بیشتر سرتیترهای این روزها به کورونا اختصاص دارند، به همین دلیل نوشته هایی که قصد داشتم مدت ها پیش به دنباله سایر نوشته هایم در ویرگول بگذارم رو به تعویق انداخته بودم. ولی از آن جایی که پایانی بر دغدغه های کورونایی نیست، تصمیم گرفتم نوشته هایم را ادامه دهم. قصد دارم به موضوعی بپردازم که ممکن است دغدغه خیلی از افرادی باشد که کاری یا تحصیلی قصد داشته باشند به ترکیه سفر کنند. در اینجا از قوانین قدیمی و جدید اقامت در ترکیه خواهم گفت و همچنین انواع اقامت هایی که افراد از بین آن ها می توانند انتخاب کنند. در نهایت تجربه شخصی خودم از فرآیند طی شده برای کسب اقامت در ترکیه را هم در فهوای کلام بیان می کنم.
همان طور که می دانیم، ورود به کشور ترکیه برای ایرانیان نیازمند ویزا نیست که آغاز این اتفاق از سال 1342 شمسی بوده است. با وجود عدم نیاز به ویزا برای سفر به ترکیه، پاسپورت شما برای ورود به ترکیه حداقل باید 6 ماه اعتبار داشته باشد. همچنین پس از ورود به ترکیه، در 180 روز پس از آن (6 ماه)، شما تنها 90 روز را می توانید در خاک ترکیه باشید و 90 روز دیگر را باید در ایران یا کشور دیگری بگذرانید. به بیان دیگر، در صورتی که به خاک ترکیه وارد شدید، 90 روز اجازه اقامت دارید و پس از آن باید از کشور خارج شده و حداقل 90 روز پس از آن بازگردید. با این حال، شرایطی وجود دارد که شما می توانید بیش از 90 روز در ترکیه حضور داشته باشید که در ادامه توضیح خواهم داد:
افرادی که سه ماه اقامت آن ها در ترکیه به پایان رسیده است، می توانند به سایت اقامت ترکیه مراجعه کنند و فرم آنلاینی که در صفحه اول آن قرار دارد را پر کنند.
پس از وارد کردن اطلاعات اولیه شامل نام و تاریخ تولد و اطلاعات پاسپورت و دیگر موارد، با صفحه ای رو به رو خواهید شد که از شما نوع درخواست را سؤال خواهد کرد:
ابتدا در مورد گزینه پایین سمت راست توضیح می دهم.
افرادی که به مقاصدی به جز تحصیل و کار در ترکیه هستند، به منظور اقامت بیشتر از 90 روز در ترکیه باید از این نوع اقامت استفاده کنند. پس از کلیک بر روی این بخش، اطلاعات متعددی از شما پرسیده خواهد شد که عموماً جواب مشخص و ساده ای دارند. (در صورت بروز مشکل، در بخش کامنت ها می توانید سؤال بپرسید.) تنها موردی که نباید فراموش کنید این است که افراد دارای این نوع اقامت، اجازه کار در ترکیه را ندارند و در نتیجه در جایی از فُرم که در مورد کار سؤال می شود باید گزینه çalışımyorum (بیکارم) را انتخاب کنید. پس از آن که فرم را تکمیل کردید، کار شما به پایان می رسد و باید منتظر بمانید تا دفتر امور مهاجرت، تاریخی را برای قرار حضوری شما تعیین کند. دفتر امور مهاجرت ممکن است تاریخی برای چندین ماه بعد برای شما در نظر گیرد. اگر شما حتی در روز 90ام فرم خود را تکمیل کنید، به دلیل در دست بررسی بودن فرم اقامت شما، حضورتان در خاک ترکیه قانونی خواهد بود ولی باید توجه کنید که پس از پایان 90 روز، شما تنها اجازه دارید 2 هفته و آن هم با دریافت نامه از دفتر مهاجرت از ترکیه خارج شوید و پس از آن تا زمان قرار حضوری باید در ترکیه باقی بمانید.
