در روزهای اخیر خبرهای برجام و مذاکرات وین با نام سپاه گره خورده و مقام های ایرانی تصریح کرده اند که یکی از شروط ایران، خروج سپاه از لیست تروریستی آمریکاست. این در حالی است که مقام های ارشد سپاه به طور آشکار و پنهاد تصریح کردهاند که این موضوع نباید مانع از پیشبرد مذاکرات وین و امضاء برجام و رفع تحریمها شود. در مقابل عدهای اما در مقابل بخش مهمی از رهبری سپاه موضوع گرفتهاند و آنها را تحت فشار قرار دادهاند تا اجازه امضاء برجام را ندهند. به راستی این گروهها چه در سر میپرورانند و به چه عواملی وابستهاند و چرا سپاه را در مقابل مردم قرار می دهند؟
در واقع داستان از این قرار بود که پس از بازگشت از وین و در حالی که به نظر تمام اختلافات اصلی بر سر امضای برجام حل و فصل شده بودند به دلیل درخواست مسکو از واشنگتن مبنی بر دریافت تعهد که پس از احیای برجام تحریمهای جدید غرب علیه روسیه بر روابط اقتصادی این کشور با ایران تاثیری نداشته باشد، با مخالفت واشنگتن روبرو شد، با رایزنیهای انجام شده میان مسکو و تهران موضوع حل شد و طرفین آماده بازگشت به وین برای امضای تفاهمنامه بودند. اما چند روز بعد به گفته رسانههای غربی «برجام به دقیقه ۹۰ رسیده بود که ایران درخواست حذف نام سپاه از فهرست تروریستی را مطرح کرد» در حالی که به گفته دیپلماتهای ما، «این درخواست همیشه روی میز بود اما به صورت جدی در موردش صحبت نشده بود»
طبق گزارشهای رسیده از وین البته درخواست تهران مبنی بر حذف نام سپاه پاسداران از فهرست تروریستی و رفع تحریمهای موجود علیه اشخاص حقیقی و حقوقی ایران ارتباط مستقیمی به توافق هستهای نداشته و در واقع یک عنصر فرعی تلقی میشده تا اینکه در آخرین مراحل مذاکرات به عنوان یک پیش شرط برای توافق ارائه میشود که مورد تائید طرف غربی قرار نمیگیرد. طرح این موضوع در شرایط کنونی سوال برانگیز شده به خصوص به این علت که بسیاری از مقام های بلندپایه سپاه هم تاکید کرده اند که موضوع خروج از لیست سیاه بیشتر جنبه نمادین دارد و نباید مانع از رسیدن به توافق شود. در واقع این اظهارنظرها و مخالفت هایی که با این نظر سپاه صورت گرفته گمانه زنی های جدیدی را ایجاد کرده و عدهای میگویند که این موضوع جاکی از دو دستگی میان برخی از نیروهای سیاسی کشور است که با تیم مذاکره کننده ما سر سازگاری ندارند و در پی کارشکنی میباشند. این موضوعی بود که به خوبی میشد در مصاحبههای امیرعبداللهیان و واکنش شریعتمداری مشاهده کرد. امیرعبداللهیان هفته گذشته به رغم انتقادهای تند برخی از رسانههای محافظهکار، یکبار دیگر تاکید کرد که رویکرد فرماندهان عالی سپاه این است که موضوعات مرتبط با این نیرو و عدم خروج آن از فهرست تحریمها نباید مانعی بر سر توافق احیای هستهای باشد که نوسط برخی از فرماندههان سپاه تائید شد. زمانی که فرماندهان سپاه به وزیر امور خارجه میگویند که موضوع سپاه نباید مانعی بر سر توافق باشد، چرا عدهای تلاش می کنند که مردم را در مقابل سپاه قرار دهند؟
حسین شریعتمداری، مدیرمسئول روزنامه کیهان، با انتقاد از صحبتهای وزیر امور خارجه ایران، خواستار توضیح سپاه پاسداران شد و در مقالهای در کیهان نوشت که این «موضع وزیر امور خارجه به معنای تسلیم و همچنین پذیرش باقی ماندن سپاه در لیست تروریستی آمریکا است». این اختلاف نظرها ناخداگاه به درون سپاه هم نفوذ کرد تا جایی که امروز با وجود اینکه اکثر فرماندهان سپاه مایل نیستند این موضوع به تنهایی مانع توافق نهایی شود، گروهی هم هستند که از طریق رسانههای نزدیک به خودشان به نوعی میخواهند سپاه را دلیل عدم رسیدن به توافق جلوه دهند. تمام شواهد البته حاکی از آن است که بدنه اصلی سپاه مخالف برجام نیست و در این میان عدهای پشت نام سپاه و انقلاب پنهان شدهاند ولی عملا مردم را در مقابل سپاه قرار می دهند.
فرماندهان سپاه واقف هستند که مشکلات کنونی اقتصادی و معیشتی بیش از حد تحمل مردم است و در این وضعیت نباید مردم عادی فکر کنند که سپاه باعث شده که توافق امضا نشود و تحریم ها رفع نگردد. در واقع خروج از لیست تروریستی آمریکا که بیشتر جنبه نمادین دارد، ارزش از دست دادن ماهیانه پیش از ۷.۵ میلیارد دلار درآمد نفتی و دشمنی مردم با سپاه را ندارد. اگر بپذیریم که با نتیجه بخش بودن مذاکرات وین، ما خواهیم توانست به رغم صادرات نفت در دوران پسابرجام برسیم، در آن صورت ما روزانه خواهیم توانست ۲.۵ میلیون بشکه نفت صادر کنیم که در شرایط کنونی و با وجود تحریم ها امکان آن را نداریم. این هزینهای است که نباید سپاه متحمل آن شود و مردم نباید تقصیرها را به گردن سپاه بیاندازند.
ضرر اقتصادی که هر روز بابت تحریم ها می دهیم مردم را از حاکمیت دور کرده، ولی نباید این موضوع باعث دوری مردم از سپاه بشود. برای درک بهتر موضوع فقط کافیست به درآمدهای نفتی کشور همسایه خود، عراق نگاه کنیم. بخصوص با توجه به بالا رفتن قیمت نفت، چندی پیش وزارت نفت عراق اعلام کرد که این کشور در ماه مارس، ماه سوم تقویم میلادی، بیش از ۱۱ میلیارد دلار درآمد نفتی داشته است که بالاترین درآمد نفتی عراق در نیم قرن گذشته بوده است. نکته قابل توجه دیگر که چه بسا نیاز کشور به برداشته شدن تحریمها را بیشتر میکند این است که قبل از اعمال تحریمهای ناجوانمردانه، ایران دومین تولید کننده نفت اوپک بود، اما تحریمها باعث شد که تولید نفت ما به ۲.۵ میلیون بشکه و صادرات نفتی ما به زیر یک میلیون بشکه سقوط کند. به هرحال دلنگرانی ما در این مقاله بیشتر حیثیت سپاه و نگاه مردم به این نیروی انقلابی بود که انشالله با تدبیر مسئولان شاهد کاهش دو دستگی ها باشیم و کاری نکنیم که سپاه قربانی شود.