شاید تا به امروز بارها برای خرید لامپ و یا تعویض آن به مغازه‌های الکتریکی رفته باشید. اما آیا می‌دانید هنگام خرید یک لامپ جدید باید به چه مشخصاتی از آن توجه کنید تا بتوانید مناسبترین لامپ را برای مصرف مورد نیاز تهیه نمایید؟ آنچه همیشه به گوش ما خورده است این است که این لامپ مثلا 100 وات است اما دیگری 200 وات می‌باشد. به همین دلیل معیار انتخاب لامپ برای بیشتر ما فقط میزان عدد وات یا همان توان لامپ است که تنها آن را از فروشنده پرسیده و لامپ را خریداری می‌کنیم. اما باید بدانید که این یک باور غلط است و میزان روشنایی یک لامپ بر اساس واحد لومن می‌باشد و وات تنها توان مصرفی لامپ را نشان می‌دهد.
لومن یا لومنز یک استاندارد بین المللی برای اندازه گیری میزان روشنایی تولید شده توسط یک منبع نور خاص مانند انواع لامپ‌ها می‌باشد. اما وات مقدار انرژی مورد نیاز و برق مصرفی برای تولید انرژی در هر وسیله الکتریکی است که برای انجام کار مورد نظر مثل روشنایی نیاز است. مثلا در لامپ به مقدار مشخصی توان برای تولید میزان معینی نور بر حسب لومن نیاز داریم. متاسفانه تا به امروز فرمولی کشف نشده است که بتواند این دو واحد را مثل تبدیل کیلوگرم به مایل به هم تبدیل کند و به همین دلیل خود فرد مصرف کننده باید بیشتر، میزان روشنایی مورد نظر یا نسبت لومن به وات را برای خرید لامپ مناسب در نظر بگیرد.
قبل از اینکه تفاوت این دو واحد را مشخص کنیم باید این مطلب را بدانید که آنچه چشم انسان می‌بیند با آنچه در واقعیت به عنوان قدرت یک جریان الکتریکی وجود دارد متفاوت است. بر همین اساس تفاوت واحد توان که میزان برق مصرفی یک لامپ است با لومن که میزان روشنایی آن را مشخص می‌کند نشان داده می‌شود. زیرا قدرت روشنایی نور آن چیزی است که چشم انسان می‌بیند و درک می‌کند و کاملا با توان لامپ متفاوت است. بنابراین، این کار اشتباه است که بیشتر ما هنگام خرید لامپ به توان آن بر حسب وات توجه می‌کنیم و باید ببینیم لامپ مورد نظر تا چه اندازه روشنایی برای ما تولید می‌کند که بر حسب لومن بر روی جعبه آن نوشته شده است.
ما می‌توانیم برای این کار میزان روشنایی تقریبی برای کاربرد یا مساحت مورد نیاز را محاسبه کنیم. برای این منظور فضاها را به سه دسته کلی تقسیم نموده و به روش‌های زیر لومن مورد نیاز را محاسبه می‌کنیم:
به ازای هر متر مربع محل مسکونی برای روشنایی مناسب ما به 100 الی 200 لومن روشنایی نیاز داریم که معادل 10 الی 20 وات لامپ‌های رشته ای، 3 الی 7 وات لامپ‌های کم مصرف و 1.5 الی 3 وات لامپ‌های ال ای دی می‌باشد.
به ازای هر متر مربع از انبار به 50 الی 100 لومن روشنایی نیاز داریم که برابر با 5 الی 10 وات از لامپ‌های رشته ای، 2 الی 3.5 وات از لامپ‌های کم مصرف و 1 الی 2 وات از لامپ‌های ال ای دی می‌باشد.
در فضاهای باز به ازای هر متر مربع 30 الی 60 لومن نیاز داریم که برابر با 3 الی 7 وات لامپ رشته ای، 1 الی 2 وات لامپ کم مصرف و 0.5 تا 1 وات ال ای دی می‌باشد.
