این روزها بیشتر از هر زمان دیگری کلمهی پادکست را میشنویم. احتمالا دلیلش این است که نه تنها صنعت ساخت پادکست در جهان پیشرفت چشمگیری داشته، بلکه داخل ایران هم افراد زیادی روی این موضوع تمرکز کردهاند و کیفیت خروجی کارشان بسیار بالاست. افرادی مثل جادی (رادیو گیک)، علی بندری (چنلبی و بیپلاس)، هلی (هلیتاک) و… از جمله افرادی هستند که به طور جدی ساخت پادکست را دنبال میکنند. در این پست و پستهای آینده سعی میکنیم به طور جامع به موضوعات مرتبط با این صنعت بپردازیم. از چیستی پادکست و شیوههای شنیدنش شروع میکنیم و چند پادکست فارسی معرفی میکنیم و در شمارههای بعد به سراغ روند ساخت آن میرویم و در مورد ابزارهای مناسب این کار حرف میزنیم.
اگر بخواهیم تعریف سادهای از پادکست ارائه کنیم باید بگوییم پادکست فایلی صوتی است که در اینترنت به اشتراک گذاشته میشود و معمولا به صورت سری و چند قسمتی ارائه میشود. میتوانیم بهگونهی دیگری هم تعریف کنیم: برنامهای رادیویی را تصور کنید که از اینترنت پخش میشود و سازندهی آن نیازی به ابزار خاصی ندارد. کافیست صدای خود را ضبط کند و در جایی آپلود کند. به فایل آپلود شده پادکست میگویند.
به فردی که پادکست را میسازد پادکستر میگویند. ممکن است فکر کنید برای اینکه به یک پادکستر موفق تبدیل شوید کافیست صدای خوب و جذابی داشته باشید. باید بگوییم اینطور نیست. مثالهای زیادی وجود دارد از پادکسترهای موفقی که صدای جذابی ندارند، اما به علت محتوای با کیفیتی که ارائه میکنند بسیار شنیده میشوند و طرفداران زیادی دارند. از طرف دیگر افراد زیادی هستند که علیرغم داشتن صدای جذاب، نتوانستهاند برنامهی موفقی تولید کنند. بدون شک مهمترین مؤلفهی یک پادکست موفق، محتوای خوب آن است.
در صورتیکه تولیدکننده از سرویس توزیع درستی استفاده کند (در آینده به معرفی و مقایسهی انواع سرویسهای توزیع خواهیم پرداخت)، آن سرویس آدرسی را در اختیار مخاطبان قرار میدهد که فید نام دارد. افراد میتوانند با وارد کردن آدرس فید به پادگیر مورد نظرشان، به قسمتهای مختلف پادکست دسترسی پیدا کنند و به محض منتشر شدن اپیزود جدید، از انتشار آن با خبر شوند. کاربرد دیگر فید در مواقعی است که با سرچ کردن اسم پادکست مورد نظر، نمیتوانید آنرا پیدا کنید. در این شرایط کافیست از آدرس فید استفاده کنید.
برای راحت و سریع شدن رابطهی بین شنونده و تولیدکنندهی پادکست، سرویسهایی به وجود آمدهاند که با نام Podcatcher شناخته میشوند. معادل فارسی مناسبی که برای این کلمه ارائه شده است پادگیر است. شیوهی کار این سرویسها به این صورت است که آدرس فید پادکست مورد نظر را در آنها وارد میکنید و این سرویسها به صورت خودکار تمام اپیزودها را در اختیار شما قرار میدهند و میتوانید در موبایل، تبلت و یا کامپیوتر خود به آنها گوش دهید. در نوشتهای جداگانه به پادگیرها میپردازیم و توضیح خواهیم داد که استفاده از آنها چه مزیتهایی دارد. بعد از آن هم به معرفی و مقایسهی سرویسهای داخلی و خارجی میپردازیم.
بعید است برنامهنویس یا گیک باشید و جادی را نشناسید. شمارهی اول رادیو گیک که جادی میزبان آن است در سال ۹۱ منتشر و تا الان ۹۴ قسمت از پخش شده است. در این پادکست به تکنولوژی از دیدگاه جامعهشناسی نگاه میشود و در هر شماره، به اتفاقات جدید دنیای تکنولوژی نگاه میشود. این پادکست حالت خبرخوانی صرف ندارد و تحلیلهای جادی از مسائل باعث میشود که شنیدن هر قسمت از آن جذابیت خاص خودش را داشته باشد.
علی بندری اولین شمارهی پادکست چنلبی را در بهمن ۱۳۹۴ منتشر کرد. در هر شمارهی این پادکست، به شرح یک روایت واقعی که در یک نشریهی معتبر انگلیسیزبان منتشر شده است پرداخته میشود. قسمتهایی از این پادکست به موضوعات جذابی مثل زندگی الچاپو، ساحرهسوزی در گینهنو و… اختصاص داده شده. تا الان ۵۷ شماره از چنلبی منتشر شده و آخرین شمارهی آن، تا لحظهی انتشار این مقاله، «یک رویای آمریکایی» نام دارد.
برخلاف دو مورد قبلی که معرفی کردیم، هلیتاک قدمت زیادی ندارد و اولین شمارهی آن در سال گذشته منتشر شده است. در این پادکست هلی در مورد موضوعات و مهارتهایی صحبت میکند که به داشتن زندگی بهتر منجر میشود. مهارتهایی که باعث میشوند در مسیر موفقیت قرار بگیرید و پیشرفت کنید و رضایت از زندگیتان بالاتر برود. در شمارههای مختلف این پادکست، هلی با افراد موفق در حوزههای مختلف صحبت میکند و تجربیات آنها را با شنونده به اشتراک میگذارد.
در این نوشته به طور خلاصه به معرفی پادکست و اصطلاحات پایهای آن پرداختیم. در پایان کمی در مورد سه پادکستی که از آنها نام بردیم حرف زدیم. نوشتههای وبلاگ صدا استور در این رابطه ادامهدار خواهد بود و هر هفته یک شماره از آن منتشر میشود.