشاور ستاوند پاژ
Thehotelfanatic.com
Quora.com