اگر به هر دلیلی در مدت 90 روز نتوانستید کارهای اقامت خود را انجام دهید، طبق قانون V84، همچنان 10 روز فرصت خواهید یافت که به سایت مراجعه کرده و فرآیند اقامت خود را ثبت کنید. (که البته برای این کار باید درخواست دهید و به صورت خودکار این قانون اجرا نمی شود.) توصیه اکید می شود که پیش از اتمام 90 روز اقامت ترکیه، فرآیندهای درخواست ویزای توریستی را شروع نمایید چرا که در غیر این صورت، پس از این مدت جریمه خواهید شد. مبلغ این جریمه برای ماه اول 50 دلار + 72 لیر خواهد بود و هر ماه 10 دلار به این جریمه اضافه خواهد شد. علاوه بر آن، در صورت پرداخت نکردن این مبلغ شما از ترکیه اخراج و به مدت 1 تا 5 سال از حضور در ترکیه منع خواهید شد. این در حالی است که می توان با هزینه های نه چندان بالای دریافت اقامت ترکیه شامل 80 دلار هزینه اقامت، 110 لیر هزینه صدور کارت و نزدیک به 200 لیر هزینه بیمه سلامت، به طور قانونی و با خیالی راحت به مدت یک سال در ترکیه اقامت داشت. (طبق داده های سال 2020)
1- پرینت کامل فرم آنلاین پُر شده
2- 4 قطعه عکس 3x4
3- مدارک بیمه سلامت
4- اجاره نامه مهر شده در Noter (دفاتر اسناد رسمی ترکیه)
این بخش را به صورت ترکیبی از آن چه برای خودم اتفاق افتاد و آن چه از سایرین شنیده ام بیان می کنم. من تاریخ در خواست اقامتم را در اوایل آذر 98 فرستادم و نوبتم در اواخر دی ماه در نظر گرفته شد. از بین چهار سنتر متفاوتی که می توانستم در مسیر فرم آنلاین (همانی که بالاتر توضیح دادم) انتخاب کنم، سنتر Ümraniye Göç İdaresi (اداره مهاجرت عمرانیه) را انتخاب کردم و تنها دلیلم نزدیک تر بودن آن به محل زندگی ام بود. موضوعی که آن موقع نمی دانستم، این بود که سنترهای مختلف مهاجرت مانند خیلی از کارهای اداری ترکیه مانند بانک ها، ادارات دولتی یا بنگاه صرفاً تحت یک سری قوانین کلی قرار دارند و ممکن است روند انجام کار آن ها با یکدیگر کاملاً متفاوت باشد. به عنوان مثال فعالیت همه سنترها، موضوعات مربوط به مهاجرت و اقامت است ولی ممکن است مدارک متفاوتی را از شما طلب کنند.
قرار من ساعت 9 صبح بود و 10 دقیقه زودتر از قرار به محل رسیدیم. در همین مدت وارد سنتر شدم و زمانی که نوبتم شد، تمام مدارکی که مشاوران دانشگاه غزاله به من گفته بودند تحویل دادم. با این حال متصدی آن بخش، تنها مدارکی که بالاتر اشاره کردم را از من گرفت و کار من زیر 5 دقیقه به اتمام رسید. یک کاغذ رسید به من داد و گفت از 10 روز تا 3 ماه ممکن است زمان ببرد که کارت اقامت برای من ارسال شود. در صورتی که به این بخش برسید، به احتمال بالایی 1 سال اقامت برای شما لحاظ خواهد شد که شروع و پایان آن درست مطابق با بیمه سلامت شماست. در نتیجه پیشنهاد می شود زمان یک سال بیمه خود را طوری تنظیم کنید که بتوانید حداکثر زمان ممکن اقامت را اختیار کنید.
