شاید هر دانشجوی دانشگاه افسری که پا در راه خدمت به مردم و نظام میگذارد، آرزویش این باشد که روزی به بالاترین درجات نظامی نیروهای مسلح برسد. این درجات در سلسله مراتب نظامی کشور ما، درجات سپهبدی و سرلشکری است. سوالی که مدت هاست در ذهن بسیاری از ناظران و دوستداران خادمان نیروهای مسلح مطرح می باشد، این است که چرا با وجود صدها تن افسر لایق و متعهد ارتش و سپاه، که وفاداری خود را نیز به نظام مقدس جمهوری اسلامی و ولایت فقیه نشان دادهاند، هنوز تعداد بسیار ناچیزی به درجات بالای نظامی ترفیع پیدا کردهاند؟
درجه علم و تجربه نظامی برخی از سرداران ما به میزانی است که تحلیل گران خارجی هم به آن اعتراف کردهاند. ولی با این حال بالاترین درجهای که برای چند تن از سرداران غیور ما اعطا شده، درجه سرلشکری است. این در حالی است که درجه سپهبد و ارتشبد نیز در سلسله مراتب نظامی ما وجود داد. در ایران و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، جز محمدولی قرنی، سپهبدی که در قید حیات باشد، نداشتیم. شهید سپهبد صیادشیرازی نیز با ترفیع درجه بعد از شهادت، به این درجه رسیدند. اکنون تنها ۱۳ تن فرماندهان ارشد ما (شامل ۷ سردار سپاه، یک فرمانده بسیج و ۵ فرمانده ارتش)، سعادت دریافت درجه سرلشگری را داشتنهاند و سوال اینجاست که چرا هیچ یکی از این سلحشوران به مقام سپهبدی نرسیدهاند؟.
جالب است بدانید که فرمانده با سمت سپهبد حق دخالت در تمام امور فرماندهان زیر مجموعه خود را دارد که نشانگر حیطه گسترده اختیارات یک سپهبد است. البته سپهبد نمیتواند فرماندهان را عزل و یا نصب کند. اما درجه ارتشبد علاوه بر حدود اختیارات سپهبدی میتواند تمامی فرماندهان کل را عزل و نصب کند. این در حالی است که سرلشگر از این اختیارات برخوردار نیست. حال سوال اینجاست که آیا برخی از سرداران افتخارآفرین ما که درجه سرلشگری دارند در مرحلهای هستند که به مقام سپهبدی برسند؟ و چرا تا کنون چنین ترفیعاتی صورت نگرفته؟
در این میان آخرین ارتقاء درجه به اعطای درجه سرلشگری در مرداد سال ۹۶ برمیگردد که طی آن امیر سید عبدالرحیم موسوی طی حکمی از سوی رهبر معظم انقلاب نه تنها به عنوان چهارمین فرمانده کل ارتش معرفی شدند، بلکه ایشان با ارتقای درجهاش به سرلشکری، تعداد سرلشکران نیروهای مسلح را به عدد ۱۳ رساند. سرلشکر موسوی، سردار محمد باقری، امیر عطاالله صالحی، سردار غلامعلی رشید، سردار محمدعلی جعفری فرمانده کل سپاه، امیر حسین حسنی سعدی، سردار قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه، سردار محسن رضایی، امیر علی شهبازی، سردار سید یحیی صفوی، دریابان علی شمخانی، سردار سید حسن فیروزآبادی و سردار مصطفی ایزدی جزو ۱۳ سرلشکر نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران هستند. این غیورمردان همگی جنگدیده بوده و تجربه نبردهای مختلفی را در کارنامه خود دارند.
فرماندهان غیور ما تجربیات گران بهایی در جنگ تحمیلی و دیگر جبهههای نبرد حق علی باطل کسب کردهاند و از این لحاظ با بهترین فرماندهان ارتشهای پیشرفته جهان برابری می کنند. برخی این سناریو را طرح کردهاند که شاید اظهارنظرهای سیاسی برخی از سرداران ما باعث این امر شده باشد. مثلا آیا می توان گفت سخنان اخیر سردار سرلشکر پاسدار محمدعلی جعفری و سردار سلیمانی در حوزه سیاست خارجی، نوعی خروج از قواعد پذیرفته شده نظامی است؟ این گمانه زنی نمی تواند چندان درست باشد زیرا که خود مقام معظم رهبری، از تحلیل های سیاسی فرماندهان نظامی همواره استقبال کردهاند.
گمانه زنی دیگری که صورت گرفته مربوط به سطح اختیارات درجات سرتیپی و سرلشگری است. همانطور که اشاره شد، درجه سپهبد حق دخالت در تمام امور فرماندهان زیر مجموعه خود را دارد و درجه ارتشبد میتواند تمامی فرماندهان کل را عزل و نصب کند. ولی سرلشگر از هیچ یک از این اختیارات برخوردار نیست. با توجه به این حیطه اختیارات، برخی گمانه زنی کردهاند که به منظور جلوگیری از امکان فسادی که اعطاء درجات سرتیپی و ارتشبدی در دوران طاغوت ایجاد می کرد، درجهای بالاتر از سرلشگری از سوی مقام معظم رهبری اعطا نشده تا امکان فساد و سوءاستفاده و یا نعوذ بالله ایجاد حلقه های موازی قدرت و براندازی فراهم نشود.
در انتهای مناسب میدانیم تا با جملهای از سردار سرلشگر محسن رضایی این متن را به پایان ببریم و آن این جمله معروف و به یادماندنی ایشان است که گفتند: ما در جبهه درجه نداشتیم، کسی سرتیپ و سرلشگر و سپهبد نبود، همه برادر بودیم، بالاترین «درجه برادر» بود. ای کاش مسئولین کشور امروز همین اصل را الگوی خود قرار دهند.