امسال اولین سالی هست که رسما دیگه اول مهر رو تجربه نمیکنم و اول مهر بوی شروع درس و دانشگاه رو برام نداره. همین موضوع بهونه‌ای شد تا مطلبی رو خطاب به دانشجوهای ورودی جدید،یا همون صِفری خودمون :) ، بنویسم. خودم چند دوره همیار بودم (اینو در ادامه توضیح میدم که چی هست) و دیدم که صفری‌ها چقدر سوال و ابهام دارن موقعی که میان دانشگاه. به همین دلیل این مطلب هم یه راهنما هست از شروع فرآیند ثبت نام در دانشگاه و همچنین توصیه‌هایی به صفری‌ها که حاصل سال‌ها (!) تجربه‌ی دانشجویی من هست. با توجه به اینکه من خودم در دو مقطع دانشجوی صنعتی اصفهان بودم، مطالبی که نوشتم در مورد صنعتی اصفهان هست بیشتر اما خب بقیه دانشگاه‌ها هم اکثرا روال مشابهی دارن.
همچنین اگر دانشجوی ورودی جدید مقطع ارشد هستید، پیشنهاد میکنم که مطلب «کاردانی ارشد!» را به هیچ عنوان از دست ندهید. در این مطلب توصیه‌هایی برای دانشجویان ورودی جدید ارشد نوشتم که بشتر به کارتون میاد.
نتایج کنکور اومده و دیگه هر کسی میدونه کجا و چه رشته‌ای قبول شده. اونایی که دانشگاه شهر خودشون قبول شدن که خیلی آسوده‌تر هستن. اما اونایی که شهر دیگه‌ای غیر از محل زندگی‌شون قبول شدن باید کم کم وسایلشونو جمع و جور کنن و آماده‌‌ی رفتن به دانشگاه بشن. طبق تاریخی که دانشگاهتون مشخص کرده باید برید برای ثبت‌نام. ثبت نام در دانشگاه هم مثل خیلی از جاهای دیگه روال رایجی داره و مدارک شناسایی مثل کارت ملی و شناسنامه و غیره رو با خودتون میبرید. توجه کنید که قبل از اینکه برید دانشگاه برای ثبت نام، باید به یه دفتر پیشخوان یا دفتر پست محل زندگیتون مراجعه کنید و تاییدیه تحصیلی مدرک پیش دانشگاهی‌تون رو بگیرید. که دفتر پیشخوان هم یه رسید بهتون میده که اون رسید رو باید روز ثبت نام به همراه داشته باشید و به دانشگاه تحویل بدید. علاوه بر اون دانشجوهای پسر باید به دفتر پلیس+۱۰ هم مراجعه کنن و کارهای معافیت تحصیلیشون رو انجام بدن. اون هم یک سری فرم داره و رسید هم بهتون داده میشه. البته بعضی از دانشگاه‌ها برای راحتی دانشجوها باجه‌ای رو برای اینکار داخل دانشگاه در نظر میگیرن اما بهتره قبل از رفتن برای ثبت نام طبق اطلاعیه‌ی دانشگاهتون این مورد رو چک کنید و مطمئن بشید.
اگر خوابگاهی نباشید، به جز همون کارهای معمول ثبت نام و تحویل مدارک، تقریبا کار خاصی نباید انجام بدین، اما دانشجوهایی که خوابگاهی میشن باید کارهای مربوط به ثبت نام خوابگاه، پرداخت ودیعه خوابگاه، پیدا کردن هم اتاقی و یک سری کارهای اینطوری رو هم انجام بدن. بخاطر همین توصیه میکنم اگر خوابگاهی هستین، به فکر پیدا کردن هم اتاقی باشید تا با دوستان خودتون اتاق بگیرید، چون در صورتی که هم اتاقی رو انتخاب نکنید، خود دانشگاه برای شما اتاق تعیین میکنه و ممکنه با افرادی که هم اتاقی میشین راحت نباشین و کلا سخت بهتون میگذره. اکثر بچه‌ها با دوستان دبیرستانی خودشون که تو یه دانشگاه قبول شدن یا با سایر هم‌ورودی‌های خودشون اتاق میگیرن. من توصیه‌ام اینه که با هم‌ورودی‌های خودتون که از یک شهر هستید هم اتاق بشید چون خیلی بهتره (بعدا دلیلشو خودتون میفهمید ?) همونطور که گفتم یک سری کارهای دیگه هم باید انجام بدین که این برای هر دانشگاهی فرق میکنه ولی کلا زیاد پیچیده نیست و طبق تابلوها و بنرهایی که تو دانشگاه نصب شده متوجه میشید که کجاها باید مراجعه کنید و چه کارهایی رو انجام بدین. یه نکته مهم اینکه، دانشجوهای خوابگاهی باید لوازم شخصی که تو خوابگاه نیازه رو با خودشون ببرن. مثل بالش، تشک، پتو و ... . پس حتما در این مورد آمادگی داشته باشید که غافلگیر نشید. چون بعد از اینکه کارهای خوابگاه رو انجام دادین و بهتون اتاق تخصیص داده شد، کلید اتاق رو بهتون تحویل میدن و دیگه رسما خوابگاهی میشید و باید تو خوابگاه اسکان داشته باشید.
