گاهی کوچکترین و پرتکرارترین کارهایی که انجام میدهیم میتوانند بزرگترین تاثیرها را داشته باشند و این جمله یک شعار پرتکرار برای پولدار یا موفق شدن نیست، این عادتی است که از جنگجویان باستانی تا مبارزان معبد شائولین و این روزها دوندگان ماراتن از اهمیتِ آن آگاه بوده و هستند. نفس کشیدنِ درست یکی از ضروریترین کارهایی است که میتوانیم برای سلامتیمان انجام دهید و همچنان بیشتر ما آن را درست انجام نمیدهیم. و منظور از درست، نفس کشیدن دیافراگمی است و این شیوه، شیوهای تازه نیست. قرنها است که از این نوع نفس کشیدن برای افزایش سلامت، تمرکز ذهن و کنترل واکنشهای جسمی استفاده میشود.
آنچه در ادامه میآید ابتدا چند عادتِ اشتباه و رایج در میان ما است و پس از آن فواید نفس کشیدنِ درست و باید بدانید این یادداشت راهنمایی برای نفس کشیدن نیست، این یادداشت تنها ضرورتِ اطلاع از یک کار کوچک و پرتکرار است که تاثیراتی حیاتی برای ما دارد.
عادتهای مشترک و اشتباههایی نامرئی ما در نفس کشیدن
ما بیش از آن که نیاز داشته باشیم مینشینیم و این حجم از نشستن برای فرمِ بدنِ ما مفید نیست، چرا که سبب میشود ما نتوانیم عمیق نفس بکشیم. خم شدن جلوی کامپیوتر ما را مجبور میکند که در زمان نفس کشیدن از حجم شُشها استفاده نکنیم.
ما به بچهها تاکید میکنیم که شکمشان را بدهند تو و وقتی بزرگ هم میشوند همین کار را ادامه میدهند تا شکمی صاف داشته باشند و این سبب میشود ما تنها با نیمه بالایی سینهمان نفس بکشیم و نگران باشیم که اگر عمیق یا دیافراگمی نفس بکشیم شکممان دیده شود و همین یعنی فشاری بیدلیل روی شکم و استفادهی کمتر از توانِ شُشها.
ما در زندگی مدرن چندان اهل ورزشکردن نیستیم، خصوصا ورزشهای هوازی، در نتیجه وقت یا فرصتی نداریم که روی نفس کشیدن تمرکز کنیم یا عادتهای نفسکشیدنمان را تغییر دهیم.
ما هر روز استرسهای مختلفی را بهطور روزمره تجربه میکنیم و در کنار فشارهای کار و شلوغیهای مختلف اصلا متوجه نفس کشیدنمان نمیشویم و همین سبب میشود نفسهای کوتاهتر و تندتری بکشیم و این یعنی بدونِ آن که متوجه باشیم مشکلاتی کوچک را تبدیل به عاداتی طولانی میکنیم.
زمانی که ما عادت میکنیم کوتاه نفس بکشیم حتی در زمانِ خواب نیز ممکن است این عادت به طور ناخودآگاه ادامه یابد و این یعنی مهمترین زمانی که بدن برای درمان مشکلات کوچک و رسیدن به سطحی از پایداری نیاز دارد رفتهرفته از دست میرود و این چرخه در طولانی مدت میتواند حتی تاثیراتی جدی روی ما بگذارد و ما آن را به شکل گرفتگی عضلات، افزایش ضربان قلب، عدم توانایی در کنترل عواطف و ... ببینیم.
این موارد و بسیاری دیگر تنها بخشی ازنقطه ضعفهایی است که در نتیجهی نفس کشیدنِ اشتباه رخ میدهد ولی آنچه در نفس کشیدن، نفس کشیدن میتواند به ما اضافه کند اینها است:
آنچه در هر نفس میتوانیم داشته باشیم
شاید مهمترین چیزی که در نفس کشیدن میتوانیم داشته باشیم کاهش اضطراب، استرس و تنش در بدن است.
کمک به سلامت روانی تاثیر دیگر نفس کشیدن است که میتواند جلوی حملههای عصبی را بگیرد و استرس را خصوصا در هنگام فشارهای مختلف کمتر کند.
تنظیم نواخت قلب به شکلی که کارایی و توان بیشتری داشته باشد هم از نفس کشیدن است اثر میپذیرد.
بدن ما به شکل عادی قادر به سمزدایی از خود است و برای این کار فقط کمی به فرصت نیاز دارد و نفس کشیدن میتواند به شکلگیری این فرصت کمکِ شایانی کند.
نفس کشیدنِ درست سبب اکسیژن رسانی به تمام ارگانهای بدن و در نتیجه تسریع فرایند درمان در بافتهای مختلف است.
اگر روی نفس کشیدن تمرکز کنید سادهتر به نقطهی صلحِ درونی میرسید و این یعنی سطحی متفاوت از تمرکز و کنترل ذهن.
یکی از گمنامترین ماهیچههایی که ما کمتر در سنینِ جوانی از آن میشنویم یا اصلا میدانیم که وجود دارد ماهیچهی دیافراگم است و این ماهیچه با بیشتر شدنِ سن ضعیف و ضعیفتر میشود مگر این که از همین جوانی به آن فکر کنیم و برای تقویتِ آن فقط کافی است بهتر نفس بکشیم.
تمرینِ نفسکشیدنِ درست سبب میشود ما خشمها و ترسهای مختلفی را کنترل کنیم و این تنها به معنای واکنش بهتر نیست، نفس کشیدن سبب میشود که هورمونهای استرس و آدرنالین کمتری در رگها آزاد شود.
این لیست را همانند لیستِ آسیبهای تنفسِ نادرست میتوان مفصلتر نوشت اما معایب و مذایا به تنهایی سبب نمیشود که ما عادتهایمان را تغییر دهیم، آنچه سببِ تغییر میشود فکر کردن و به نتیجه رسیدن است. پس پیشنهاد میکنیم کمی بیشتر نفس بکشید، جست و جو کنید و بعد تصمیم بگیرید.