همزمان با فرا رسیدن سال نو، شورای نگهبان با تائید لایحه بودجه سال جدید به حاشیهها و هیاهوی رسانهای در این ارتباط پایان داد. البته هر همیشه در طول ماههای پایانی سال از زمان ارايه لایحه بودجه به مجلس و سپس تصویب و تحویل آن به شورای نگهبان، خبرها و حاشیههای زیادی در مورد بخشهایی از این لایحه و تقسیمبندی بودجه در رسانهها و در فضای مجازی پخش میشود که ما نیز در این چند ماه اخیر در چند نوبت به برخی از آنها پرداختیم. به طور خاص بودجه تعیین شده برای بنیاد شهید و رسیدگی به نیازهای درمانی و معیشتی جامعه ایثارگری همیشه یکی از پرحاشیهترین بخشهای بودجه سالیانه بوده و امسال نیز با توجه به افزایش تورم و وخیم شدن وضعیت اقتصادی اقشار محروم جامعه، بودجه اختصاص یافته به ایثارگران و جانبازان بیحاشیه نبود.
در واقع همانطور که سه ماه پیش و از همان زمان ارائه اولین نسخه لایحه بودجه ۱۴۰۱ توسط دولت به مجلس گفتیم بودجه پیشنهادی با وجود افزایش رقمی آن با توجه به نرخ تورم ۴۰ درصدی و گران شدن قیمت کالاهای اساسی، در واقع کمتر از بودجه سال گذشته شده اما برخی از آقایان با بازی با کلمات و ذکر ارقام نجومی قصد فرافکنی دارند و واقعیتهای جامعه را به گونه دیگری بیان میکنند که از واقعیت دور است. حالا با نگاهی به نسخه تائید شده شورای نگهبان شاید راحتتر بتوانیم به این سوال پاسخ دهیم که آیا بودجه تخصیص داده شده پاسخگوی نیازهای ایثارگران و جانبازان خواهد بود یا خیر؟
همانطور که مستحضرید، لایحه بودجه کل کشور قوه مجریه را ملزم میکند که سالیانه علاوه بر تامین منابع مالی که از محلهای مختلف بهدست میآورد، حقوق و دستمزد کارکنان، کمکهای بلاعوض، امور رفاه اجتماعی و مباحث مربوط به امور عمرانی، تولیدی، درمانی، سلامت، آموزشی و امنیتی را بر اساس مصوبه و تکالیف مجلس شورای اسلامی بهنحو درست تخصیص دهد که بخشی از آن شامل بودجه خدمات دریافتی و حقوق و مزایای ایثارگران هم میشود. دقیقا در آخرین روزهای کاری سال ۱۴۰۰، دکتر طحان نظیف سخنگوی شورای نگهبان در حساب توییتری خود نوشت: ”لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور پس از رفع ایرادات و ابهامات شورای نگهبان، مغاير شرع و قانون اساسی شناخته نشد.» این به معنی تائید نهایی لایحه بودجهای است که در چند ماه اخیر با فرازونشیبهای فروانی روبرو بوده
یکی از نکاتی که برای جانبازان مشکل ایجاد کرده موضوع حذف بودجه ارزی بوده است. در بودجههای سنواتی سالهای گذشته، دولت برای تهیه و تامین داروهای خاص، تجهیزات پزشکی، توانبخشی و آمبولانس برای درمان جانبازان با برخورداری از معافیتهای مالیاتی، عوارض، حقوق گمرکی و سود بازرگانی بودجه ارزی و ریالی پیشبینی میکرده اما اخیرا با حذف بودجه ارزی مشکلات جدی در امور درمانی و توانبخشی مرتبط با جانبازان و سایر ایثارگران بهوجود آمده.
در راستای جبران برخی از این کمبودها امسال قرار شد حقوق جانبازان افزایش پیدا کند. در همین ارتباط مجلس با افزایش حقوق جانبازان غیرحالت اشتغال تا سه میلیون و پانصد هزار تومان موافقت کرد. این یعنی که حقوق ۲ میلیون و دویست هزار تومانی ۴۲ هزار جانباز غیرحالت اشتغال به ۳ میلیون و پانصد هزار تومان افزایش پیدا خواهد کرد. همچنین اعلام شد که براساس مصوبه دیگر کمیسیون تلفیق حق عائلهمندی برای بازنشستگان، شاغلان و مستمری بگیران در ازای همسر، ۲ برابر و در ازای فرزند ۳ برابر شد که در مجموع ماهیانه حدود یک میلیون و دویست هزار تومان میشود. حالا سوال اینجاست حقوقی که پس از سالها تازه به مرز ۳ میلیون تومان رسیده چطور میتواند پاسخگوی نیازهای مالی جانبازان باشد در حالی که این رقم همچنان زیر خط فقر محسوب میشود!