در صنعتی اصفهان، ستاد استقبال از دانشجوهای جدید برنامه‌های مختلفی رو تدارک میبینه که دانشجوهای جدید راحت‌تر با دانشگاه و فضای جدیدی که باهاش روبرو شدن آشنا بشن. یکی از این برنامه‌ها اینه که برای هر دانشجوی ورودی جدید یک «همیار»، که خودش یه دانشجوی سال بالایی همون رشته است، انتخاب میشه. همیار وظیفه‌ش اینه که دانشجوی جدید رو راهنمایی کنه و کمکش کنه راحت‌تر با دانشگاه آشنا بشه و نکات کاربردی (!) رو بهش بگه. خلاصه اینکه در طول دوره‌ی صفری بودنش همیاری و کمک کنه بهش. اینجا لازمه که یه توضیح مختصری هم در مورد «صِفری» بدم. توی صنعتی اصفهان بچه‌ها به دانشجوهای ورودی جدید یا همون نو دانشجویان میگن صفری. این نکته هم اضافه کنم که تا با تموم شدن ترم یک شما از صفری بودن خارج نمیشید، بلکه با اومدن صفری‌های جدید، اصطلاحا صفر شما باز میشه و معمولا هم بچه‌ها این رو بین خودشون جشن میگیرن، با عنوان جشن «صفر آزاد». البته این نکته هم در نظر داشته باشید که یه صفری همیشه برای سال بالایی خودش صفریه حتی وقتی صفرش باز بشه :) در مقابل واژه‌ی صفری هم با واژه‌ای به نام «فسیل» آشنا خواهید شد که به دانشجویی اطلاق میشه که سال‌های زیادی توی دانشکده هست. مثلا لیسانسی که ۱۰ ترمه شده یا حتی بیشتر!
اما برگردیم به بحث اصلی، بعد از اینکه ثبت نام انجام شد و کارت دانشجویی‌تون رو گرفتین، میرین پیش همیارتون تا باهاش لینک بشین و شما رو درباره‌ی ادامه‌ی فرآیند و برنامه‌های ستاد استقبال قرار بده. با توجه به اینکه اغلب صفری‌ها با پدر و مادرشون میرن برای ثبت‌نام، در این مرحله تقریبا دیگه شما باید به تنهایی ادامه بدید و معمولا خانواده دعوت میشن تا در کارگاهی که مختص خانواده‌ها تدارک دیده شده شرکت کنن و بعد از اون هم کار اونها در دانشگاه تموم میشه و باید باهاشون خداحافظی کنید. معمولا اینطوریه که دانشگاه‌ها یه برنامه‌ای رو برای معارفه دانشجوهای ورودی جدید تدارک دیده‌اند. هر دانشگاهی هم برنامه‌ش یه جور برگزار میشه. یکی میبره اردوی خارج از شهر (مثل دانشگاه شریف که فکر میکنم میبره مشهد)، یکی اردوی داخل شهر میبره (مثل صنعتی اصفهان که یکی از اردوگاه‌های داخل شهر رو انتخاب میکنه برای اینکار) و ... . علاوه بر اون معمولا یک سری کارگاه مشاوره هم برگزار میشه هم برای دانشجوها و هم برای خانواده‌ها تا هر دو طرف بیشتر با شروع این فاز جدید زندگی، یعنی همون دوران دانشجویی، آشنا بشن. پس از این هم معمولا یک نشست برگزار میشه با اساتید هر دانشکده که دانشجوهای هر رشته اساتید دانشکده خودشون رو بشناسند و اساتید هم توضیحات کلی در مورد رشته و دانشکده به دانشجوها میگن. در پایان برنامه با همیار خودتون یک برنامه‌ی دانشگاه گردی خواهید داشت تا جاهای مختلف دانشگاه رو یاد بگیرد تا گم نشید! یک توصیه‌ی استراتژیک به صفری‌ها اینه که به هیچ وجه تو دانشگاه از سال بالایی‌ها آدرس نپرسید. این که چرا نپرسید رو هم بعدا خودتون میفهمید چرا ?. این برنامه ممکنه که دو تا سه روز طول بکشه و همونطور که گفتم در طی این چند روز شما کارگاه‌های مختلی رو هم شرکت خواهید کرد تا بیشتر با این دوران آشنا بشید.
