سپهر گاز کاویان تولید کننده و تامین کننده گازهای خالص وترکیبی دارای گواهینامه ISO17025 و آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد ایران می باشد.
سیلندر هیدروژن یک ظرف تحت فشار است که برای ذخیره و حمل گاز هیدروژن استفاده می‌شود. گاز هیدروژن به دلیل چگالی بسیار کم، در حالت گازی حجم زیادی را اشغال می‌کند. بنابراین، برای حمل و نقل و استفاده آسان‌تر، آن را در سیلندرهای مخصوص با فشار بالا ذخیره می‌کنند.
چرا هیدروژن را در سیلندر ذخیره می‌کنند؟
حمل و نقل آسان: سیلندرها به دلیل وزن کم و حجم کم نسبت به حجم گاز ذخیره شده، برای حمل و نقل بسیار مناسب هستند.
ایمنی: سیلندرهای هیدروژن به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در برابر فشار بالا و نشت گاز مقاوم باشند.
کاربردهای متنوع: گاز هیدروژن در صنایع مختلفی مانند صنایع شیمیایی، پتروشیمی، صنایع غذایی و همچنین در سلول‌های سوختی خودروهای برقی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ساختار سیلندر هیدروژن
به دلیل ماهیت بسیار قابل اشتعال هیدروژن، ساختار این سیلندرها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و باید به گونه‌ای طراحی شوند که ایمنی کامل را تضمین کنند.
مواد تشکیل دهنده سیلندر
بدنه اصلی: معمولاً از فولاد آلیاژی بسیار مقاوم ساخته می‌شود تا بتواند فشار بالای گاز را تحمل کند. این فولادها دارای خواص مکانیکی خاصی هستند که آن‌ها را برای استفاده در محیط‌های پر فشار مناسب می‌سازد.
لایه‌های محافظتی: برای جلوگیری از زنگ‌زدگی و خوردگی، سطح داخلی و خارجی سیلندر با پوشش‌های محافظتی مانند گالوانیزه یا رنگ‌های مخصوص پوشانده می‌شود.
شیر سیلندر: این بخش برای کنترل جریان خروجی گاز و اتصال سیلندر به تجهیزات دیگر استفاده می‌شود. شیرها معمولاً از جنس برنج یا فولاد ضد زنگ ساخته می‌شوند تا در برابر خوردگی مقاوم باشند.
رگولاتور: برای کاهش فشار گاز خروجی از سیلندر به فشار مورد نیاز سیستم استفاده می‌شود. رگولاتورها معمولاً بر روی شیر سیلندر نصب می‌شوند.
رنگ و علائم: سیلندرهای هیدروژن معمولاً با رنگ‌های مشخص و علائم ایمنی مشخص می‌شوند تا به راحتی قابل شناسایی باشند.
ویژگی‌های مهم سیلندر هیدروژن
مقاومت بالا در برابر فشار: سیلندرها باید بتوانند فشار بسیار بالای گاز هیدروژن را بدون تغییر شکل یا ترک خوردگی تحمل کنند.
جلوگیری از نشت گاز: تمامی اتصالات و درزهای سیلندر باید به دقت آب‌بندی شوند تا از نشت گاز جلوگیری شود.
مقاومت در برابر خوردگی: مواد به کار رفته در ساخت سیلندر باید در برابر خوردگی ناشی از گاز هیدروژن و رطوبت مقاوم باشند.
وزن کم: در برخی کاربردها، وزن سیلندر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به همین دلیل، برخی از سیلندرها از آلیاژهای سبک‌تر ساخته می‌شوند.
کاربردها
خودروسازی: به عنوان منبع انرژی در خودروهای مجهز به پیل سوختی
صنایع غذایی: در فرآیند هیدروژناسیون روغن‌های گیاهی
صنایع شیمیایی: در فرآیندهای هیدروژناسیون، تولید آمونیاک و تولید متانول
صنایع پتروشیمی: در فرآیندهای پالایش نفت و تولید مواد شیمیایی
جوشکاری و برش فلزات: به عنوان گاز محافظ در فرآیند جوشکاری برخی فلزات
آزمایشگاه‌ها: برای انجام آزمایش‌های مختلف
خطرات ناشی از سیلندر هیدروژن
قابلیت اشتعال و انفجار: هیدروژن گازی بسیار قابل اشتعال است و در صورت ترکیب با هوا، مخلوطی انفجاری ایجاد می‌کند. هرگونه جرقه، حرارت یا منبع احتراق می‌تواند باعث آتش‌سوزی یا انفجار شود.
خفگی: در غلظت‌های بالا، هیدروژن می‌تواند اکسیژن موجود در هوا را جابه‌جا کرده و باعث خفگی شود.
سرمازدگی: هیدروژن مایع بسیار سرد است و تماس با آن می‌تواند باعث سوختگی شدید و سرمازدگی شود.
فشار بالا: سیلندرهای هیدروژن تحت فشار بالایی پر می‌شوند و در صورت آسیب دیدن، می‌توانند باعث پرتاب قطعات و ایجاد صدمات جدی شوند.
نکات ایمنی استفاده از سیلندر هیدروژن
سیلندرهای هیدروژن باید در مکان‌های خنک، خشک و به دور از منابع حرارتی، جرقه و مواد قابل اشتعال نگهداری شوند.
محل نگهداری سیلندرها باید به خوبی تهویه شود تا از تجمع گاز هیدروژن جلوگیری شود.
هنگام حمل و نقل سیلندرها، باید از تسمه‌های مخصوص استفاده شود و سیلندرها به صورت عمودی و ایمن روی یک پایه قرار بگیرند.
از اتصالات استاندارد و محکم برای اتصال سیلندر به تجهیزات استفاده کنید.
سیلندرها باید به طور مرتب بازرسی شوند تا از وجود هرگونه نشتی یا آسیب اطمینان حاصل شود.
از ضربه زدن و افتادن سیلندرها جلوگیری کنید.
سیلندرهای خالی را از سیلندرهای پر جدا نگه دارید.
از استعمال سیگار و ایجاد جرقه در نزدیکی سیلندرها خودداری کنید.
هنگام کار با سیلندرهای هیدروژن، استفاده از تجهیزات حفاظت فردی مانند دستکش، عینک ایمنی و لباس کار مناسب الزامی است.
تمام افرادی که با سیلندرهای هیدروژن کار می‌کنند باید آموزش‌های لازم در زمینه ایمنی را دیده باشند.
انواع سیلندرهای هیدروژن
بر اساس جنس
سیلندرهای فولادی: متداول‌ترین نوع سیلندرهای هیدروژن هستند. این سیلندرها از فولاد با مقاومت بالا ساخته می‌شوند و برای ذخیره حجم‌های مختلفی از گاز هیدروژن استفاده می‌شوند.
سیلندرهای آلومینیومی: این سیلندرها نسبت به سیلندرهای فولادی سبک‌تر هستند و در مواردی که وزن سیلندر اهمیت دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سیلندرهای کامپوزیتی: این سیلندرها از ترکیب چندین ماده مختلف مانند فیبر کربن و رزین اپوکسی ساخته می‌شوند. این سیلندرها بسیار سبک و مقاوم هستند و در صنایع هوافضا و خودرو سازی کاربرد دارند.
بر اساس حجم
حجم سیلندرهای هیدروژن بر حسب لیتر اندازه‌گیری می‌شود و از چند لیتر تا چند ده لیتر متغیر است. انتخاب حجم سیلندر به میزان مصرف گاز هیدروژن و شرایط کاری بستگی دارد.
