یکی از محصولاتی که کاربرد زیادی در صنایع مختلف دارد، ورق فولادی می باشد. همانطور که از نام این محصول مشخص است، ورق فولادی یک قطعه فلزی است که از ضخامت بسیار کم و طول و عرض بالا برخوردار می باشد.
ورق آهن از آلیاژهای فولادی ساخته شده است. علاوه بر این، ورق آلومینیومی هم در بازار موجود می باشد که از مزایای و کاربردهای خاص خود برخوردار می باشد. با توجه به اینکه ورق ها از قابلیت شکل پذیری برخودار هستند، در صنایعی مانند اتومبیل سازی، ساختمان، لوله سازی و تولید لوازم مختلف خانگی استفاده می شوند.
در ایران، شرکت هایی مانند فولاد کاویان، اکسین،فولاد مبارکه اصفهان و غیره همواره در تولید این محصول مشغول می باشند.
ورق های موجود در بازار محصولات فولادی و آهن آلات را می توان از لحاظ روش تولید ورق، جنس آلیاژ تشکیل دهنده، مواد محافظتی و ابعاد عرضه شده دسته بندی کرد.
به طور کلی دو روش نورد گرم و نورد سرد برای ساخت ورق فولادی وجود دارد. می توان گفت که نورد عبارت از گذراندن فلز از بین دو یا چند غلطک است که در خلاف جهت یکدیگر در حال حرکت بوده و با این روش، شمش فلزی را شکل می دهند. البته تمامی فرآورده های نورد چه گرم و چه سرد یک یا چند فرآیند حرارتی را تجربه می کنند تا از این روش هم فرآیند شکل دهی با سادگی بیشتری انجام پذیرد و هم ویژگی های فیزیکی و مکانیکی فرآورده ها بهبود یابد.
در این بین، تفاوتی که این دو روش با هم دارند را می توان در نیاز به قدرت و در نتیجه غلطک های کمتر و توانایی نورد شمشال های بزرگتر در نورد گرم و استحکام بیشتر محصول نهایی در نورد سرد دانست. بنابراین، برای تولید محصولاتی با پرداخت سطح بالا و ابعاد دقیق تر، آن ها را در حالت سرد نورد می کنند. اغلب محصولات نورد گرم در سطوح کوچکتر برای دستیابی به خصوصیات بالا وارد مرحله نورد سرد می شوند. ورق سیاه طی فرآیند نورد گرم تولید می شود.
ورق آهن در انواع مختلفی برای مصارف گوناگون در کارخانه جات به تولید می رسد. در زیر به انواع این محصول اشاره شده است:
ورق سیاه
از اصلی ترین ورق ها در بازار آهن آلات و محصولات فولادی که توسط فرآیند نورد گرم تولید می شود. شاخص کلی استاندارد آن ST بوده که براساس میزان عنصر کربن در آلیاژ آن است. بر این اساس ورق سیاه ST33 نرم ترین و ST52 سخت ترین نوع ورق سیاه می باشد. ورق سیاه در صنایع تانکر سازی، ساختمان، خودرو و لوله سازی کاربرد دارد.
ورق روغنی
نامگذاری این ورق فولادی به دلیل سطح صیقلی و براق آن می باشد. روش تولید این نوع ورق آهنی، نورد سرد بوده و ماده اولیه بکار رفته در آن ورق های حاصل از نورد گرم ST22 یا ST24 دارای قابلیت کشش، یا ST12 تا ST14 است که دارای قابلیت فوق کشش هستند. ورق فولادی روغنی در پروفیل های ساختمانی، مبلی، در و پنجره، بدنه کابینت، تولید قطعات صنعتی، وسایل برقی خانگی و قطعات خودرو کاربرد دارد. قیمت ورق ST12 به دلیل تقاضای بیشتر در بازار محصولات فولادی و آهن آلات بالاتر است. ورق روغنی قابلیت لعاب دهی هم دارد.
ورق فولادی اسید شویی
همان ورق سیاه است که در طی فرآیند اسید شویی زغال ها و ناخالصی های سطح آن حذف می شود و حاصل کار ورقی براق تر مشابه ورق روغنی است. خرید و فروش ورق فولادی اسید شویی در صنایع ساختمانی، لوله سازی، تولید مخازن و غیره انجام می شود. می توان گفت که ورق فولادی گالوانیزه، همان ورق روغنی است با پوشش روی.
ورق فولادی گالوانیزه
همان ورق روغنی است که جهت جلوگیری از فرآیند خوردگی با روی پوشش داده می شود. سه نوع گل ریز، گل درشت و بدون گل این ورق فولادی حاصل تفاوت در نحوه شکل گیری کریستال ها طی فرایند گالوانیزاسیون می باشد. ورق گالوانیزه در محل های در معرض رطوبت مثل کانال کولر، شیروانی، لوله های آب و غیره استفاده می شود. قیمت ورق بر اساس نوع و کاربرد آن متفاوت از یکدیگر می باشد.
ورق فولادی رنگی
ورق فولادی گالوانیزه را جهت استفاده در لوازم خانگی، صنایع ساختمانی و فلزی، حمل و نقل و سایر صنایع در کوره رنگ و آستر می کنند.
ورق شیروانی
یکی از انواع ورق فولادی رنگی است که در طرح ها و فرم های متنوع کرکره سینوسی، ذوزنقه، طرح سفال، شادولاین و پرچین شیروانی وجود دارد. این ورق بیشتر در پوشش سقف و دیواره ساختمان ها، ویلا و سوله مورد استفاده قرار می گیرد. همانطور که می دانید ورق شیروانی، یک نوع ورق فولادی رنگی است که در فرم های متنوعی عرضه می شود.
ورق تین پلیت یا ورق قلع اندود
در این نوع ورق، هر دو طرف آن با قلع پوشش داده شده است. از کاربردهای این نوع ورق می توان به استفاده آن در تهیه قوطی های کنسرو مواد غذایی، چای و روغن نباتی و غیره اشاره کرد.
ورق فولادی کورتن
این نوع ورق از جنس فولاد کورتن، بسیار مستحکم و ضد زنگ می باشد که در ساخت نمای بیرونی ساختمان و مجسمه ها کاربرد دارد.
ورق فولادی هاردوکس
فولاد هاردوکس با ترکیب شیمیایی متفاوت خواصی نظیر استحکام، انعطاف پذیری و جوش پذیری بالایی را برای مصرف کنندگانش به همراه دارد.
ورق استیل
این نوع ورق از جنس فولاد ضد زنگ می باشد. انواع مات، خش دار، نسوز، روکش دار و ضد اسید داشته و در صنایع گاز، آب، نفت و پتروشیمی، در نیروگاه ها، صنایع غذایی و دارویی و غیره مورد استفاده قرار می گیرد.
خرید ورق فولادی در فرم های ورق رول (با طول بالا و عرض مشخص) و ورق شیت (با طول و عرض محدود) انجام می شود. علاوه بر ورق های ساده ورق آجدار هم در بازار محصولات فولادی و آهن آلات وجود دارد که حاصل شکل دهی ورق های نورد گرم و از جنس ST37 است. ورق آجدار در دستگاه های صنعتی و پله های اضطراری، آسانسورها و صنایع ساختمانی، کف زمین های تحت عملیات ساخت، کف اتاق کامیون ها و غیره کاربرد دارد.
این ورق از خصوصیت ضد زنگ بودن برخوردار است که همین عامل باعث میزان تقاضای بالا برای آن شده است. به دلیل تأمین بخش زیادی از این تقاضا توسط واردات، این کالا نوسانات بسیاری را در قیمت تجربه می کند. همواره امروزه تهیه ورق استیل با قیمت مناسب به یکی از دغدغه های فعالان این حوزه تبدیل شده است.
