عوامل متعددی بایستی دست به دست هم بدهند تا ترمیم دندان به شکلی موفقیت آمیز انجام گیرد. کیفیت مواداولیه و انتخاب مرغوبترین کمپانیهای ساخت متریال دندان پزشکی تنها یکی از این عوامل است.
پوسیدگیهای ثانویه، شکستگیها، نقایص مارژینال، سایش مکرر و حساسیت بعد از درمان از جمله موارد شکست درمان به شمار میروند. از سوی دیگر، هنگامی که یک ترمیم با شکست مواجه میشود، شناخت عوامل دخیل در خراب شدن مواد دندان پزشکی در پیشگیری از بروز رخداد مشابه در آینده نقش مهمی خواهد داشت.
با ما در ادامه این مطلب همراه باشید تا به شما چند عادت رایج که موجب خراب شدن مواد دندان پزشکی شما میشود را معرفی کنیم.
هنگام بررسی علل شکست درمان، یکی از نخستین پرسشهایی که مطرح میگردد این است که آیا دندان پزشک به دستورالعملی که کمپانی سازنده در خصوص نحوه استفاده از ماده مورد نظر در اختیار وی قرار داده پایبند بوده است؟
برخی دندان پزشکان تصور میکنند که نحوه کار با تمامی مواد دندان پزشکی مشابه هم بوده و بنابراین اگر دستورالعمل کار با یکی از این مواد را بدانند، این دستورالعمل قابل تعمیم به مابقی نیز خواهد بود.
این در حالی است که چنین چیزی به هیچ وجه صحت ندارد. نحوه کار با هر یک از مواد به کار رفته در حرفه دندان پزشکی بسته به خصوصیات منحصر به فرد همان ماده تعیین میشود و بنابراین آموزشی جداگانه را میطلبد.
کنترل رطوبت در فیلد کاری یکی از نکات حیاتی در دستیابی به نتایج موفقیتآمیز در ترمیم دندان به شمار میرود. برای این کار میتوان از محصولاتی چون رابر دم (Rubber dam)ها بهره جست.
اگرچه درصد رطوبت مجاز در سیستمهای ادهزیو (Adhesive)متغیر است، باید دقت داشته باشید که در هیچکدام از این سیستمها وجود خون یا بزاق جزئی از تکنیک باندینگ نبوده و بنابراین بایستی این موضوع هنگام کار مد نظر قرار گیرد. به کارگیری یک سیستم ایزولاسیون مطمئن، موفقیت ترمیم و حفظ سلامت مواد دندان پزشکی در درازمدت را تضمین خواهد کرد.
میزان انرژی مورد نیاز برای کیورینگ مواد دندان پزشکی بسته به جنس ماده به کار رفته و کمپانی سازنده آن متفاوت بوده و بنابراین باید به این نکته نیز در ترمیمها توجه ویژه داشت. انرژی وارد شده تابعی از شدت جریان نور و مدت زمان انتقال این جریان خواهد بود.
متأسفانه عواملی مانند قرار دادن سری یا تیپ دستگاه در محل نامناسب، حرکت دادن آن در حین فرآیند کیورینگ و فاصله از بالک متریال، ممکن است موجب لایت کیور ناکافی برخی نواحی کامپوزیت و در نتیجه عدم دستیابی به خواص فیزیکی مطلوب آن در درازمدت گردد.
بنا به توصیه بسیاری از متخصصان دندان پزشکی، بهتر است ترجیحاً مواد ترمیمی را به شکل لایه لایه بر روی دندان قرار دهید. این امر موجب کاهش C Factor و متعاقب آن کاهش تنش انقباضی در ماده ترمیمی میگردد. با این حال، به دنبال روی کار آمدن مواد کامپوزیتی با استرس انقباضی ذاتی پایین، امروزه تکنیک بالک فیل (Bulk Filling) نیز به عنوان یک تکنیک پرطرفدار کاربرد پیدا کرده است.
فرقی نمیکند که از چه تکنیکی استفاده میکنید؛ در هر صورت برای تضمین موفقیت ترمیم بایستی به نحوه صحیح قرار دادن مواد ترمیمی توجه ویژهای داشته باشید. عدم توجه به این نکته ساده ممکن است موجب جمع شدن مواد غذایی و باکتریها در فضاهای خالی ایجاد شده و در نتیجه پوسیدگی مکرر دندان و مواد ترمیمی گردد.
