روزهای اول خانه دار شدنمان در ترکیه بود که تصمیم گرفتیم مانند روزهای اول خانه مان در تهران، وسایل اصلی و مورد نیاز خود را از اینترنت سفارش دهیم. کلاً به سفارش اینترنتی اعتقاد والایی داریم و از اولین سؤالاتی که در مورد ترکیه از آشنایان پرسیدیم، سایت هایی برای سفارش اینترنتی بود. بزرگ ترین و قدیمی ترین خرده فروشی اینترنتی ترکیه شرکت ترندیول (Trendyol) است که از سال 2009 کار خود را آغاز کرده است. (یعنی سه سال دیرتر از رقیب ایرانی خود، دیجیکالا). دیرتر آغاز شدن ترندیول نسبت به دیجیکالا تنها نقطه تفاوت آن نیست. از مهم ترین تفاوت هایی که من به عنوان مشتری هر دو پلتفرم تجربه کردم، سیستم انبارداری و ارسال کالای آن ها بود.
می دانیم که بخش اصلی فروش دیجیکالا از انبار خودش است. سیستم کار کردن با فروشندگان دیگر و ارسال کالا از طریق آن ها، موضوعی بود که بعدها به سیستم کاری دیجیکالا اضافه شد. ولی ترندیول، تمام فروش خود را از طریق فروشندگان دیگر انجام دهد و به معنای کامل یک پلتفورم خرده فروشی است، چیزی که در ابتدا ما آن را نمی دانستیم. اتفاقی که در اولین تجربه استفاده از ترندیول افتاد چه بود؟ نزدیک به 7 کالای متفاوت ریز و درشت را به سبد خود اضافه کردیم و با اضافه کردن آدرس خانه، پرداخت را انجام داده و از کرده خود خوشحال بودیم. هنگامی که توضیحات ارسال کالا را نگاه کردیم، متوجه شدیم که تاریخ ارسال کالاها نه تنها بسیار بازه طولانی انتخاب شده است (تا 10 روز آینده) بلکه با یکدیگر نیز تفاوت دارند. در آن لحظه، متوجه عمق ماجرا نشده بودیم تا اینکه طی اولین پیامک، اولین بسته ما ارسال شد. کوچک ترین خرید ما توسط یکی از کارگوهای ترکیه به دست ما رسید و در آن زمان فهمیدیم که برای دریافت تمام کالاها که در روزهای نامعلومی قرار است ارسال شوند، باید یکی از ما در خانه بماند!
در ایران، دیجیکالا یا شرکت های مثل آن، خود مسئولیت حمل و نقل را بر عهده دارند و ماشین یا موتورهای خود را برای ارسال کالا در اختیار دارند. حتی شرکت های کوچک اینستاگرامی به راحتی از طریق اسنپ باکس یا الوپیک بسته ها را برای مشتریانشان ارسال می کنند. هیچ یک از این اتفاقات در ترکیه رخ نمی دهد. در ترکیه، چندین شرکت بزرگ "کارگو" حضور دارند که وظیفه ارسال کل کالاها را درون کشور بر عهده گرفته اند و شامل شرکت های زیر می باشند:
بزرگ ترین شرکت های فوق، MNG و Yurtiçi و Surat می باشند که معمولاً در هر منطقه چندین شعبه دارند. (سازمان پست و تلگراف - PTT Kargo (Posta ve Telgraf Teşkilatı هم که مربوط به ارسال بسته های پستی درون ترکیه است. در واقع اگر شما به عنوان مثال در منطقه ای از استانبول باشید و قصد ارسال بسته ای به دوست خود در آن طرف استانبول را دارید، می توانید به یکی از شرکت های فوق مراجعه کنید. این شرکت ها در ازای دریافت مبلغی، بسته را در روز بعد یا زمان دیگری که مد نظر شماست، ارسال خواهند کرد. شرکتی مانند اسنپ وجود ندارد که بسته را درب خانه شما تحویل گرفته و به صورت آنی ارسال کند، این جور خدمات در ترکیه خیلی گران هستند و در صورت اجبار در ارسال آنی، باید از طریق تاکسی آن را انجام دهید.
موضوع دیگری که در تفاوت ارسال کالا در ایران و ترکیه برای من جالب بود، زمانی بندی ای بود که بالاتر اشاره کرده بودم. در صورتی که شما کالایی را به صورت آنلاین سفارش دهید، ممکن است به شما گفته شود که دو هفته بعد برای شما ارسال خواهد شد. این ارسال برای شما رایگان تمام می شود، ولی زمان آن دست شما نیست. اگر مکانی مانند دانشگاه یا محل کار ندارید که همواره یک نفر بتواند کالا را برای شما تحویل بگیرد، کار سختی برای دریافت آن خواهید داشت. با این حال در طول این دو هفته، می توانید دنبال کنید که کالا شما کجاست و وقتی به نزدیک ترین شعبهِ کارگو در محل زندگی شما رسید، حدس بزنید که طی چند روز آینده به دست شما می رسد. ولی بهرحال باید منتظر پیامک از این شرکت ها باشید و پس از دریافت پیامک، در یک زمان نامشخص از آن روز کارگو زنگ شما را خواهد زد. یک تجربه ناخوشایند شخصی برای ما هم این بود که ناگهان پیامک آمد که زنگ منزل شما را زدیم و نبودید و کالا به نزدیک ترین شعبه کارگو انتقال داده شده است، در حالی که ما کل روز را در خانه بودیم. زمانی که به کارگو مراجعه کردم، گفت که ما هرگز منزل شما نیامده بودیم و آن پیامک را به این دلیل ارسال کردیم که برای دیرکرد ارسال از سمت شعبه مرکزی جریمه نشویم!
این موضوع زمان از نظر منِ تازه به ترکیه آمده، تنها به کارگو محدود نمی شود. طی جلسات کاری با شرکت های مختلف یا دیدار با دوستانِ ترک، حدود زمان معمولاً خیلی بزرگ در نظر گرفته می شود و نیم ساعت 1 ساعت دیر کردن به منزله توهین یا عدم اهمیت معنا نمی شود. انگار که در استرس کمتری نسبت به این مسائل قرار دارند و آن اهمیت وافری که لااقل برای من در بحث زمان وجود داشت، کمتر وجود دارد. البته باز این موضوع صفر و یکی نیست و اگر قرار کاری رسمی وجود دارد به این معنا نیست که افراد لزوماً دیر خواهند آمد که این نوع رفتار بین المللی است. ولی اگر رسمی بودن جلسه کمتر باشد و یا به همراه دوستان باشد، اگر طرف مقابل مدتی بیش از انتظار شما دیر آمد، نباید تعجب کنید!
به امید روزی دیگر،
یاهو
