تغییر موازنه قدرت
قدرت مولفهای است که کشورهای جهان در زمانهای مختلف همواره سعی میکنند با ارتقا خود در زمینههای علمی، اقتصادی، فرهنگی و... بر دیگر دولتها تفوق پیدا کنند؛ گاهی برتری جستن برای کشورها به قدری مهم میشود که حاضر هستند برای رسیدن به ابرقدرتی دست از جنگ نرم کشیده و با لشکرکشی پا در میدان نبرد گذاشته و علیه دولتها هجوم ببرند.
آمریکا از زمانهای دور تا چند سال اخیر با تسلط نظامی، دلاری و فرهنگی توانسته بود نظریه موازنه قدرت مجامع بینالمللی را بهم بریزد و در جهان یکهتازی کند؛ اما هر چه زمان گذشت کشورهای بلوک شرق از جمله چین و هند سربلند کردند تا پول، سلاح و فناوری را از انحصار آمریکا و بلوک غرب خارج کنند.
ظهور چین، بیداری هند، بازگشت روسیه، قدرت گرفتن ایران و دیگر کشورهای جوان که قصد داشتند وارد بلوکهای اقتصادی بیطرف شوند و با استقلال بایکدیگر همکاری و بر منافع خود تکیه کنند، زنگ خطر را برای آمریکای ابرقدرت به صدا در آورد و حالا او هر کاری میکند تا از موازنه قدرت جلوگیری کند.
این تغییر موازنه قدرت آن چنان واضح در حال رقم خوردن است که رئیس جمهور کشور چین، شی جین پینگ به طور واضح اعلام کرده که تا سال ۲۰۵۰ رهبری دنیا را به دست خواهد گرفت.
از طرفی مرکز تحقیقات کنگره آمریکا در گزارشی تحقیقی که صفحهای از رویترز آن را منتشر کرد نوشت: سیاستهای مختلف آمریکا در قبال جمهوری اسلامی، نتوانسته در جلوگیری از نفوذ منطقهای این حکومت و توانایی ایران برای «به چالش کشیدن منافع آمریکا» موفق باشد. بر اساس ارزیابی سالانه کنگره درباره تهدیدات علیه ایالات متحده در سال ۲۰۲۳، حکومت ایران پس از کاهش نفوذ ایالات متحده در خاورمیانه، در حال برهم زدن توازن قدرت میان کشورهای همسایهاش است.
جنگ کریدورها
کشور چین که چشم انداز ابرقدرتی را پیش روی چشم خود میبیند، در چند سال گذشته تلاش کرده است تا با ایجاد زیرساختی درست مسیر تجاری خود را برای آینده ترسیم کند و همین امر باعث شده است تا کشورها تلاش کنند در این مسیر نقش محوری داشته باشند و نبردی پنهان تحت عنوان "جنگ کریدورها" در جهان به وجود بیاید.
شکل گیری BRI
پروژه ابتکار کمربند و جاده چین (Belt and Road Initiative) که به نام راه ابریشم جدید و مدرن شناخته میشود، راهبردی است که توسط چین آغاز شده و به دنبال اتصال آسیا با آفریقا و اروپا از طریق شبکههای زمینی و دریایی با هدف بهبود یکپارچگی منطقه، بازگشت تجارت از دریا و هوا به خشکی و همچنین افزایش رشد اقتصادی است.
جاده ابریشم یا راه ابریشم یک شبکه ارتباطی بسیار قدیمی و شامل مسیرهای تجاری است که برای قرنها، چین را از طریق اوراسیا به دریای مدیترانه متصل میکند.
پروژه BRI که به عنوان پروژه یک کمربند یک جاده نیز شناخته میشود، شامل یک کمربند اقتصادی و یک گذرگاه بین قارهای که چین را از طریق راه زمینی به جنوب شرقی آسیا، جنوب آسیا، آسیای مرکزی، روسیه و اروپا متصل میکند و از طرف دیگر یک مسیر دریایی شامل مناطق ساحلی چین، جنوب شرق و جنوب آسیا، اقیانوس آرام جنوبی، خاورمیانه و شرق آفریقا تا اروپا را دارا است.
حال سوال اینجا است: