صدای میراث: جمعی از کنشگران میراث فرهنگی، هنرمندان و دوستداران میراث فرهنگی با انتشار نامه‌ای سرگشاده خطاب به علی‌اصغر مونسان وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و سیدعلی صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به خاکسپاری مرحوم محمدرضا شجریان استاد آواز ایرانی در آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی، سراینده شاهنامه و پاسدار زبان پارسی که در مرحله ثبت جهانی است اعتراض کردند.
به گزارش صدای میراث در این نامه، کنشگران میراث فرهنگی و هنرمندان دفن استاد محمدرضا شجریان در آرامگاه فردوسی را خلاف موازین میراثفرهنگی در رعایت عرصه و حریم محوطه‌های تاریخی دانسته و خانواده محمدرضا شجریان بویژه همایون شجریان را متهم کرده‌اند که با زیر پا گذاشتن قوانین میراث فرهنگی با «خودسری» و اعمال نفوذ توسط مقامات بالا قوانین مرتبط با رعایت عرصه و حریم آثار تاریخی را زیر پا گذاشته‌اند.
متن کامل این نامه که خطاب به وزیر میراثفرهنگی و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر و نسخه‌ای از آن برای صدای میراث ارسال شده بدین شرح است:
« وزیران محترم فرهنگ و‌ارشاد اسلامی و میراثفرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی
جناب آقایان سیدعباس صالحی و علی‌اصغر مونسان
باسلام و عرض ادب
همانگونه که آگاهی دارید، حکیم «ابوالقاسم فردوسی»، نماد هویت ملی و نجات بخش زبان فارسی در یکی از حساس‌ترین دوران تاریخ ایران است. تاثیر زحمات این بزرگمرد در گردآوری «خدای نامه‌گان»، یا «شاهنامه»، یعنی تاریخ شفاهی ایران و همچنین سهم او در انسجام مردم این سرزمین در سراسر حوزه تمدنی ایران زمین بر هیچکس پوشیده نیست. جایگاه فردوسی بزرگ در تاریخ و ادبیات ایران به گونه‌ای است که حتی اَبَر شاعرانی مانند «سعدی»، «مولانا» و «حافظ» را نیز نمی‌توان با او قیاس نمود. روانش شادمان و یادش گرامی باد.
آگاه شدیم خانواده استاد آواز «محمدرضا شجریان» خواستار دفن پیکر ایشان در آرامگاه توس شدند. کارشناسان میراثفرهنگی به دلیل این که آرامگاه حکیم توس در فهرست آثار ملی ثبت شده و قرار است به ثبت جهانی برسد، نخست مخالفت کردند اما پس از اصرار خانواده استاد شجریان، جایگاهی در کنار مزار شاعر معاصر استاد «مهدی اخوان ثالث»، به روانشاد «محمدرضا شجریان» اختصاص دادند. اما آقای «همایون شجریان» این بخش از آرامگاه را مناسب ندانسته و با پافشاری و ارائه یک نامه از سوی مقامات بالا! که در آن نوشته شده «در مکان مشابه مزار اخوان ثالث با بیست متر فاصله»! ، کارشناسان میراث را وادار به حفر قسمتی از پیاده‌رو منتهی به آرامگاه فردوسی کردند!
وزیر محترم گردشگری، جناب آقای مونسان؛ آیا مصلحت میراث نیاکان ایران زمین باید با یک نامه از مقامات بالا که معلوم نیست برپایه کدام بند از قانون به موضوع ورود کرده‌اند، تعیین تکلیف شود؟!! سپاسگزار می‌شویم پاسخ بفرمایید با توجه به قانون تعیین حریم در سال ۱۳۸۴ به شماره ۸۴۲۴۹۳۹/۱ و ممنوعیت هرگونه پی‌کنی و کندو‌کاو در عرصه آثار و محوطه‌های تاریخی و با توجه به تصویب نامه سال ۱۳۷۷ که در آن دفن اموات در آثار تاریخی ممنوع اعلام شده است، چرا و به چه دلیل به نظر کارشناسان معترض میراث بی‌حرمتی شد؟!
ما دوستداران میراث کهن این مرز و بوم، ضمن همدردی با خانواده استاد شجریان و علاقمندان به صدا و هنر ایشان، مراتب اعتراض شدید خود را به خودسری‌های «همایون شجریان»، بی‌توجهی برخی مسئولان میراثفرهنگی و اعمال نفوذ مقامات بالا که سبب تعرض به بخشی از عرصه باغ آرامگاه فردوسی شده است، اعلام می‌داریم.
همچنین با توجه به اخبار نگران کننده‌ای که به گوش می‌رسد، ذکر چند نکته از سوی دوستداران میراث فرهنگی ضروری است. مدیریت محترم وزارت میراثفرهنگی به خوبی آگاهند که با توجه به اینکه آرامگاه فردوسی قرار است به ثبت جهانی برسد، هیچ‌گونه تندیس و سردیس دیگری که سبب آسیب به چشم‌انداز و محوطه آرامگاه و خروج آن از دستور کار ثبت جهانی شود، نباید در این محوطه نصب شود. اجرای هرگونه همایش و بزرگداشت نیز باید پیرامون شخصیت حکیم توس و اثر جاودانه‌اش شاهنامه فردوسی انجام شود. اگر در آینده برخی با اعمال نفوذ و روابط به قانون‌شکنی در این موارد ادامه دهند و بخواهند در آن مکان کنسرت موسیقی یا همایشی در رابطه با شادروان «محمدرضا شجریان» برگزار کنند و بدین‌ترتیب شخصیت حکیم توس را که میراث‌بان هویت فرهنگی و زبانی ایران است مخدوش کنند، دوستداران میراثفرهنگی نیز خاموش ننشسته و از طریق قانون، مسئله را پیگیری خواهند نمود.
از سویی دیگر، زمزمه‌هایی به گوش می‌رسد که برخی تلاش دارند روز اول مهر را که روز تولد «محمدرضا شجریان»، استاد آواز است به عنوان روز موسیقی ایران در تقویم رسمی کشور به ثبت برسانند!
وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی، جناب آقای سیدعلی صالحی، بخوبی آگاهند که موسیقی یک میراث معنوی است و به بلندای تاریخ ایران پیشینه دارد و ستارگانی همچون باربد، اسحاق موصلی، فارابی، صفی‌الدین ارموی و عبدالقادر مراغی در آسمان آن درخشیده‌اند. بدیهی است اگر قرار باشد روزی به نام موسیقی ایران در تقویم رسمی کشور ثبت شود، شایسته است این روز به بهانه پاسداشت موسیقیدانان کهن این مرزوبوم که نقشی بی‌بدیل در ماندگاری هویت تاریخی موسیقایی ایرانیان به عنوان یک میراث ناملموس و‌معنوی داشته اند در تقوم رسمی کشور به ثبت برسد.
امیدواریم از این پس، بزرگان هنر، ادبیات و موسیقی ایران هر یک در جایگاه خود قرار گیرند تا فرهنگ ایرانی نیز دچار حواشی و مغلطه نشود.
پاینده و برقرار باشید
دوستداران میراث فرهنگی ایران»
