خبرهای موفقیت دانشمندان در زمینه پیشرفت‌های علمی و فناوری، همواره مخاطبان پر و پاقرصی در سطح دنیا دارد. در روزهای اخیر خبر فرود موفقیت آمیز و تاریخی "بهرام نورد استقامت" واکنش و بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های سراسر جهان و شبکه‌های اجتماعی در پی داشت و آن را در صدر اخبار علمی روز دنیا قرار داد. از این رو نگاهی اجمالی خواهیم داشت به این کاوشگر مریخی و ویژگی‌های منحصر به فرد آن. بهرام نبرد استقامت (به انگلیسی: Perseverance) که گاهی با نام "پرسه" نیز شناخته می‌شود، جدیدترین کاوشگر مریخی ناسا است که اَمرداد سال جاری سوار بر راکت اطلس ۵ از مرکز فضایی کندی در پایگاه کِیپ کاناورال ایالت فلوریدا رهسپار سیاره سرخ شد تا با اکتشافات جدید خود، فصل نوینی از پیشرفت‌های فضایی را برای بشریت به ارمغان آورد. این مهمان تازه مریخی، پس از یک مسافرت دور و دراز و حدودا ۶ ماهه فضایی برای رسیدن به خانه جدید خود؛ در نخستین دقایق بامداد جمعه ۱ اسفند ماه (به وقت تهران) پس از "هفت دقیقه وحشت" و در حالی که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان این رویداد تاریخی را به طور زنده و مستقیم تماشا می‌کردند، به آرامی و سلامت بر روی سیاره زیبا و دوست داشتنی بهرام قدم نهاد و خاک سرد و سرخ فام آن را لمس کرد تا به جمع دیگر دوستان بهرام نشین و بهرام نورد خود از جمله "کنجکاوی" بپیوندد. یکی از پیچیده‌ترین و دشوارترین مراحل پرتاب کاوشگرها به سوی سیاره بهرام، هفت دقیقه پایانی مراحل فرود است که کاوشگر وارد جو سیاره می‌شود و علاوه بر تحمل گرمای بسیار زیاد توسط سپر حرارتی، بایستی سرعت خود را از چند هزار کیلومتر بر ساعت تقریبا به صفر برساند تا فرود نرم و ایمنی داشته باشد در غیر این صورت، ماموریت گران قیمت مریخی شکست خواهد خورد. این هفت دقیقه همراه با اضطراب و هیجان غیر قابل تصور برای مدیران پروژه و مهندسان پرواز بهرام نوردهای "کنجکاوی" و "استقامت" مستقر در آزمایشگاه پیشران جت ناسا (JPL) به حدی است که اصطلاحا آن را "هفت دقیقه وحشت" (Seven Minutes of Terror) نامیده‌اند!! اما پس از فرود موفقیت آمیز استقامت در "دهانه جِزِرو" و انتشار نخستین تصویر از سطح مریخ، اتاق کنترل به یکباره غرق در شادی وصف ناپذیر مدیران و مهندسان پروژه ۲.۵ میلیارد دلاری ناسا می‌شود. یکی از نکات حائز اهمیت استقامت، آن است که برای نخستین بار در تاریخ، یک "مریخ گَرد" (پهپاد) به نام "نبوغ" آن را جهت تسهیل در مکان یابی همراهی می‌کند. پرواز چنین پهپادی در جو نسبتاً رقیق سیاره بهرام کار بسیار پیچیده‌ای است و می‌توان آن را مهندسی غیرممکن‌ها نامید. ناسا با نصب تجهیزات بسیار پیچیده و دقیق بر روی استقامت از جمله دوربین‌های متعدد، انواع حسگرها، میکروفون، ایستگاه هواشناسی، تصویربردار لیزری، مته حفاری، ریز تصویربردار لیزری، طیف سنج فرابنفش و اشعه ایکس و . . . ، آن را به پیشرفته‌ترین آزمایشگاه علمی فرازمینی تبدیل کرده است و چهار هدف اصلی برای این ماموریت در نظر گرفته است که عبارتند از: ۱- یافتن زیستگاه‌های میکروبی ۲-جستجوی حیات میکروبی باستانی ۳- تهیه نمونه‌های خاکی و سنگی و ذخیره سازی آنها در سطح مریخ برای آوردنشان به زمین در ماموریت‌های آینده ۴- آزمایش دستگاه تولید اکسیژن از اتمسفر مریخ به منظور آماده سازی برای سکونت دائمی انسان بر روی سیاره سرخ. از "فناوری پیشرفته ناوبری" و همچنین "باز شدن دقیق‌تر چترها برای فرود مطمئن در نزدیکی محل تعیین شده" نیز می‌توان به عنوان فناوری‌های جدیدی که استقامت را از بهرام نوردهای پیشین متمایز می‌کند نام برد. گذشته از اینکه با فرود موفقیت آمیز و همچنین آغاز کاوش‌های بهرام نورد استقامت دریچه نوینی از اکتشافات فضایی به روی بشر گشوده شد؛ تلاش و پشتکار مدیران و مهندسان ناسا یک پیام روشن و آشکار نیز برای جهان داشت: "استقامت همیشه جواب می‌دهد"
سجاد صیادی
