ادم یا ورم بدن یکی از شرایط پزشکی است که ممکن است به دلیل تجمع مایعات در بافت ها و اندامهای بدن بروز کند. ادم یا تورم تقریبا در هر نقطه از بدن ممکن است رخ دهد. ورم بیشتر در نقاط زیر بروز می کند:
آسیت و ادم محیطی می تواند ناراحت کننده باشد و نشانه یک بیماری جدی باشد. ادم ریوی علامت نارسایی قلبی است که تنفس را دشوار می کند و زندگی را در معرض خطر قرار دهد.
برخی از مشکلاتی که می تواند باعث ایجاد ادم شود شامل موارد زیر است :
نارسایی قلبی که به آن نارسایی احتقانی قلب نیز گفته می شود ، ناشی از ضعف قلب است ، که عملکرد پمپاژ آن را مختل می کند. نارسایی قلبی می تواند باعث ورم پا , شکم و همچنین سایر علائم شود. نارسایی قلبی همچنین می تواند باعث تجمع مایعات در ریه ها (ورم ریوی) شود و تنگی نفس شود که می تواند یک شرایط بسیار خطرناک باشد که نیاز به معالجه اضطراری دارد.
نشستن برای مدت طولانی ، مانند مسافرت هوایی ، می تواند باعث ورم پا شود. این امر معمول است و معمولا نشانه مشکلی نیست. برای به حداقل رساندن ورم ساق پا در هنگام سفربه نکات زیر توجه کنید :
اگر پاهای شما متورم باقی بماند یا شما درچند ساعت یا چند روز پس از پرواز دچار درد پا شوید ، با پزشک خود تماس بگیرید. ادامه ورم پا و درد می تواند نشانه لخته شدن خون(DVT) باشد.
برداشتن غدد لنفاوی برای معالجه سرطان (معمولا سرطان سینه) می تواند باعث ورم اندام یا اندام ها همراه با ضخیم شدن پوست در طرفین عمل جراحی شود. ورم پا به دلیل مشکلات لنفاوی نیز می تواند یک بیماری ارثی باشد که در کودکی یا بزرگسالی جوان مشهود است. لنف ادم همچنین می تواند در اثر عفونت ، تروما یا چاقی ایجاد شود.
سیروز , زخم کبد ناشی از علائم واریس است که می تواند مانع از جریان خون در کبد شود. سیروز می تواند باعث ورم قابل توجهی در شکم (آسیت) یا ورم پا (ورم محیطی) شود.
ادم می تواند به دلیل عارضه جانبی انواع داروها بروز کند از جمله برخی از داروهای خوراکی دیابت ، داروهای فشار خون بالا ، تسکین دهنده درد بدون نسخه (مانند ایبوپروفن) و استروژن ها باشد.
در دوران بارداری خصوصا در پایان حاملگی طبیعی احتمال جمع شدن مایعات اضافی در دست ها و پاها وجود دارد که باعث ایجاد ورم پا , دست و صورت می شود . تورم بدون علائم و یافته های دیگر در دوران بارداری بسیار شایع است و معمولا نمی تواند نشانه ای از بروز عارضه ای مانند پره اکلامپسی (که بعضا به آن توکسمی گفته می شود) باشد.
بیماری کلیوی می تواند باعث ایجاد ورم در قسمت تحتانی پا و اطراف چشم شود.
واکنش به برخی از داروها و برخی از اختلالات ارثی می تواند باعث نشت مایعات از رگ های خونی به بافت های اطراف (آنژیوادم) شود که می تواند باعث تورم صورت ، لب ها ، زبان ، دهان ، گلو , اندام یا دستگاه تناسلی شود. علائم ممکن است شامل صدای خشن ، تنگی گلو و مشکل در بلع باشد. تورم گلو می تواند در تنفس اختلال ایجاد کند و ممکن است زندگی فرد را در معرض خطر قرار دهد.
گاهی اوقات ، این نوع ورم در روده (دیواره روده) رخ می دهد و می تواند منجر به درد شکم شود.
