مراحل تصفیه فاضلاب شهری

امروزه یکی از مهمترین فعالیت ها در حیطه بهداشت و سلامت محیط زیست، تصفیه انواع پساب و فاضلاب در بخش های مختلف صنعت و زندگی است. روش های تصفیه فاضلاب انواع مختلفی دارند که استفاده از هر یک به نوع پساب مورد نظر، بودجه و امکانات در دسترس و نوع استفاده ای که قرار است از آب حاصل از تصفیه بشود، بستگی دارد. یکی از بخش های مهم تولید کننده پساب در جهان، شهرها هستند. اگرچه فاضلاب شهری به اندازه فاضلاب های صنعتی آلوده و خطرناک نیستند، اما باز هم نیاز به تصفیه و پاکسازی آنها وجود دارد. در واحد های صنعتی مختلف معمولا برای تصفیه فاضلاب از انواع پکیج تصفیه فاضلاب بهره می برند. اما به منظور تصفیه فاضلاب شهری، از تصفیه خانه ها در مقیاس های بزرگ استفاده می شود. در این پست قصد داریم تا شما را با مراحل مختلف تصفیه فاضلاب شهری آشنا کنیم.

مراحل تصفیه فاضلاب شهری

در بالا با فاضلاب و تصفیه آن و هدف از تصفیه آشنا شدیم. اما قاعدتاً تسویه پسماندها مراحلی دارد که در ادامه به طور اختصار هر کدام را شرح می‌دهیم.

آشغالگیری

این مرحله، اولین قدم در تصفیه فاضلاب‌ها به شمار می‌آید. در این مرحله از دو نوع آشغالگیر مکانیکی و آشغالگیر دستی استفاده می‌شود. آشغالگیرها دارای صفحات توری یا میله‌ای هستند که در مسیر ورودی فاضلاب‌ها نصب می‌گردند، و اجازه ورود ذرات جامد و بزرگ را نمی‌دهند. در این مرحله زباله‌هایی مانند پوشک، پلاستیک، بطری‌های شیشه‌ای و هر آنچه که ممکن است، به توری‌ها و تجهیزات صدمه برساند، جمع‌آوری می‌شود. پس از اینکه ذرات جامد و معلق بر روی این توری‌ها جمع شود، فرآیند جمع‌آوری مواد صورت می‌گیرد.

دانه گیری فاضلاب‌ها

چون آشغالگیرها نمی‌توانند ذرات ریز مانند دانه‌های شن و ماسه را بگیرند، این ذرات به راحتی عبور می‌کنند. این ذرات با عبور و نشستن بر روی دستگاه‌ها و خطوط انتقال آب، تاثیر بدی بر آنها می‌گذارند. به همین دلیل باید به فکر این دانه‌های ریز باشیم. برای حذف آنها از دانه گیرها استفاده می‌کنند. این دانه گیرها حوضچه‌هایی مخصوص هستند، که در انواع مختلفی مانند کم عمق، دایره‌ای، و عمیق ساخته می‌شوند.

ته نشینی فاضلاب

یکی دیگر از مهمترین مراحل تصفیه فاضلاب شهری ، مرحله ته نشینی ذرات است. در این مرحله حوضچه‌ها و مخازن در استخرها پیاده می‌شوند. با گذشت زمان به آنها اجازه می‌دهند تا در کف استخر ته نشین شوند. گاهی این فرایند به کمک مواد شیمیایی مختلف و از طریق فرایندهایی همچون انعقاد و لخته سازی تسریع می‌شود.

بعد از اینکه ذراتی که حدود ۷۰ درصد از ذرات فاضلاب را تشکیل می‌دهند، ته نشین شدند باید لجن‌های کف استخر را با روش‌های متعدد تخلیه کنند. برای تخلیه این لجن‌ها با توجه به ساختار استخر، از پل‌های ته نشینی که دارای انواعی از قبیل لجن روب رفت و برگشتی یا نیم پل ته نشینی است، استفاده می‌گردد.

مرحله تصفیه مواد بیولوژیکی

تا این مرحله تمام تلاشمان بر این بوده که مواد جامد فیزیکی و ذرات معلق را حذف کنیم. اما تاثیر چندانی بر کیفیت آب فاضلاب از نظر باکتری‌ها نداشتیم. از اینجا به بعد باید تلاشمان را بر کیفیت آب معطوف کنیم. فرآیندهای بیولوژیکی، به نوع فاضلاب ورودی و تصفیه خانه و خروجی مورد نظر بستگی دارد. از جمله روش‌های این فرآیند می‌توان، به روش لجن فعال یا لجن فعال با هوادهی گسترده و روش بستر لجن رو به بالای هوازی اشاره کرد. بهترین تجهیزاتی که برای حذف باکتری و میکروارگانیسم‌ها می‌توان نام برد، پکیج تصفیه فاضلاب AO2 است. این پکیج در تصفیه‌های صنعتی به‌طور گسترده به‌کار برده می‌شود.

تصفیه شیمیایی فاضلاب

همانطور که در مرحله پیشین اشاره کردیم، در آن مرحله باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌ها را حذف کردیم. اما هنوز مواد شیمیایی و فلزات و مواد آلی بسیاری در فاضلاب موجود است که لازم است حتما برای جلوگیری از تخریب محیط زیست حذف شوند. به همین دلیل به مرحله دیگری به نام گندزدایی و تصفیه شیمیایی فاضلاب نیاز داریم. از جمله روش‌های مناسب گندزدایی، استفاده از دستگاه ازن ژنراتور و پکیج کلرزنی است.

تصفیه لجن

یکی دیگر از مراحل تصفیه فاضلاب ، مرحله تصفیه لجن است. لجن‌های تولید شده در مخازن، تغلیظ می‌شوند و اجازه می‌دهند تا آب آنها کاملاً گرفته شود. این روند یک روز طول می‌کشد. سپس آب‌های باقیمانده جمع‌آوری می‌شود. لجن‌ها برای تصفیه بیشتر به مخزن‌های هوادهی فرستاده می شوند. بعد از آن لجن‌ها تصفیه و به محیط‌ زیست فرستاده می‌شوند. این لجن‌ها برای کشاورزان هم به عنوان کود مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کنترل و بررسی بو

بوی نامطبوع فاضلاب، به علت وجود مواد آلی در آن است. هنگامی که این مواد توسط میکروب‌ها تجزیه می‌شوند بوی نامطبوعی ایجاد می‌کنند. اما این به معنی غیر قابل بازیافت بودن فاضلاب نیست، بلکه طی مراحل مختلف تصفیه می‌گردد. در روند تصفیه فاضلاب شهری ، کنترل بو بسیار حائز اهمیت است. در این مرحله با استفاده از مواد شیمیایی مخصوص بوی نامطبوع را از بین می‌برند.

پس از طی این مراحل، فاضلاب شهری دیگر ماده‌ای بدبو، بدرنگ و از نظر بهداشتی خطرناک نیست. بسته به روش‌های مختلف تصفیه فاضلاب که ممکن است به کار گرفته شود، از آب حاصل از این فرایند می‌تواند برای اهداف و مصارف مختلف استفاده کرد.