چند هفته پیش که اولین موشکهای روسی به سوی شهرهای مرزی در اوکراین شلیک شد و ارتش روسیه حمله نظامی خود را به آن کشور از طریق زمین و هوا آغاز کرد، بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان پیشبینی میکردند که دومین ارتش بزرگ جهان در عرض چند روز به کیف خواهد رسید و روسها دولت ولودمیر زلنسکی را با یک حکومت دلخواه کرملین جایگزین خواهند کرد. اما امروز پس از ۲۰ روز از آغاز حمله نظامی روسها به اوکراین، خبرهایی مبنی بر درخواست کمک ارتش روسیه از شبه نظامیان چچن، و حتی نیروهای محور مقاومت منتشر میشود که جای تامل و نگرانی بسیار دارد. آیا واقعا خبرهای مبنی بر استفاده روسها از گروههایی مانند حسینیون و دیگر گروههای زیرمجموعه محور مقاومت صحت دارد و اگر چنین است، آیا باز هم شاهد خواهیم بود که این گروههای نظامی شیعه به دلیل بیاعتنایی و بیپناهی، به دامان غیر شیعه پناه میبرند؟
گمانهزمانیها از جایی شروع شد که چندی پیشولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه از پیشنهاد وزیر دفاع خود مبنی بر پیوستن جنگجویان داوطلب از خاورمیانه به نیروهای روسی در جنگ اوکراین حمایت کرد. در این گزارش آمده بود که پوتین درحالی که با اعضای شورای امنیت روسیه جلسه داشته گفته «مسکو باید شرایط انتقال این جنگنجویان را مهیا کند». در همین راستا اما این سرگئی شویگو وزیر دفاع روسیه بود که برای اولین بار صحبت از نیاز ارتش روسیه به نیروهای خارجی کرد. او چند روز پیش در جلسه شورای امنیت ملی روسیه گفته که «کثیری از ۱۶ هزار داوطلب کمک به جمهوری های خودخوانده شرق اوکراین از اهالی غرب آسیا هستند. از جمله مراکز ارتش روسیه مستقر در شهرهای مختلف سوریه در حال ثبت نام داوطلبان جنگ در اوکراین هستند».
با انتشار این گزارش در وهله اول کمی نگران وضعیت نیروهای محور مقاومت شدیم که شاید بخشی از نیروهای «داوطلبی» باشند که سرگئی شویگو از آنها صحبت میکرد. اکنون گمانهزنیها قدرت بیشتری گرفته است که روسیه برای تقویت نیروهای خود علیه اوکراین، دست به دامان محور مقاومت و زیرمجموعههای تیپ حسینیون و نیروهای فاطمیون شده است. بسیاری دلیل این اقدام را از یک سو، استقبال نه چندان گرم روسها از جنگ اوکراین می دانند و از سوی دیگر پوتین با به کارگیری نیروهای محور مقاومت می تواند در درازمدت، نفوذ خود را در مرزهای جنوبی و جنوب غربی خود هم تشدید کند.
پس از اینکه هفته گذشته حضور نیروهای چچن که شبه نظامیان مسلمان منطقه خودمختار چچن در روسیه هستند، به عنوان نیروهای کمکی در کنار ارتش روسیه به شکل رسمی توسط رهبر آنها، رمضان قدیروف، تائید شد، انتظار میرفت که با توجه به عدم آشنایی روسها با درگیریهای خیابانی که در برخی از شهرهای کشور اوکراین در جریان است، گروههای شبه نظامی دیگر نیز توسط کرملین مورد استفاده قرار بگیرند. در این حین اما کمتر کسی تصور میکرد که کرملین دست به دامن نیروهای محور مقاومت شود!
در ارتباط با تیپ حسینیون که یکی از گروههای زیر مجموعه محور مقاومت در جمهوری آذربابجان بشمار میآید، مردم عادی اطلاعات کمتری دارند. اما با توجه به فعالیتهای این گروه در زمان جنگ با داعش، میدانیم که حسینیون هم همچون بسیاری دیگر از تلاشهای سپاه قدس، با ابتکار سردار شهید قاسم سلیمانی شکل گرفت. البته بسیاری از حجت الاسلام توحید ابراهیمی، به عنوان موسس تیپ حسینیون یاد میکنند اما در واقع سردار سلیمانی بود که باعث و بانی تشکیل این گروه در شکل منسجم خود شد. در حالی که تیپ حسینیون به عنوان یکی از شاخههای نظامی محور تشکیل شد و در جنگ با داعش هم بخصوص در عراق حضوری علنی داشت، اما با توجه به شرایط اجتماعی-سیاسی جمهوری آذربایجان، وجود حسینیون به عنوان یک تشکیلات نظامی سازمان یافته، ضربه سیاسی طولانی مدت و قابل توجه برای رژیم حاکم بر این کشور محسوب میشد و بلاجبار مجبور بودند به شکل غیر رسمی در آن کشور فعالیت کنند. البته در این جنبش علاوه بر آذریهای جمهوری آذربایجان، آذربایجانیهای شیعه ساکن روسیه، قفقاز، ترکیه و عدهای از شیعیان اروپایی نیز حضور دارند
اکنون یکی از نگرانیهایی که در ارتباط با حضور تیپ حسینیون در اوکراین وجود دارد این است که بار دیگر شاهد قربانی شدن یکی از گروههای نیروهای مقاومت باشیم و همانطور که بچههای لشکر فاطمیون در لیبی استخدام و مورد استفاده گروهای سنی آن کشور قرار گرفتند، یکی دیگر از شاخههای دیگر محور نیز اینبار توسط روسیه و در اوکراین مورد استفاده سیاسی دیگر کشورهای منطقه قرار گیرند.
همانطور که به یاد دارید سال گذشته برخی منابع خبری جهان عرب گزارش کردند که ارتش خودخوانده ملی لیبی دست به استخدام بیش از هزار تن از اعضای لشکر فاطمیون زده که پس از شکست داعش، و با توجه به عدم دریافت حقوق و مزایایی وعده داده شده، بیکار هستند. در همان مقطع، سایت خبری المناره که اخبار مربوط به لیبی و منطقه را پوشش میدهد، در توئیتی با تائید این خبر اعلام کرد که گروههایی از لشکر فاطمیون از طریق فرودگاه بنینا وارد لیبی شدهاند. همانطور که در آن زمان هم تلاش کردیم زنگ خطر را درباره سوءاستفادههای بالقوه ازنیروهای محور مقاومت به صدا درآوریم، اکنون نیز هشدار میدهیم که باید مراقب باشیم به سادگی از کنار این موضوعلت نگذشته و نگذاریم یکی دیگر از شاخههای نظامی محور قربانی شوند.
همانطور که بارها تذکر دادیم، نیروهای محور مقاومت که میراث ارزشمند سردار دلها هستند پس از شهادت آن بزرگوار مانند فرزندانی یتیم رها شده و هر یک به نوعی ساز خود را میزنند. از اختلافات نیروهای محور در عراق و پیروی نکردن از فرماندهان سپاه قدس، تا متلاشی شدن تیپ زینبیون گرفته تا اکنون که اخبار البته غیر رسمی رسیده از اوکراین، گمانهزنیها از حضور اعضای حسینیون برای کمک به ارتش روسیه افزایش داده است. اگر نتوانیم همبستگی و اتحاد این گروهها را حفظ کنیم دیگر نمیتوانیم در آینده روی آنها حساب باز کنیم و حتی در صورت پرداخت حقوق و مزایا اعتماد آنها جلب نخواهد شد.