ترازنامه در حسابداری یکی از صورت های مالی اساسی است. نام دیگر ترازنامه، صورت وضعیت مالی هم هست و در زبان انگلیسی به آن Balance Sheet گفته می‌شود، در مواردی به آن بیلان هم می‌گویند. اما بیلان به چه معناست؟ بیلان لغتی فرانسوی و در اصطلاح بانکی به معنای ترازنامه و کارکرد است.
ترازنامه یا بیلان گزارشی است که مشخص می‌کند وضعیت دارایی، بدهی و سرمایه یک واحد اقتصادی در یک زمان مشخص به چه شکل است. در واقع اهمیت ترازنامه حسابداری به حدی است، که می‌توان آن را به عنوان وضعیت یک واحد اقتصادی در قالب تصویر در نظر گرفت. تهیه تراز نامه مالی توسط حسابرسی و در پایان دوره‌های مالی انجام می‌شود.
اما ترازنامه چیست و از چه بخش‌هایی تشکیل شده است؟ تراز نامه از 3 بخش اصلی دارایی، بدهی و سرمایه تشکیل می‌شود که معادله اصلی حسابداری را تشکیل می‌دهند. وضعیت کلی یک ترازنامه باید شبیه به معادله اصلی حسابداری باشد. به عبارتی دیگر ترازنامه در حسابداری، نشان دهنده اجزای معادله حسابداری اصلی حسابداری است که تصویری از وضعیت مالی یک واحد اقتصادی را در یک دوره زمانی معین نشان می‌دهد. می‌توان گفت که مبنای تهیه ترازنامه مالی، ارائه اطلاعات اجزای معادله حسابداری در قالب و شکل منظم است.
دارایی = بدهی + سرمایه (حقوق صاحبان سهام)
در یک نمونه ترازنامه حسابداری مانند معادله حسابداری، همیشه در سمت راست ترازنامه، دارایی‌ها و در سمت چپ آن بدهی‌ها و سرمایه آورده شده است. به زبان ساده فرمول ترازنامه می‌گوید که یک شرکت چه میزان دارایی دارد، چه مقدار بدهی دارد و صاحبان شرکت چه مقدار سرمایه گذاری کرده اند. حالا که با تعریف ترازنامه در حسابداری آشنا شده‌اید، باید بدانید اقلام ترازنامه شامل چیست.
یک ترازنامه در حسابداری علاوه بر اقلامی که در خود جای می‌دهد، دارای جزئیاتی هم هست که از آن‌ها با عنوان اجزای ترازنامه یاد می‌شود. اجزای ترازنامه شامل موارد زیر هستند:
سه بخش «نام کامل واحد اقتصادی»، «نام گزارش یا صورت وضعیت مالی» و «تاریخ گزارش» عوامل تشکیل دهنده عنوان ترازنامه مالی هستند که از اجزای ترازنامه حسابداری محسوب می‌شود.
یکی دیگر از اجزای ترازنامه در حسابداری واحد اندازه گیری مورد استفاده در گزارش است. این واحد اندازه گیری که در کشور ما ریال است باید در ترازنامه نشان داده شود.
آخرین مورد از اجزای ترازنامه حسابداری (بیلان) جمع حساب‌ها است. منظور از جمع حساب‌ها جمع ستون‌های اول (دارایی) و دوم (بدهی + سرمایه) است. همانطور که اشاره کردیم در ترازنامه مالی جمع حساب‌ها باید برابر باشند. زیر این جمع‌ها نیز باید دو خط موازی کشیده شود تا نشان دهنده بسته شدن آن باشد. کلمه تراز و تعریف ترازنامه در حسابداری، به این موضوع تاکید دارد که حاصل جمع ارقام سمت راست باید با حاصل ارقام سمت چپ مساوی باشند.
اگر به دنبال اطلاعات بیشتری برای سوال ترازنامه چیست هستید؛میتوانید به مقاله جامع و کامل ترازنامه در وبلاگ سپیدار سیستم مراجعه کنید.
