توجه به رفتارهای بازار بورس در برخی برهههای خاص در گذشته میتواند رفتار بازار را در شرایط مشابه فعلی پیشبینی کند.
الیوت (حسابدار و نویسنده آمریکایی) معتقد بود بازار بورس که به نظر رفتاری تصادفی و بی نظم دارد، در حقیقت از الگوهایی تکراری تبعیت میکند. این الگوهای تکراری و فراکتالی به امواج الیوت معروفند. (فراکتال ساختار ریاضیاست که در مقیاسهای کوچکتر بینهایت بار تکرار میشود).
امواج الیوت جهت توصیف و تحلیل نوسانات قیمت در بازارهای مالی مانند بورس، کاربرد دارد. قاعده کلی امواج الیوت سه هدف اصلی دارد: پیشگویی مسیر بازار، مشخص کردن نقاط بازگشت و تهیه کردن راهنما برای ورود و خروج از موقعیتهای معاملات.
در حالت کلی امواج الیوت به دو دسته کلی تقسیم میشوند: امواج جنبشی و امواج اصلاحی. امواج جنبشی همراستا با روند هستند مانند یک موج پنجتایی صعودی و موجهای اصلاحی در خلاف جهت روند هستند که آنها نیز از سه موج تشکیل میگردند.
در واقع انتظارات انسانی و رشد و نزول قیمت ها در بازار برآیند از پنج موج صعودی(امواج جنبشی) و سه موج نزولی( امواج اصلاحی) است. این الگوی هشت موجی دوره های تناوبی صعود و نزول بازار یا اقتصاد را نمایش میدهد و به دلیل ماهیت فراکتالی این امواج (بینهایت بار تکرار شدن)، با بزرگنمایی یک موج ۸ تایی خواهیم دید که خود آن از ۳۴ موج و با ادامه بزرگنمایی از ۱۴۴ موج تشکیلشده است.
در تصویر زیر به طور ساده این امواج نشان داده شدهاند. امواج جنبشی با اعداد 1 تا 5 نشان داده شده و امواج اصلاحی با حروف A، B و C مشخص هستند.
میتوان این موج هشت تایی را در مقیاس کوچکتر نیز بررسی کرد. در مقیاس کوچکتر هر موج جنبشی ( 1 تا 5) و اصلاحی (A تا C) خود به امواج کوچکتری تقسیم میشود، مثلا در شکل زیر موج جنبشی (سبزرنگ ) خود تشکیل شده از یک موج پنجتایی است. که از این پنج موج سه تای آن در راستای روند صعودی و دوتای دیگر مخالف روند صعودیاند. همچنین با بزرگنمایی موج اصلاحی درمیابیم که خود آن از سه موج دیگر تشکیل شده که یک موج مخالف روند نزولی و دوتای دیگر موافق روند نزولیاند.
به عنوان یک مثال واقعی، در شکل زیر سهم فرآور ( شرکت فراوری مواد معدنی ) را در بورس درنظر میگیریم. اگر روند مقیاس پذیری را برعکس کنیم ( از مقیاس کوچک به بزرگ) این سهم در یک پنج موجی کوچک الگوی خود را کامل کرده است ( رنگ سبز و قرمز). این پنج موجی کوچک را میتوانیم شروع یک موج بزرگ در نظر بگیریم. که در اینجا امواج 1 و 2 آن موجِ بزرگتر کامل شده است ( رنگ آبی). به همین ترتیب با تکرار موجهای کوچک الگوی موج بزرگتر نیز کامل میشود و نشان از صعودی بودن سهم دارد.
توجه به این نکته نیز ضروریاست که موج شماری امواج الیوت از قوانین پایهای تبعیت میکند که عدم رعایت این نکات باعث میشود در شناسایی الگوی صحیح دچار مشکل شوید.
سخن آخر
برای موفقیت در بازار بورس لازم است آگاهی کافی از ابزارها و روشهای کاربردی و مهم این حوزه داشته باشید تا بتوانید اطلاعات مهم و فرصت ها را به موقع شناسایی کنید.
امواج الیوت یکی از روش های تحلیل تکنیکال برای شناسایی فرصتهای بازار بورس است. در این مدل قیمتهای بازار بورس بین امواج جنبشی و اصلاحی دائما در حال تغییر و جابجایی است. البته لازم به ذکر است این الگوها در مورد حرکت قیمتهای آینده هیچ قطعیتی نخواهند داد، بلکه تنها تحلیل و پیشبینی کننده بازار آینده هستند.