از ابتدای سال 2020، ترکیه قوانین سخت گیرانه تری را بر روی اقامت های شهروندان 89 کشور (از جمله ایران) قرار داده است. طبق این قانون جدید که پیرو تلاش های ترکیه برای پیوستن به اتحادیه اروپا انجام می گیرد، اتباع خارجی به جز شهروندان کشورهای عضو سازمان همکاری توسعه و اقتصادی، اتحادیه اروپا، فدراسیون روسیه و جمهوری خلق چین از یکم ژانویه سال 2020 اقامت موقت گردشگری را به مدت تنها یک سال می توانند اخذ کنند. در نتیجه ایرانیانی که هم اکنون با تمدید سال به سال ویزای توریستی خود در ترکیه اقامت دارند، باید سراغ گزینه های دیگری برای اقامت بروند. سایر گزینه های پیش روی افراد را در ادامه توضیح خواهم داد:
مانند تمام مقاصدی که دانشجویان برای آینده تحصیلی خود انتخاب می کنند، ترکیه نیز شرایط ویژه برای دانشجویان خارجی خود اتخاد می کند. مسیری که افراد برای پیگیری اقامت خود باید طی کنند درست مانند ویزای توریستی است ولی تفاوت هایی نیز دارد. به عنوان مثال، دانشگاه از شما می خواهد فرم آنلاین مهاجرت را مرتبط با فرآیندی که خود دانشگاه ارسال می کند، طی کنید. همچنین شما به عنوان یک دانشجو دیگر نیازی به دریافت زمان اقامت و مراجعه به اداره مهاجرت ندارید و این فرآیند را دانشگاه از جانب شما انجام خواهد داد.
طول زمان اقامت شما اگر دانشجوی ارشد باشید به مدت دو سال و اگر دانشجوی دکتری باشید به مدت سه سال خواهد بود. از آن جایی که دکتری معمولاً مدت چهار سال را احتیاج دارد، در نهایت پس از اتمام سه سال، مدت آن را یک سال دیگر نیز تمدید خواهید کرد و مادامی که به صورت رسمی دانشجوی دانشگاه ترکیه محسوب می شوید، در زمینه اقامت هیچ مشکلی نخواهید داشت. با این حال، مدت زمان اقامت هم کمی ممکن است سلیقه ای باشد و لزوماً اعداد گفته شده اجرایی نشوند.
این ویزا برای افرادی است که همسر تُرک دارند و یا برای فرزندان خود در ترکیه قصد دارند اقامت درخواست کنند. در نگاه اول شاید به نظر برسد جزئی از این ویزا قرار نمی گیرید ولی یک سری توضیحات اضافه وجود دارد که ممکن است در منابع مختلف نوشته نشده باشد. برای توضیح این شرایط، شرایط خودم را مثال می زنم شاید شما نیز شرایطی مشابه ما داشته باشید.
در شرایط ما، غزاله پذیرش دکتری برای دانشگاه داشت و من، به عنوان همراه قصد دریافت اقامت در ترکیه را داشتم. غزاله از طریق دانشگاه اقامت خود را پیگیری کرد و اقامت سه ساله دریافت کرد ولی از آنجایی که فرآیندی برای من به عنوان همسر غزاله اندیشیده نشده بود، من جداگانه برای اقامت درخواست دادم. همان طور که بالاتر توضیح دادم، در روز اقامت هیچ مدرکی مرتبط با غزاله از من درخواست نشد - مدارکی مانند سند ازدواج و یا مدارک دانشگاه غزاله، هیچی. به بیان دیگر شرایط درخواست من با کسی که تنها به ترکیه سفر کرده بود هیچ تفاوتی نداشت، ولی تفاوت ما در همین ویزای خانواده مشخص می شود. در قانون جدید ترکیه که به افراد تنها اجازه دریافت 1 سال اقامت توریستی می دهد، من می توانم در سال بعد در خواست ویزای خانواده دهم چرا که از نیازمندی های این طرح این است که فرد اصلی (غزاله) باید حداقل یک سال از اقامتش در ترکیه گذشته باشد. پس تا زمانی که غزاله دانشجوی اینجاست و اقامت دانشجویی دارد، من به عنوان همسرش نیز هیچ مشکلی در اقامت خود نخواهم داشت.
