امروزه شهرها با توجه به رشد جمعیت با مشکلات زیادی همچون فقر شهری،حاشیه نشینی،آلودگی های محیط شهری،بیکاری،...روبرو هستند،از طرف دیگر طرح های شهری نیز به دلایل گوناگون ساختاری قادر به حل این مشکلات نمی باشند،و با توجه به مشکلات لاینحل موجود متخصصین شهری به سمت طرح های راهبردی و استراتژیک سوق پیدا کرده اند برنامه ریزی استراتژیک روش سازمانیافته، سیستماتیک و هماهنگ در جهت برنامهریزی برای دستیابی به اهداف مشخصی است.
مدیریت پسماند در شهرهای بزرگ، به شیوهای اصولی و با رعایت مسائل زیستمحیطی، یکی از مهمترین موضوعات مورد بحث در زمینه مدیریت شهری میباشد. یکی از مشکلات عمده زیستمحیطی در کشورهای جهان سوم، نبود سیستم مدیریت مؤثر و کارا در ارتباط با دفع پسماندها است که در بسیاری موارد منجر به مشکلات عدیده بهداشتی و به خطر افتادن سلامت عمومی در جامعه میشود.
مدیریت پسماند، عبارتست از یک مجموعه مقررات منسجم و سیستماتیک راجع به کنترل تولید، ذخیره سازی، جمعآوری، حملونقل، پردازش و دفع مواد زاید جامد، منطبق بر بهترین اصول بهداشت عمومی، اقتصاد، حفظ منابع، زیباشناختی و سایر ملزومات زیست محیطی و آنچه مورد توجه عموم است. که شامل روابط پیچیده میانبخشی بینرشتهای مانند علوم سیاسی، برنامهریزی شهری و محلی، اقتصاد، جغرافیا، جامعهشناسی، ارتباطات، آمار و بهداشت، محیط زیست و مهندسی میباشد عوامل اقتصادی، بافت شهری، کاربریهای زمین، عوامل فرهنگی، تراکم در واحد سطح، فصول سال و عادات اجتماعی در کیفیت و کمیت مواد مؤثر هستند. بنابراین فاکتورهای زیادی در سیستم مدیریت پسماند دخیل هستند.
با توجه به توسعه بی رویه و غیراصولی شهر کابل، فقدان الگوی صحیح مصرف و رشد روزافزون تولید پسماندها و هم چنین مشکلات و نارساییهای سیستم مدیریت پسماند، در پایتخت افغانستان پسماندهای بیمارستانی و مواد زاید جامد شهری با هم مخلوط و سپس دفن میشوند. برخی نیز بر روی زمین رها میشود. در طول زمان پسماند به سفرههای زیرزمینی نفوذ میکنند و باعث آلودگی آب میشوند. زبالههای بیمارستانی شامل انواع ویروسها و مواد عفونی میباشند و میتوانند کل جمعیت در معرض خطرقرار دهند. برمبنای اصول بهداشتی و بهسازی زیست محیطی بایستی زبالهها که منشاء انواع آلودگی هستند در اسرع وقت دفع گردند چرا که در غیراینصورت انتشار و انتقال بیماری، ایجاد بو و چشم اندازهای نامناسب و نشت شیرابه زبالهها باعث آلودگی شدید محیط زیست میگردد. بیماریهایی همچون کزار، حصبه و شبه حصبه، انگلهای رودهای، اسهالهای خونی، فلج اطفال، سالک پوستی و احشایی و ... از جمله بیماریهایی هستند که از طریق آلودگی ناشی از مواد زاید جامد در آب، هوا و خاک حاصل میشوند. افغانستان هنوز بزرگترین آمار مرگ و میر کودکان در جهان را دارا میباشد به نظر میرسد که استفاده از آب ناسالم یکی از مهمترین عوامل افزایش مرگ و میر و گسترش فقر میباشد امروزه به دلیل رشد جمعیت شهرها با مشکلات عدیده ای از جمله فقر شهری، حاشیه نشینی، آلودگی محیط شهری، بیکاری و ... مواجه هستند، از سوی دیگر برنامه ریزی های شهری به دلایل مختلف ساختاری قادر به حل این مشکلات نیست. و با توجه به مشکلات لاینحل موجود، کارشناسان شهری به برنامه های راهبردی و راهبردی روی آورده اند. برنامه ریزی استراتژیک یک روش برنامه ریزی سازمان یافته، سیستماتیک و هماهنگ برای دستیابی به اهداف خاص است. مدیریت پسماند در شهرهای بزرگ به صورت مستدل و با رعایت مسائل زیست محیطی یکی از مهم ترین مباحث مطرح شده در حوزه مدیریت شهری است. یکی از مشکلات اساسی زیست محیطی در کشورهای جهان سوم، نبود سیستم مدیریت موثر و کارآمد در زمینه دفع زباله است که در بسیاری از موارد منجر به مشکلات بهداشتی فراوانی شده و سلامت عمومی را در جامعه به خطر می اندازد. مدیریت پسماند مجموعه ای منسجم و سیستماتیک از مقررات مربوط به کنترل تولید، ذخیره سازی، جمع آوری، حمل و نقل، تصفیه و دفع زباله های جامد، مطابق با بهترین اصول بهداشت عمومی، اقتصاد، حفظ منابع، زیبایی شناسی و غیره است. الزامات زیست محیطی و آنچه به نفع عموم است. که شامل روابط پیچیده میان رشته ای مانند علوم سیاسی، برنامه ریزی شهری و محلی، اقتصاد، جغرافیا، جامعه شناسی، ارتباطات، آمار و بهداشت، محیط زیست و مهندسی، عوامل اقتصادی، بافت شهری، کاربری اراضی، عوامل فرهنگی، تراکم در واحد سطح، فصول و عادات اجتماعی در کیفیت و کمیت مواد موثر است. بنابراین عوامل زیادی در سیستم مدیریت پسماند دخیل هستند. با توجه به توسعه کور و ناجوانمردانه شهر کابل، عدم وجود شیوه صحیح مصرف و رشد روزافزون تولید زباله و همچنین مشکلات و کاستی های سیستم مدیریت پسماند، در پایتخت افغانستان، زباله های بیمارستانی و زباله های جامد شهری مخلوط و سپس دفن می شوند. برخی نیز روی زمین مانده اند. در مدت زمان باقیمانده وارد سفره های زیرزمینی شده و باعث آلودگی آب می شوند. زباله های بیمارستانی حاوی انواع ویروس ها و مواد عفونی هستند و می توانند کل جمعیت را به خطر بیندازند. بر اساس اصول ارتقای بهداشت و محیط زیست، زباله ها، منشأ انواع آلودگی ها باید در اسرع وقت از بین بروند، در غیر این صورت شیوع و انتقال بیماری ها، ایجاد بو و منظره نامناسب و نشت زباله شیرابه منجر به آلودگی جدی زیست محیطی خواهد شد.