تحلیل روند قیمت طلا و دلار

در ایران اهمیت و معنا و مفهوم بازگشت دونالد ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا به درستی درک نشده. حتی فراتر از ایران هم هنوز جهان ظهور این پدیده را به طور کامل هضم و فهم ننموده.

در دوران ریاست جمهوری جو بایدن، قیمت طلا در نوساناتی کنترل شده قرار داشت. لیکن از آخرین روزهای سال 2023 وارد شیب افزایشی تقریبا مستمر گردید و از قیمت اولیه در حدود 1800 دلار در هر انس، تا پایان دولت بایدن رکورد تاریخی بالای 2700 دلار را زد.

پیش بینی می شد این روند در سالهای آینده ادامه پیدا کند و حتی قیمت 5000 دلار در هر انس هم توسط برخی کارشناسان پیش بینی شده بود.

باید توجه داشته باشیم که یک چنین جهشی در قیمت طلا و متقابلا افت در ارزش دلار اگر واقعا ادامه پیدا می کرد تبعات بسیار سهمگینی برای جایگاه دلار آمریکا و نتیجتا جایگاه خود آمریکا می توانست داشته باشد.

تورم حوزه دلار و افزایش قیمت طلا یکی از عوارض و نشانه های روند افول قدرت آمریکا در جهان بود. علت اصلی این افول، بحران در نظم نولیبرال بود. و البته در کنار آن بحران، فساد گسترده و تسلط بیش از حد منافع رانتی بر سیاست های داخلی و خارجی ایالات متحده.

دو حالت بیشتر وجود نداشت. یا آن روند باید ادامه پیدا می کرد که در آن صورت ایالات متحده آمریکا همراه با نظم نولیبرال دچار افول و سقوط و فروپاشی می گردید. در انتخابات آمریکا کاملا حریص نماینده این رویکرد بود و اگر انتخاب می شد قطعا قیمت انس طلا در یکی دو سال آینده به بالای 5000 دلار هم می رسید.

اما گزینه دوم این بود که آمریکا نظم در حال احتضار نولیبرال را رها کرده و خود پیشتاز برقراری نظم جدیدی شود که عاری از تضادهای درونی نولیبرالیسم است. دونالد ترامپ دقیقا مشغول اجرای همین سیاست است.

در همین یک ماهی که ترامپ دولت را در اختیار گرفته، مشخص است که سیاست های کلی آمریکا دو خط مشی اساسی را دنبال می کند:

1- حذف رانت های نولیبرال و توقف تمام هزینه هایی که ایالات متحده آمریکا برای حفظ نظم نولیبرال متقبل و متحمل می شد.

2- جذب حجم انبوهی از سرمایه های جهانی به سمت آمریکا.

اولی جلوی خروج سرمایه از آمریکا را گرفته و دومی باعث ورود سرمایه به آمریکا می شود. معنای این سیاست ها این است که:

اولا، روند سقوط ارزش دلار آمریکا در مقابل طلا متوقف خواهد شد.

ثانیا، دلار آمریکا به زودی بسیار قدرتمند خواهد گردید.

حفظ امپراطوری دلار یکی از سیاست های اساسی است که ترامپ حتی در مبارزات انتخاباتی خود هم روی آن تاکید کرده بود. ترامپ صراحتا گفته بود تحریم طولانی مدت کشورها موجب تضعیف جایگاه جهانی دلار آمریکا می شود و آمریکا نمی تواند به این سیاست ادامه دهد.

تحریم های آمریکا علیه روسیه، ونزوئلا، ایران، و دیگر کشورها با هدف حفظ نظم نولیبرال معروف به Rules-based World Order بود. اما دامنه تحریم ها و دایره کشورهای تحت تحریم به اندازه ای گسترش یافته بود که نه تنها دیگر اثر بخشی سابق را نداشت، بلکه تیرهای تحریم به سمت خود آمریکا کمانه کرده و جایگاه امپراطوری دلار را تهدید می نمود.

پر واضح است که نتیجه این تغییر رویکرد در دولت ترامپ تقویت جایگاه دلار خواهد بود. لذا می توان پیش بینی کرد در آینده نه تنها انس طلای 5000 دلاری دیگر محقق نخواهد شد، بلکه قیمت انس طلا ریزش نموده و به جایگاه بلند مدت قبلی خود باز گردد.

برنامه های بلندپروازانه جدید از قبیل طرح ویزای کارت طلایی و معافیت های مالیاتی با هدف جذب سرمایه بوده و در صورت موفقیت می تواند در یکی دو دهه آینده آمریکا را از جایگاه بزرگترین بدهکار جهان مجددا به جایگاه بزرگترین بستانکار جهان باز گرداند.

باید توجه داشت چیزی که مشاهده می کنیم یک تحول کیفی در ابعاد جهانی است و لذا نمی توان آینده را با استفاده از روندهای قبلی پیش بینی نمود. هر آنچه تا کنون غیرممکن به نظر می رسید از این به بعد ممکن و آنچه ممکن به نظر می رسید می تواند غیرممکن شده باشد.

این تحول تنها نتیجه ابتکارات فکری ترامپ هم نیست و به وضوح در سطحی بالاتر از رئیس جمهور آمریکا مورد تایید قرار گرفته. چون مشاهده می کنیم به طرز شگفت انگیزی تمام مراکز قدرت به خط شده پشت سر ترامپ قرار گرفته اند. نیروهایی که درون آمریکا از روی عادت و رویه گذشته همچنان سر لجبازی با وی را دارند با بی رحمی قلع و قمع گشته و کنار گذاشته خواهند شد.

پر واضح است که این بسیج سیاسی با حساب و کتاب دقیق و بر اساس ضرورت هایی رخ داده است که یکی از مهمترین شاخص های اهمیت آن روند رشد قیمت طلا و تضعیف جایگاه دلار بوده است. لذا اگر تا امروز نگهداری طلا گزینه هوشمندانه ای بود، به زودی کسانی که دارایی خود را به طلا تبدیل کرده اند یا سود خود را پس خواهند داد و یا وارد محدوده ضرر خواهند گردید.

نکته: منظور ما قیمت طلا در مقابل دلار آمریکا است، نه قیمت طلا در مقابل ریال ایران.

البته کسانی که دارایی ریالی خود را به دلار آمریکا تبدیل کرده اند هم ممکن است در صورت توافق ایران و آمریکا متضرر شوند. این مساله به کیفیت و زمان بندی توافق احتمالی پیش رو بستگی دارد.