تا اینجا راجع به فرآیند ثبت نام و کارهای چند روز اول گفتم. اما یکمی هم فاز درس بگیریم. ترم اول رو خود دانشگاه برای صفری‌ها انتخاب واحد میکنه و درس برمیداره، بخاطر همین شما وقتی که میرید پیش همیارتون، اون برنامه درسی ترم اول رو بهتون میده. با توجه به اینکه اکثر رشته‌های صنعتی اصفهان مهندسی است، دروس ترم اول ۹۹٪ صفری‌ها ریاضی۱، فیزیک۱ یکی دوتا درس عمومی، تربیت بدنی، زبان عمومی و یکی دوتا درس دانشکده‌ای و تخصصی رشته خودشون هست. درس‌هایی مثل ریاضی۱ و فیزیک۱ به درس‌های تالاری معروفن، دلیلش هم اینه که توی تالارها برگزار میشن. مجموعه‌ی تالارهای دانشگاه، شامل ۸ تالار هست در دو طبقه که در یک ساختمان دایره‌ای شکل قرار گرفته. کلا ترم یک رو همش دور تالار میچرخید تا کلاس خودتون رو پیدا کنید :)
به جز ریاضی۱ و فیزیک۱ ممکنه بقیه دروس برای همه رشته‌ها نباشه. مثلا ممکنه یه رشته‌ای ترم اول زبان عمومی داشته باشه ولی یه رشته دیگه نه. این دروس هم طبق چارت آموزشی رشته خودتون انتخاب میشه که معمولا اون چارت رو در جلسه معارفه دانشکده خودتون به شما تحویل میدن یا اینکه میتونید از سایت دانشکده‌تون دانلود کنید.
اما جدای از اینکه چه درسی دارید، نکته‌ی کاملا استراتژیک اینه که سعی کنید در ترم اول، هیچ درسی رو مردود نشید (نیوفتید) بخصوص دروس پایه‌ای مثل ریاضی۱ و فیزیک۱. این که چرا این موضوع استراتژیک هست رو بازم مثل دو مورد قبلی بعدا خودتون میفهمید ? چون توضیحش واقعا مفصله اما خلاصه بخوام بگم یکی از دلایلش اینه که بعضی از این دروس (به عبارتی همه درسای ترم ۱) پیش نیاز درس‌های ترم‌های بعدی هستن. به این معنی که تا اینا پاس نشن، نمیتونید درس‌های ترم بعد رو بگیرد. بخاطر همین اگر ترم۱ درسی رو پاس نکنید، همین اول کار کلی از چارت درسی عقب میفتید. دلایل دیگه‌ای هم داره این قضیه، یکیش اینه که یه روایتی هست که میگه اگه ریاضی۱ و فیزیک۱ ترم اول پاس نشن، ترم‌های بعد هم پاس نمیشن یا به سختی پاس میشن! (مورد داشتیم طرف ترم ۱۰ بوده هنوز فیزیک پاس نکرده!) کلا این درس‌ها خیلی دست و پا گیر هستن، پس بهتره همین ترم اول از دستشون خلاص بشید. نکته‌ی مهم دیگه این که این درس‌ها خیلی میتونن براتون معدل بیار باشه. چون مباحثی هست که شما به تازگی کنکور دادین و باهاش آشنا هستین (ریاضی۱ و فیزیک۱ در واقع همون ریاضی و فیزیک دبیرستان هستن که کمی مباحث پیشرفته‌تر هم تدریس میشه) بخاطر همین اگر مطالعه کنید براحتی میتونید با نمره خوب پاس کنید و معدل بالا بشین. معدل بالا شدن هم موهبتی هست که بعدا میفهمید ?. اینکه این همه روی درس خوندن در ترم یک تاکید میکنم اینه که ترم اول چون شما هنوز با محیط دانشگاه آشنا نشدین و هنوز تو حال و هوای مدرسه هستین، خیلی راحت درس نمیخونید (!) و همش میگید حالا که کنکور دادیم و دانشگاه قبول شدیم که نباید درس خوند و یهو به خودتون میاید میبینید که ترم داره تموم میشه و شدین یه شب امتحانی. و این خطر از آنچه در برنامه‌ی درسی میبیند به شما نزدیکتر است. پس درس خوندن ترم یک رو جدی بگیرید.