ادم در خانم ها در یک الگوی چرخه ای اتفاق می افتد (معمولاً یک بار در ماه) که می تواند نتیجه تغییرات هورمونی مربوط به چرخه قاعدگی باشد. این نوع ادم رایج است اما نیازی به درمان ندارد ، زیرا به خودی خود برطرف می شود.
یک علت شایع در ورم پا ، بیماری مزمن وریدی است ، وضعیتی که رگهای پا نمی توانند خون کافی به سمت قلب بازگرداند ، زیرا دریچه های رگها آسیب دیده و منجر به جمع شدن مایعات در قسمت تحتانی پا ، نازک شدن پوست و در برخی موارد باعث ایجاد زخم های پوستی (زخم) می شود.
ادم همچنین می تواند در نتیجه لخته شدن خون در رگ های عمیق در قسمت تحتانی پا (به نام ترومبوز ورید عمقی [DVT]) ایجاد شود. در این حالت ممکن است به ورم پا یا مچ پا محدود شود و معمولا فقط یک طرف (چپ یا راست) آسیب می بیند. شرایط دیگر که باعث ورم پا می شود معمولا در هر دو پا بروز می کند.
اگر شما به طور ناگهانی در لب ، زبان یا دهان دچار ادم شوید ، به خصوص اگر توانایی صحبت کردن یا نفس کشیدن شما را تحت تاثیر قرار دهد ، باید سریعا به بخش اورژانس مراجعه کنید.
اگر تورم جدیدی در یک یا هر دو پاها ، دست ها ، شکم یا اطراف چشم ایجاد شده است ، باید با پزشک خود تماس بگیرید تا تشخیص دهد که آیا نیاز به بررسی است یا خیر.
علائم ادم به علت آن بستگی دارد اما می تواند شامل موارد زیر باشد:
درمان ورم شامل چندین جز است: درمان علت اصلی (در صورت امکان) ، کاهش مقدار نمک (سدیم) در رژیم غذایی و در بسیاری از موارد از دارویی به نام دیورتیک برای از بین بردن مایعات اضافی استفاده می شود. استفاده از جوراب های فشاری و بالا بردن پاها نیز ممکن است توصیه شود.
انواع ادم به درمان نیاز ندارد. ادم مربوط به بارداری یا چرخه قاعدگی معمولا درمان نمی شود. ادم محیطی و آسیت معمولاً به آرامی درمان می شوند تا عوارض کاهش سریع مایعات (مانند فشار خون پایین) به حداقل برسد.
ممکن است مجبور شوید بعد از مصرف دارو به صورت مکررمثانه خود را خالی کنید. با این حال ، عوارض جانبی دیگر در هنگام مصرف داروهای ادرارآور با دوز توصیه شده وجود ندارد.
جوراب های فشاری – با استفاده از جوراب های فشاری ، ورم پا قابل پیشگیری و درمان می باشد. جوراب فشاری در چند ارتفاع مختلف از جمله بالای زانو ، زیر زانو و جوراب شلواری در دسترس است. جوراب فشاری بالای زانو برای اکثر بیماران کافی است. برخی از جوراب ها می تواند باعث سوزش پوست یا درد شود ، اگرچه اندازه گیری مناسب و جوراب واریس مناسب می تواند خطر ناراحتی را کاهش دهد.
جوراب فشاری موثر بیشترین فشار را در مچ پا اعمال می کند و به تدریج فشارآن به سمت ساق پا کاهش می یابد. این جوراب ها با فشارهای مختلفی در دسترس هستند.
موقعیت بدن – با بالا بردن پاها از سطح قلب به مدت ۳۰ دقیقه سه یا چهار بار در روز ، ورم پا ، مچ پا وساق پا می تواند بهبود یابد. بالا بردن پاها ممکن است برای کاهش یا از بین بردن ادم برای مبتلایان به بیماری وریدی خفیف کافی باشد ، اما موارد شدیدتر نیاز به اقدامات دیگری دارد. علاوه بر این ، ممکن است برای کسانی که کار می کنند پاها را چند بار در روز بلند کنند ، عملی نباشد.