در صورتی که به قصد کار قصد ورود به ترکیه را دارید باید بیان کنم که پیدا کردن کار در این کشور آن چنان ساده نیست. (البته به عنوان یک فرد خارجی، شاید در هیچ جا آسان نباشد.) شما برای دریافت ویزای کاری در ترکیه، به کارفرمایی نیاز دارید که شما را برای یک پوزیشن خاص احتیاج داشته باشد. اگر در رشته های غیر فنی تحصیل کرده اید (یا به بیان دیگر به زبان خود برای کار احتیاج دارید) قبل از طی کردن این مسیر یادگیری زبان ترکی را باید آغاز کنید. خیلی از کارفرماها به شما خواهند گفت که مشتریان ما تُرک هستند و زبان ترکی را یک پیش نیاز می دانند (که خب حق دارند.). با این حال شرایط برای کسانی که برنامه نویس هستند، مهندس هستند یا ابزار محور هستند ممکن است کمی راحت تر باشد. ولی باید توجه کنید که شما همواره اولولیت کمتری نسبت به افراد تُرک برای دریافت آن جایگاهی شغلی دارید. از جمله قوانین دشوار کننده شرایط این است که به ازای حضور یک خارجی در ی کشرکت، باید 5 ترک حضور داشته باشند پس کارفرما باید واقعاً به شما نیاز داشته باشد اگر می خواهد این دردسر بیشتر را برای خود ایجاد کند
با این حال با داشتن شرایط مناسب، زبان فارسی می تواند یک مزیت برای شما باشد که دیگر کارمندان ترک آن را ندارند و با قرار دادن این گزینه در کنار سایر تخصص هایتان، شغل مورد نظر خود را به دست بیاورید. به عنوان مثال، شرکت های بین المللی بزرگ که همگی در استانبول شعبه دارند، می توانند جایگاه مناسبی برای شما باشند. در این شرایط، کارفرما از جانب شما به وزارت کار و اتاق مهاجرت درخواست ویزای کاری می دهد و به مدت یک سال شما قادر خواهید بود که با مزایایی بالا در ترکیه اقامت داشته باشید. در طول این مدت اگر قصد عوض کردن کار خود را دارید باید توجه داشته باشید که تمام این مراحل را باید از ابتدا طی کنید و اقامت پیشین شما باطل خواهد شد.
گزینه های دیگری نیز برای دریافت اقامت وجود دارند که مانند موارد فوق سرراست نیستند و ممکن است افرادی کمتری را پوشش دهند. از جمله این موارد می توان موارد زیر را نام برد:
اقامت از طریق خرید ملک یا حساب بانکی: طبق قوانین جدید ترکیه، افراد می توانند با خرید ملکی به ارزش 250هزار دلار یا املاکی که مجموع ارزش آن ها 250هزار دلار باشد، پاسپورت ترکیه را اخذ نمایند. برای اطلاعات بیشتر می توانید به این سایت مراجعه کنید.
اقامت از طریق ثبت شرکت: شما می توایند با ثبت شرکت های شخصی یا مسئولیت محدود و با سرمایه گذاری اولیه در این شرکت، اقامت موقت کاری دریافت کنید و با 5 سال متوالی تمدید آن، برای اقامت دائم نیز اقدام کنید. باید توجه کنید که اگر شرکت را تنها به قصد اقامت ثبت کرده اید، هزینه های آن به نسبت بسیار بالا خواهد بود و به ازای هر فرد غیر ترک شرکت باید 5 ترک استخدام شوند. جزئیات بیشتر مربوط به این نوع اقامت را می توانید در این سایت مطالعه فرمایید.
برای راهنمایی بیشتر در مورد اقامت می توایند به سایت اصلی اقامت ترکیه یعنی https://www.goc.gov.tr مراجعه کنید.
به امید روزی دیگر،
یاهو