یه نکته‌ای هم که خیلی از صفری‌ها نمیدونن قضیه میان‌ترم و پایان‌ترم هست. درس‌های دانشگاه اغلب دوتا امتحان دارن یکی وسطای ترم هست که بهش میگن میان‌ترم و دیگری آخر ترم که بهش میگن پایان‌ترم. توصیه اکید میکنم که از میان‌ترم غافل نشید. توی میان‌ترم معمولا از ۵۰٪ مطالب اون درس امتحان گرفته میشه که نمره‌ی این امتحان هم طبیعتا ۵۰٪ نمره‌ی پایانی شما رو تشکیل میده. چون خیلی از صفری‌ها هنوز در حال و هوای مدرسه هستن این میان‌ترم رو جدی نمیگیرن و بخاطر همین بخشی از نمره پایانی درس رو از دست میدن. در پایان‌ترم هم معمولا از ۵۰٪ دوم مطالب امتحان گرفته میشه و نمره‌ی اون با نمره میان‌ترم شما جمع میشه و نمره نهایی شما مشخص میشه. البته ممکنه هر استادی یک درصدی رو برای مباحث میان‌ترم و پایان‌ترم مشخص کنه. مثلا بگه ۳۰ درصد میان‌ترم و ۷۰ درصد پایان‌ترم که نمره هم به همون نسبت تقسیم بندی میشه. خلاصه اینکه میان‌ترم خیلی مهمه ازش غافل نشید. اینطوری در نظر بگیرید که میان‌ترم، امتحان نوبت اول (دی) مدرسه است و پایان‌ترم امتحان نوبت دوم (خرداد) مدرسه است. پس دیگه متوجه اهمیتش بشید :)
خب تا اینجا از درس خیلی گفتم. الان میخوام توصیه‌ها و ریزه‌کاری‌هایی رو بهتون بگم که خیلی به دردتون میخوره. از اون فوت کوزه‌گری‌هاست.
دانشجوهای خوابگاهی که باید مهارت زندگی کردن در خوابگاه رو یاد بگیرن. توی خوابگاه باید همه کارهاتون رو خودتون انجام بدین از جمله آشپزی و ظرف شستن. چون پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها سلف سرویس دانشگاه تعطیله و باید خودتون غذا درست کنید. به خاطر همین سعی کنید که مهارت آشپزی‌تون رو تقویت کنید. نکته‌ی دیگه اینکه سعی کنید رستوران‌ها، کترینگ‌ها و تهیه غذاها، فست فودی‌ها و خلاصه خوراکی فروشی‌های خوب رو پیدا کنید که در موقع نیاز خیلی به کارتون میاد. کلا زندگی خوابگاهی قلق‌های خاص خودشو داره که خودش یک نوشته‌ی جدا رو میطلبه و من فعلا به همین یک مورد بسنده میکنم.