بسیاری از اوقات خراب شدن مواد دندان پزشکی در حاشیه لثهای (Gingival margin) یا مارژین ژنژیوال ترمیمهای کلاس 2 رخ میدهد. در باکس پروگزیمال ترمیمهای کلاس ۲، مینای کافی دندان برای باندینگ در ناحیه مارژینال وجود نداشته و درنتیجه این فواصل خالی موجب عدم اتصال مناسب در این نقاط میگردد. این ناهمخوانی بین عمق اچینگ و میزان نفوذ ماده چسبنده موجب میشود که در یک ناحیه بزرگ در حاشیه لثهای، اکسپوز شدن رشتههای کلاژن رخ دهد.
متغیر دیگری که موجب تداخل در فرآیند باندینگ در ناحیه ژنژیوال میگردد، مقدار آب است که هرچه بیشتر باشد، نفوذ ماده چسبنده کمتر بوده و تبدیل مونومر به پلیمر در مارژین ژنژیوال کمتر از دیواره پروگزیمال رخ خواهد داد. به همین جهت گاهی اوقات استفاده از گلاس آیونومرها (Glass Ionomer) به عنوان نخستین لایه در مارژینهای عمیق پیشنهاد میشود.
عادت اشتباه شماره ۶: سهل انگاری در فرآیند تطبیق رنگ
تطابق دقیق رنگ ماده ترمیمی با دندان طبیعی فرد یک جنبه مهم در فرآیندهای ترمیمی زیبایی به حساب میآید. عوامل متعددی در انتخاب صحیح رنگ نقش دارند. برای مثال، سیستم نورپردازی مطب دندان پزشکی یکی از این عوامل است که برخی از دندان پزشکان به آن توجه کافی نشان نمیدهند و همین امر در بسیاری از موارد موجب عدم تطابق رنگ ماده ترمیمی با دندان طبیعی فرد میشود.
از سوی دیگر، دندانها هنگامی که دهیدره و به دور از رطوبت نگه داشته میشوند، رنگ روشنتری دارند. علاوه بر آن رنگ لباس بیمار و محیط اطراف نیز بر درک دندان پزشک از رنگها اثر میگذارد.
هرچه دندان پزشک تجربه بیشتری داشته باشد، در شناخت قوانین فیزیک و فیزیولوژی رنگها قویتر عمل نموده و در انتخاب رنگ صحیح با بیشترین تطابق با دندان طبیعی موفقتر خواهد بود. این بخش از حرفه دندان پزشکی تلفیقی از علم و هنر بوده و کاملاً به مهارت دندان پزشک متکی است.
پرداخت و پالیشینگ باکیفیت پس از تکمیل فرآیند ترمیم، هم در ارتقای ظاهر و هم دوام ترمیمهای کامپوزیتی نقش دارد. بنابراین آسان گذشتن از این مرحله مهم میتواند موجب شکست درمان گردد.
سطوح ناهموار و پالیش نشده بیشتر در معرض ایجاد لکه، تجمع پلاک، تحریک لثه، پوسیدگیهای مکرر و تغییر رنگ مواد ترمیمی بوده و از همین رو سیستمهای متعددی برای پرداخت و پالیش ترمیمهای دندانی ابداع شده است.
نکته مهم دیگر استفاده صحیح از هر یک از این سیستمها و ترتیب درست به کارگیری آنهاست که موجب دستیابی به بهترین نتایج پالیش میگردد. برخی از دندان پزشکان به علت کمبود وقت ممکن است برخی مراحل این کار را نادیده بگیرند. این کار موجب کاهش عمر مفید ماده ترمیمی میگردد.
متغیرهای بسیاری بر روی نتیجه نهایی ترمیمهای دندان اثرگذار بوده و بنابراین شناخت این متغیرها میتواند به دندان پزشک در ارائه خدمات باکیفیت به مشتریان یاری رساند. موفقیت یا شکست درمان تا حد زیادی تابع تکنیک دندان پزشک در به کارگیری مواد دندان پزشکی است.
از همین رو لازم است که هر از گاهی، دندان پزشکان تکنیک و روش کار خود با این مواد را مورد بازبینی قرار داده و از این طریق به اشتباهاتی که ممکن است به طور سهوی در حین کار مرتکب شده باشند پی ببرند.
وب سایت دنتیوا در زمینه فروش تجهیزات دندانپزشکی در کنار فروش مرغوب ترین مواد دندان پزشکی در اختیار مشتریان مشکلپسند خود قرار دارد اما این تمام ماجرا نیست و نحوه به کارگیری این مواد نیز عامل مهمی در تعیین نتایج درمان به شمار میآید.
این وظیفه هر دندان پزشک است که علاوه بر انتخاب و خرید مواد دندان پزشکی باکیفیت از فروشگاههای معتبر، نحوه صحیح کار با این مواد را نیز به طور کامل آموخته و به این ترتیب کیفیت خدمات ارائه شده به بیماران خود را ارتقا بخشد.