گردشگری در ایران
وضعيت گردشگري در جهان صنعت گردشگري 2 در وهله اول به سيسـتم اقتصـادي سـرمايهداري 1 وابسـته اسـت.
سيسـتم خود (انباشت دمافزون سرمايه براي سرمايهگـذاري بيشـتر يـا 3 سرمايهداري بر اساس منطق ذاتي همان كسب سود و سرمايهگذاري آن سود براي كسب سـود بيشـتر)، بايـد بـه دنبـال بازارهـاي جديد براي محصولات خود باشد تا بتواند خود را بازتوليد، و بـه حيـات خـود ادامـه دهـد .
امـا چون سيستم سرمايهداري بر اسـاس منطـق درونـي خـود، بحـران را در درون خـود دارد، سـعي ميكند تا به صورت دورهاي اين بحرانها (مانند بحران مازاد توليد، بحران ركـود تـورمي و ...) را از خود دور كرده و بحرانهاي پيشرو را موقتاً حل كند.
براي ايـن منظـور سيسـتم سـرمايه - داري نياز به 1 .گسترش جغرافيايي و 2 .تنوع و گسترش مصرف دارد.
از جانب ديگر رويكـرد جديدي تحت عنوان "دولت رفاه " وارد اقتصاد سرمايهداري شـد.
در واقـع، روي كـار آمـدن 4 دولت رفاه موجب شكلگيري رفاه نسبي در ميان مردم كشورهاي غربـي شـد و بـدين صـورت هدف دوم سرمايهداري يعني گسترش مصرف و تنوع در مصرف را به وجود آورد (كمربيگي، .(13-20 :1385 ،پيران ؛49-50 :1389 ،پركت ؛208-210 :1388)
بدين طريق بود كه با افزايش رفاه نسبي و ايجاد تنوع در مصرف ، تعداد گردشگر در سـال 5 1950 كه از 26 ميليون نفر تجاوز نميكرد، به تدريج و بويژه بعـد از اتمـام جنـگ جهـاني دوم توانست رشد صعودي خود را به سرعت ادامه دهد (خانيـا، 1385 :159؛ سـينايي، 1374 : 135- 134؛ بيكمحمدي، 1379 :250؛ كازروني، 1378 :192 .
(اين روند صـعودي در دهـههـاي 60، 70 و 80 ميلادي به سرعت ادامه پيدا كرد و از دهـه 90 بـه بعـد دوبـاره اهـداف، رويكردهـا، و تعاريف جهانگردي مورد ارزيابي و تجديدنظرقرار گرفت و با متـأثر شـدن از رويكـرد توسـعه 7 ، ادبيات جديدي به نام "گردشگري پايدار 6 پايدار " وارد مباحث گردشگري شد.
از ايـن دهـه به بعد بود كه گردشگري تقريباً به صورت اجتماعي تثبيت شده و به عنوان يكي از مـؤثرترين و مهمترين شاخصهايي كه قدرت تعيين كنندگي زيادي در حيات اقتصادي، سياسي، اجتمـاعي، و ... كشورها دارد، مورد بحث قرار ميگرفت.
اين ارقام در سال 2005 رقمي برابر با 808 ميليون نفر گردشگر را نشان داده و بـا مقايسـه بـا دهه 1950 ،ميتوان اين نتيجه را گرفت كه، تعداد جهانگردان در اين سال تقريباً 30 برابـر شـده است؛
در حالي كه درآمد حاصل از آن حدود 200 برابربيشتر شده است.
اين ارقام بدين معنـي است كه، تقريباً از هر 11 نفر در سال 2005 يك نفر حداقل سفر بينالمللي داشته است.
بـا ايـن در همان سال 2010 ،يك ميليارد نفر بوده است، كه 2 حال پيشبيني سازمان جهاني گردشگري اين رقم طي 6 ماهه نخست نزديك 500 ميليون نفر بوده، كه گوياي درستي پيشبينـي مـذكور بوده است.
پيشبينيها براي سال 2020 عددي در حدود 1/6 ميليارد نفر، با گردش مـالياي بـه ميزان 1/5 تريليون دلار را نشان ميدهد (خانيا، 1385 :160؛ ملكي، 1387 :1
.(عـلاوه بـر نقـش بسيار پراهميـت گردشـگري در گـردش مـالي در جهـان، گردشـگري يكـي از اشـتغال زاتـرين صنعتهاي موجود ميباشد (امامي، 1378 : 31؛ منشيزاده، 1376 :29 (به طوري كه بـراي مثـال در عوض هر 6 نفر گردشگر خارجي كه به كشور ميآيند يك فرصت شـغلي ايجـاد مـيشـود .(61 :1374 ،رضواني ( چنانكه بيان شد، گردشگري سهمي بسـيار تعيـينكننـده در اقتصـاد جهـاني داراسـت .
گردشگری در ایران
البتـه شايان ذكراست كه، عـلاوه بـرتـأثيرات اقتصـادي، گردشـگري بـرروي فرهنـگ، اجتمـاع، و سياست نيز اثرگذار است؛
به گونهاي كه امروزه يكي از دلايل همكـاري و پيمـانهـاي منعقـده ميان كشورهاي مختلف، حول اين موضوع است،
كـه خـود موجـب ايجـاد دوسـتي و حفـظ و ثبات كشورها از جنگ و تخاصمات سياسي ميشود.
از جانب ديگر به لحاظ فرهنگي، موجـب و رواني افراد از هاي گوناگون ميشود.
براي مثالن بسـياري از 1 فرهنگ كاهش فاصله اجتماعي گردشگران، سوگيري و كليشههاي ذهني خود را از مذاهب يا فرهنگهاي خاص بـا بازديـد از آنها از دست ميدهند
و فضاي مسامحه و گفتگو بـه وجـود مـيآيـد.(شـماعي، 1387 :87-85؛ .( ،شالچی ، 19-21 :1382).
نویسنده : داریوش پوراکبر - 25ژوئن 2018
