وقتی ما در مورد حفظ زنبورها صحبت می‌کنیم منظورمان همه 20 هزار نژاد زنبور است نه فقط زنبور عسل. در واقع ما باور نداریم که زنبورها نیاز به حفظ شدن دارند بلکه محیط زیست آنها و منابع غذایی‌شان باید حفظ شود. در محیط زیستی سالم زنبورها می‌دانند چگونه از خود محافظت کنند.
مهم نیست چه جادویی در زنبورداری بکار می‌برید، مهم نیست چقدر مهارت تکنیکی دارید، تا وقتی که محیط زیست سلامت با غذای کافی فراهم نکنید همهٔ این تلاش‌ها بی ارزش هستند. به همین دلیل لازم است که هر زنبورداری به پرورش و کاشت گیاهان مورد پسند زنبورها، که غنچه‌های زندگی بخشی دارند، اقدام کند.
تغذیهٔ صحیح برای برخورداری از بدن سالم، رشد سریع، تکامل ذهنی و واکنش‌های ایمنی مناسب لازم است. ما این موضوع را می‌دانیم اما هنوز زنبورهایمان را به دنیایی با کمبود غذا می‌فرستیم و تعجب می‌کنیم که چرا آنها مریض می‌شوند. تعجب می‌کنیم که چرا نمی‌توانند با بیماری مبارزه کنند، از خودشان در مقابل آفات دفاع کنند یا از زمستان جان سالم به در ببرند.
امروزه زیاد می‌شنویم که زنبورداران از روزهای خوب گذشته صحبت می‌کنند که زنبورها می‌توانستند طی دو هفته 10 شان را از عسل پر کنند. آنها می‌گویند: «زنبورها مثل قبل نیستند» و سپس نتیجه می‌گیرند: «آنها ضعیف و ناقص الخلقه هستند».
اما ما فکر نمی‌کنیم که ژن زنبور در دهه‌های اخیر بطور اساسی تغییر کرده باشد. چیزی که تغییر کرده محیط زیست زنبورهاست. محیط زیست تخریب شده، که ذخایر غذایی ضعیفی دارد، دلیل اصلی مشکلاتی است که زنبورها با آن مواجه هستند، نه فقط آن‌هایی که با کنه واروآ یا اختلال فروپاشی کلنی (Colony Collapse Disorder ,CCD) یا نوزما (Nosema) درگیر هستند.
برای مثال زنبوردارانی که 10 شان عسل را به راحتی برداشت می‌کردند به این دلیل بود که دانه‌هایی همچون شبدر و یونجه اجازه غنچه دادن داشتند. اما امروزه 10% این زمین‌ها غنچه می‌دهند، برای این که بقیهٔ زمین برای به حداکثر رساندن مقدار پروتئین دام بکار می‌رود و دیگر شهدی برای زنبورها وجود ندارد.
اما این فقط یک تغییر میان این همه تغییر است. قبلاً به علفزارها اجازه رشد و گسترش در پیرامون مزارع در بادشکن‌ها و زهکشی‌ها می‌دادند. اما امروزه این مناطق را با علف‌کُش‌ها تمیز نگه می‌دارند. وقتی این مناطق با کاهش مراجعهٔ زنبورها و گرده افشانی آنها مواجه شوند، ناقوس مرگ برای نژادهای بومی می‌شوند که از آن منابع برای لانه‌سازی، پناهگاه، گرده گل و شهد و از سطح زیرین آن برای تونل زدن، جمع‌آوری گِل، آب آشامیدنی، سایه و بهشتی امن استفاده می‌کردند. ما تمام این‌ها را با فوارهٔ کوچکی از مواد شیمیایی از بین می‌بریم.
پوشش گسترده‌ای از زمین‌های کشاورزی، که زیر کِشت تک‌دانه‌ای هستند، مناطق نامرغوبی برای زنبورها، شامل زنبورهای عسل، فراهم می‌کنند. بدتر از آن این است که بسیاری از زنبورهای بومی نمی‌توانند برای پویش کل زمین‌ها به مسیرهای دور پرواز کنند و بسیاری از آنها حتی نمی‌توانند از عرض بزرگراه‌ها عبور کنند. در حالیکه زنبور عسل می‌تواند کیلومترها پرواز کند، بسیاری از زنبورهای بومی اگر خوش شانس باشند می‌توانند چند صد متر سفر کنند.
سایر زمین‌هایی که با محصولات زراعی یا بتن پوشیده نشده‌اند، گونه‌های وحشی خاموشی در خود دارند. مباحث زیادی مطرح است که گونه‌های وحشی هم غنچه می‌دهند و شهد خوبی برای زنبورها فراهم می‌کنند. اما نکته اینجاست: گونه‌های وحشی به نوعی تک کِشتی هستند و جایگزین گونه‌های چندگانه می‌شوند. مانند بسیاری از دانه‌های تک‌کِشتی به یکباره غنچه می‌دهند و وقتی زمان آن بگذرد دیگر خوراکی باقی نمی‌ماند. در این حالت بجای داشتن گل‌های متوالی برای تغذیهٔ زنبورها در طول یک فصل، با یک وعدهٔ پُر گل مواجه می‌شوید که فقط یک هفته ادامه دارد.
اگر تمام مناطقی که دیگر برای زنبورهای وحشی زیست پذیر نیستند مانند شهرها، زمین‌های کشاورزی، حومه شهرها، چمن‌زارها، مجتمع‌های صنعتی و جاده‌ها، و همچنین مناطقی که از دانه‌های وحشی پوشیده شده یا با مواد شیمیایی تخریب شده و محل زندگی و نیز منابع غذایی آنها از بین رفته است را حذف کنیم، متوجه می‌شوید که چرا سرنوشت زنبورهای بومی به این اندازه نامعلوم است. در حالیکه شناسایی آسیب زنبورهای وحشی دشوار است، اما قطعاً می‌توانید میزان تلفات زنبورهای عسل را ببینید.
ما باور داریم اگر بواقع قصد حفظ زنبورها را دارید بهتر است از طبیعت حفاظت کنید نه از یک کندو. البته می‌توانید هر دو کار را انجام دهید اما نمی‌توانید از مشکل اصلی چشم‌پوشی کنید. زنبورها و گل‌ها با هم تکامل یافته‌اند و همواره به هم وابسته هستند. اگر ما می‌خواهیم زنبورها را حفظ کنیم (هر زنبوری) باید مراقب گل‌ها باشیم.
حفظ زنبورها به معنی کاهش استفاده از آفت کُش‌ها و افزاش کِشت گل‌ها است. هیچ چیز دیگری جایگزین این دو نخواهد بود، نه ژنتیک، نه غذا خوراندن، نه پرورش زنبورها و نه مدیریت.
شایعاتی هست که تعداد کلنی‌های زنبور عسل در آمریکا در 20 سال اخیر بالاترین نرخ را داشته است.
آیا می‌توانیم همین ادعا را در مورد میزان گل‌ها، که زنبورها به آن وابسته هستند، داشته باشیم؟
منبع:
سفیدانه
https://sefidaneh.com/does-local-beekeeping-helps-bees/