علاوه بر این و طبق گزارشها، با موافقت اعضای کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ شمسی، تعداد رزمندگان معسر در سال آینده از ۹۰ هزار به ۱۱۰ هزار نفر افزایش پیدا خواهد کرد و حقوق آنها از دو میلیون و دویست و پنجاه هزار تومان به سه میلیون تومان افزایش خواهد یافت. تعداد جانبازان معسر نیز از ۱۰۲ هزار به ۱۲۲ هزار نفر افزایش یافته و دریافتی آنها نیز از دو میلیون و دویست و پنجاه هزار تومان به سه میلیون تومان افزایش پیدا میکند. اما حالا باید از همین آقایانی که پشت میز ریاست نشستهاند پرسید آیا هیچ یک از آنها میتوانند با ماهی ۳ میلیون تومان زندگی کنند؟ چطور انتظار دارند که جانبازانی که برای برخی از داروهای حیاتی خود باید نرخ آزاد بپردازند با ماهی سه میلیون زندگی کنند؟
جانبازی در یکی از سایتهای خبری در این مورد چنین نوشت: «باعث شرم ساری است. چطور میتوانند اینقدر جانبازانی که جوانیشان گذاشتند برای کشورشان و حال، بار سختی زندگی ومشکلات اعصاب وروان وخس خس تنگی نفسشان امانشان بریده و خانواده هایشان درمشکلات اقتصادی زندگیشان غرق شده اند بازیچه یک مشت مسئول نالایق قراربگیرند. اگر به آن دنیا و آخرت که ادعایش دارید اعتقاد دارید چطور بیتفاوت ازحق وحقوقشان میگذارید. جایگاه شما ما بچههای جنگ وباقی مانده قافله شهدا و رهبری برای شما مهیا کردیم حالا نشسته اید برای ما تصمیم میگیرید؟ ۳/۵میلیون جواب داروهای آزاد ما را هم نمیدهد چه برسد به خرج خوراک و پوشاک ما.با آمدن بیمه دی حال زارما بدتر شده.الان باید درصدی از خدمات درمانی وبیمارستانیمان خودمان پرداخت کنیم هرجا میرویم حقیرمان میکنند خدا از مسئولین این ظلم که درحق ما میشود نگذرد»
متاسفانه چنین کامنتهایی بسیارند و نارضایتی جانبازان از حقوق و مزایایشان سال به سال بیشتر میشود. بودجه سال جدید هم با وجود افزایش رقمی همانطور که گفتیم به هیچ وجه پاسخگوی نیازهای جامعه ایثارگری نیست. البته قولهایی داده شده که براساس پیش بینی انجام شده در لایحه بودجه برای نخستین بار در سال ۱۴۰۱ مساله مربوط به اشتغال و بازنشستگی جانبازان و آزادگان عملیاتی خواهند شد. اما مشکل اینجاست که تا وقتی که چرخه اقتصادی کشور راه نیفتند و نتوانیم تولید داخلی را بهبود ببخشیم و با رفع تحریمها اجازه ورود سرمایهگذاران خارجی به کشور را بدهیم، نه تنها اقشار محروم جامعه بلکه تمام اقشار جامعه با مشکلات شدید اقتصادی روبرو خواهند بود. بی دلیل نیست که رهبری تأکید بر صرف درآمدهای نفتیِ ناشی از افزایش شدید قیمت نفت در زیرساختها دارند. به گفته یک فعال سیاسی و منتقدین لایحه بودجه ۱۴۰۱، در کشوری که بودجه آموزش و پرورش آن ۱۲ درصد اما صداوسیمایش ۵۶ درصد بیشتر میشود، چگونه میتواند به رشد و پیشرفت اقتصادی امیدوار بود؟