در میان کالاهای پزشکی، انواع ماسک تنفسی از جمله ماسک سه لایه، ماسک فیلتر دار و ماسک جراحی به چشم میخورد که در کنار کاربرد های متداول در بیمارستان ها به عنوان لایه محافظ دستگاه تنفسی، کاربردهای فراوانی درصنعت و زندگی روزمره یافته است. بکارگیری درست ماسک تنفسی در محیط های کاری که نیاز به ایمنی و محافظت در مقابل مواد الاینده هوا دارد شرطی ضروری و لازم است. بنا به دلایل ذکر شده، داشتن اطلاعات کافی به منظور خرید و انتخاب ماسک تنفسی برای اجتناب از هدر رفت سرمایه و رضایت از خرید امری ضروری است بر همین اساس در زیر به معرفی و کاربرد ماسک های تنفسی به صورت مجزا میپردازیم.
ماسک میکروفایبر 3 لایه، که عمدتا به عنوان ماسک یکبار مصرف در کالاهای پزشکی شناخته شده است، نیمی از صورت را پوشش داده و قابلیت تنفس عالی را فراهم می کند. دارای یک قطعه ی پلاستیکی مخصوص بخش بینی هست که با پوشش عرضی کامل خود به راحتی در جای خود ثابت باقی می ماند و دهان و صورت شما را می پوشاند. حلقه های بادوام نگهدارنده، آن را مناسب برای کودکان ، اقایان و خانم ها کرده است. می توان از این نوع ماسک به عنوان ماسک بیمار استفاده کرد. این ماسک صورت یکبار مصرف برای کاهش انتشار و شیوع بیماری های مرتبط با دستگاه تنفسی استفاده می شود. علاوه بر این به دلیل پوشش مناسب نیمه صورت در الودگی محیطی ناشی از ریزگردها و ذرات معلق، بهترین استفاده را برای استفاده روزمره دارا است. در نظر داشته باشید که الودگی ناشی از ریزگردها مهم ترین عامل افزایش نرخ بیماری های تنفسی به ویژه برونشیولیت و آسم در ایران است. ماسک سه لایه یکبار مصرف آبی و سبز برای پزشکی و دندانپزشکی ، جراحی ، حساسیت و آلرژی به ویژه الرژی مرتبط با ریزگرد های حاصل از گل دهی گیاهان در بهار ، کودکان، گرد و غبار ، سرما ، آلودگی ، ویروس ها ، بیماری ، جراحی، آنفولانزا ، به عنوان محافظ عمل می کند.
حضور در محیط های ازمایشگاهی یا در صنایعی که الودگی های شیمیایی فراوانی را تولید می کند با استفاده از ماسکهای سه لایه احمقانه است چرا که کاربری برای این ماسک ها در حذف الاینده های گازی مانند CO و NH3 تعریف نشده است و حضور بدون محافظ در معرض اینگونه مواد باعث اسیب-های جدی به ریه و دستگاه تنفسی میشود. عدم استفاده درست از تجهیزات مناسب و عدم بکارگیری پروتوکل های بهداشت محیط، با بالا بردن عوامل خطر ساز باعث به خطر افتادن جان و سلامتی اشخاص در محیط کار میشود به ویژه انکه در بعضی از موارد مانند درتماس بودن با مواد شیمیایی، احتمال بروز اسیب های بدون بازگشت بسیار بالا میرود. بر همین اساس بکارگیری نوع کارامدتر ماسکهای تنفسی امری ضروری است. بهترین گزینه برای صنایع شیمیایی و یا مشاغلی که با مواد شیمیایی سرو کار دارند ماسک فیلتر دار است این ماسک ها با داشتن مقادیری کربن فعال به عنوان ماده جاذب الاینده های شیمیایی، بهترین تصفیه هوا را انجام می دهد. با ماسک فیلتر دار خود را از گرده ، آنفولانزا ، باکتریها ، آلرژن ها ، مواد شیمیایی ، دود و غیره محافظت کنید. در نظر داشته باشید ماسک های سه لایه در مقابل مواد شیمیایی و گازهای حاصل از احتراق ناکارامد هستند. درچنین مواقعی بکارگیری ماسک های فیلتردار میزان آسیبهای احتمالی را تا حدود زیادی کاهش میدهد. این ماسک ها، بسته به نیاز شما مناسب برای استفاده در خانه ، محل کار یا هنگام بیرون رفتن است. ماسک فیلتر دار ایده آل برای مطب های پزشک ، مراقبت های بیمارستانی ، کلینیک های دندانپزشکی ، سرایداران ، فروشگاه های اتومبیل ، تکنسین ها ، کارگران کارخانه ها ، تهیه کنندگان غذا، سالن های زیبایی، فروشگاه های حیوانات اهلی ، فرآوری مواد غذایی به خصوص بخش هایی که مرتبط با افزودنی های مجاز شیمیایی و ادویه های مخصوص به مواد غذایی هستند ، مدارس ، تمیز کردن سرویس بهداشتی با شوینده های تولید کننده کلر فعال و موارد دیگراست.
ماسک هایی که در پزشکی کاربری بیشتری دارد ماسکهای هستند که قابلیت مراقبت از سلامت جراح و پرستاران بخشهای اتاق عمل را در مقابل عوامل بیماری زا داشته باشند. بر همین اساس ملاکهای انتخاب ماسک در این موارد، در نظر گرفتن بهداشت محیط و چگونگی به حداقل رساندن ریسک انتقال و یا ابتلا به بیماری های حاصل از عفونتهای بیمارستانی است. با توجه به پروتکل های تجهیزات محافظت شخصی (PPE) ماسک های استفاده شده در بیمارستان ها باید علاوه بر اینکه از سرایت عوامل بیماری زا توسط تنفس جلوگیری به عمل اورند، باید از نظر جاذب رطوبت بودن و پذیرش رطوبت محیط نیز عایق باشند. در نظر داشته باشیدکه رطوبت و مایعات عامل اصلی انتقال میکرو ارگانیسم های بیماری زا هستند. حذف رطوبت ساده ترین مسیر پیشگیری از اپیدمی شدن یک میکروب یا عامل بیماری زا در محیط بیمارستانی است. با بکارگیری ماسک های فیلتر دار حاوی مواد جاذب مانند کربن فعال میتوان هوایی با کیفیت مناسب را به استفاده کنندگان ارائه داد. اما شاید این سوال در ذهن ایجاد شود که فیلتر های شیمیایی ممکن است خود الودگی هایی را به وجود اورند!؟ .. در پاسخ به این سوال باید گفت که کربن فعال نام اشنا ترین ترکیب شناخته شده برای حذف الاینده های شیمیایی است که کمترین احتمال الودگی شمیایی و واکنش مخرب را برای انسان دارد و به طور عمده در تمام صنایع تصفیه الودگیهای محیطی میتوان ردی از کربن فعال یافت با توجه که استفاده از این ترکیب به عنوان عامل تصفیه کننده تحت تصویب سازمان غذا و داروی قرار گرفته نگرانی در مورد سمیت این ترکیب بی مورد است و استفاده از ماسک های جراحی برای تمام اشخاص در ارتباط با این موضوع بلا مانع میباشد. سخن اخر انکه انتخاب درست و استفاده به موقع از ماسک های تنفسی علاوه بر تامین سلامت عموم جامعه، در کاهش هزینه های ناشی از درمان بیمار های وابسته به دستگاه تنفسی نقشی اساسی دارد.