نکته‌ی مهمی که بهتره همیشه در نظر داشته باشید اینه که از همین ترم اول، سعی کنید تک بعدی نباشید و فقط درس بخونید، تلاش کنید تا در فعالیت‌های فوق برنامه هم فعالانه و داوطلبانه شرکت کنید. البته این به این معنی نیست که درس رو بذارید کنار و شب امتحانی بشین که در این مورد هم به طور مفصل بالا توضیح دادم. دانشگاه مثل مدرسه نیست که مدیر یا معاون براتون اردو، بازدیدهای یک یا چند روزه، جشن یا کلا برنامه‌های مختلف برگزار کنن، بلکه خود دانشجوها این کارها رو انجام میدن. به همین دلیل تشکل‌های دانشجویی مختلفی توی دانشگاه هست که هر کدوم در یک حوزه فعالیت میکنن. اعضای این تشکل‌ها هم خود دانشجوها هستن و اتفاقا از صفری‌ها، عه ببخشید دانشجوهای ورودی جدید خیلی استقبال میکنن که بهشون ملحق بشن. کلا عضویت و فعالیت در تشکل‌ها و به طور کلی فعالیت‌های دانشجویی فوق برنامه خیلی بهتون کمک میکنه تا در زمینه‌های مختلف رشد کنید. دلیلش هم مثل بقیه چیزایی که گفتم بعدا خودتون میفهمید ?. این نکته هم اضافه کنم که بخشی از همون برنامه‌ی بازدید از دانشگاه اختصاص داره به بازدید و آشنایی با تشکل‌ها.
یکی از تشکل‌های دانشجویی مهم در هر دانشکده‌ای، انجمن علمی دانشجویی اون دانشکده هست. از خوبی‌های انجمن علمی هر چی بگم کم گفتم. انجمن علمی متعلق به خود شماست به همین دلیل از همین اول سعی کنید که با اعضای انجمن ارتباط برقرار کنید و در برنامه‌ها شرکت کنید. لزومی هم نداره که حتما به طور رسمی عضو انجمن باشید، بلکه اشتیاق و علاقه شما شرط اصلی هست. یکی از فرصت‌هایی که انجمن علمی در اختیار شما قرار میده اینه که میتونید در حوزه‌ی تخصصی مربوط به رشته‌ی خودتون برنامه‌ها، نشست‌ها، بازدید‌ها، کنفرانس‌ها و خلاصه خیلی چیزای دیگه رو باهاش آشنا بشید و این خیلی به پیشرفت شما کمک میکنه. علاوه بر اون بواسطه‌ی همین برنامه‌ها و رویدادها با افراد متخصص رشته‌ی خودتون هم آشنا میشید که اهمیتش بر همه واضحه.
علاوه بر اون سعی کنید با اساتید خودتون ارتباط برقرار کنید و ازشون راهنمایی و مشاوره بگیرید. اتفاقا شما وقتی که ثبت نام میکنید، یکی از استادهای دانشکده‌تون به عنوان استاد راهنمای شما تعیین میشه و اینو میتونید از همیارتون بپرسید که استاد راهنماتون چه شخصی هست. در دوره‌ی لیسانس استاد راهنما مثل مقاطع تحصیلات تکمیلی نیست که بیشتر کارهای آکادمیک و پژوهشی رو باهاشون انجام بدین. بلکه شما میتونید در زمینه‌های درسی و فرهنگی هم ازشون راهنمایی بگیرید. در طول ترم اول هم همیار شما، جلسه‌هایی رو با استاد راهنما هماهنگ میکنه که بیشتر با هم آشنا بشید و از راهنمایی‌هاشون استفاده کنید.
در این مطلب سعی کردم خیلی مختصر و مفید نکاتی رو که بنظرم مهم میومد و برای خیلی از دانشجوهای جدید ممکنه سوال باشه رو بنویسم به قول شاعر که میگه:
من از مفصل این نکته مجملی گفتم *** تو خود حدیث مفصل بخوان ازین مجمل
وگرنه نوشتن همه‌ی فوت و فن‌های دانشجویی که مثنوی هفتاد من میطلبه. البته نکات کلیدی جدیدی که به ذهنم میرسه رو به این مطلب اضافه خواهم کرد که علاوه بر ویرگول، در تلگرام هم با همین شناسه (@seendal) میتونید دنبال کنید.
در آخر هم آرزوی موفقیت میکنم برای همه‌ی نودانشجویان و امیدوارم که این نوشته بتونه به شما در شروع دوره‌ی جدید زندگیتون کمک کنه.
راستی شما به عنوان یک دانشجوی سال بالایی چه توصیه‌هایی برای ورودی‌های جدید دارید؟ یا شما ورودی‌های جدید چه سوالی در مورد دانشگاه دارید؟ خوشحال میشم این موارد رو در کامنت‌ها با من و سایر خواننده‌ها در به اشتراک بذارین.
