صندوق قابل معامله در بورس (ETF) یکی از انواع صندوق‌های موجود در بازار بورس اوراق بهادار است. این صندوق بسیار شبیه به صندوق سرمایه گذاری مشترک عمل می‌کند. با این تفاوت که ETFها تلفیقی از دیگر دارایی‌ها مثل سهام شرکت‌های دیگر یا اوراق مالی است. به طور معمول هر ETF از یک کالا، سهام یک صنعت خاص یا یک شاخص خاص تشکیل شده است. ETFها را به همان روشی که یک سهام معمولی را خرید و فروش می کنید می‌توانید خریدار کنید. یک ETF ممکن است به منظور تجمیع سهام یک صنعت، یک بازار خاص و یا با هدف جذب گروه خاصی از سرمایه گذاران تشکیل شده باشد.
قیمت سهام ETF مانند قیمت هر سهام دیگری در طول روز از ساعت 9 تا 12 و نیم با خرید و فروش سهم های آن در حال تغییر است. این اولین تفاوت صندوق ETF با صندوق هایی است که خارج از بورس معامله می‌شوند.
صندوق های قابل معامله یا ETFها می توانند شامل انواع سرمایه گذاری ها از جمله سهام، کالاها یا اوراق قرضه باشند. برخی از آنها فقط از دارایی های موجود در بورس تشکیل شده اند، در حالی که برخی دیگر کالاها و سهام های بین المللی را نیز دارا هستند.
انواع مختلفی از ETFها در دسترس سرمایه گذاران هستند که می توانند برای سود بلند مدت، سفته بازی کوتاه مدت و یا به منظور پوشش ریسک سبد دارایی شخصی تان خریداری کنید. در ادامه توضیح مختصری از برخی از ETF های موجود در بازار کشورمان ارائه می‌دهیم.
ETF های فعال و غیرفعال
یکی از مهمترین تفاوت‌های ETFها بحث فعال بودن یا نبودن آنهاست. هدف ETFهای غیرفعال تجمیع عملکرد یک شاخص گسترده تر و یا مجموعه ای سهام دیگر است. به طور مثال دو سهام دارا یکم و پالایش یکم که صندوق های دولتی ثابت هستند؛ صرفا از چند سهام دیگر تشکیل شده‌اند و قیمت‌شان نیز به قیمت سهام هایی که از آن تشکیل شده اند وابسته است. در مقابل مدیران برخی دیگر از ETFها به صورت فعالانه در بازار های مختلف در حال شناسایی سهم های مستعد و معامله هستند.
ETF های اوراق قرضه
ETF اوراق قرضه برای پرداخت درآمد منظم به سرمایه گذاران استفاده می شود. میزان سوددهی و پرداخت درآمد آنها به عملکرد اوراق قرضه خریداری شده بستگی دارد. این اوراق قرضه خریداری شده ممکن است تنها شامل اوراق قرضه دولتی یا اوراق قرضه شرکتی و یا تلفیقی از آن دو باشد.
ETF سهام
ETFهای سهام شامل سبدی از سهام برای تجمیع سهام یک صنعت یا بخش است. به عنوان مثال، یک ETF سهام ممکن است سهام شرکت های بانکی و یا نیروگاهی را تجمیع کند. هدف چنین صندوق‌هایی کم کردن ریسک افرادی است که قصد خرید سهام آن صنعت را دارند اما شناخت کافی از شرکت‌های آن ندارند. برخلاف سهام واقعی شرکت‌ها، ETFها مالکیت واقعی شرکت‌ها نیست و سهامدار آن نیازی به شرکت در جلسات سالیانه بنگاه‌ها و تصمیم گیری های آنان نیست.
ETF های کالا/طلا
همانطور که از نام آنها مشخص است، ETFهای کالا در کالاهایی از جمله نفت خام یا طلا سرمایه گذاری می کنند. ETF های کالا مزایای متعددی دارند. اول از همه آنها سبد سهام را متنوع می کنند و نقش پوشش ریسک دارند. به عنوان مثال در هنگام رکود بازار سهام، وجود سهام چنین صندوق هایی باعث عملکرد کلی بهتر پرتفوی می‌شود. نکته دیگر آن که نگهداری سهام در یک ETF کالایی ارزان‌تر از نگهداری فیزیکی کالا است. به این دلیل که با خرید ETF دیگر هزینه نگهداری،شناسایی کالای اصل، بیمه و کارمزد های خرید را پرداخت نمی‌کنید.
ETF ارز
ETFهای ارزی که البته در ایران فراگیری کمی دارند یکی دیگر از ابزارهای سرمایه گذاری تلفیقی هستند. این صندوق ها بر پایه عملکرد نسبی دو ارز نسبت به یکدیگر و افزایش نسبی قیمت یک ارز تشکیل شده‌اند. از چنین ETF هایی می توان پس از پیش بینی قیمت ارزها بر اساس تحولات سیاسی و اقتصادی یک کشور استفاده کرد. آنها همچنین برای تنوع بخشیدن به یک سبددارایی یا به عنوان پوششی در برابر ریسک بازار سهام می توانند مورد استفاده قرار گیرند. برخی از این صندوق‌ها برای محافظت در برابر تهدید تورم استفاده می کنند.
ETF معکوس
ETF های معکوس تلاش می کنند از کاهش سهام سود کسب کنند. بازار مشتقه یکی از ابزارهای کسب سود در زمان کاهش قیمت سهام است. یک ETF معکوس از بازار مشتقه برای کسب سود استفاده می‌کند. آنها به دنبال سهامی هستند که احتمال کاهش قیمت آن را می‌دهند. هنگامی که بازار نزولی است، یک ETF معکوس به میزان مناسبی بازدهی دارد. این ابزار گزینه خوبی برای افرادی است که احتمال کاهش قیمت‌های بازار سهام را می‌دهند اما تخصص کافی برای استفاده از ابزار مشتقه را ندارند.
با وجود پلتفرم‌های متعدد در دسترس معامله گران، سرمایه گذاری در ETFها نسبتاً آسان شده است. برای مشاهده انواع ETFها و مقایسه عملکرد گذشته آنان می‌توانید به قسمت مقایسه سایت ثروتینو رفته و برای مشاوره حرفه ای آنلاین و یا حضوری درخواست پر کنید.
برای شروع سرمایه گذاری در ETFها مراحل زیر را دنبال کنید:
اگر شما یک سرمایه‌گذار مبتدی هستید که سابقه خرید ETFها را ندارید، میاانگین بازدهی را مقایسه کنید. میانگن بازدهی صندوق‌ها در دوره‌های پیشین ساده ترین نشانه ظاهری از عملکرد آنان است.
ETFها را هم از طریق سامانه آنلاین کارگزاری ها و هم از طریق سایت های سرمایه گذاری مخصوص می‌توان خریداری کنید.
یک حساب در کارگزاری به سرمایه گذاران اجازه می دهد تا سهام ETFها را همانطور که یک را سهام معامله می کنند، خرید و فروش کنند. سرمایه‌گذاران فعال ممکن است با ایجاد یک حساب در کارگزاری شروع به خرید و فروش کنند. در حالی که سرمایه گذارانی که به دنبال رویکرد منفعلانه تر هستند ممکن است از نرم افزار های خرید خودکار استفاده کنند.
پس از ایجاد یک حساب در کارگزاری، سرمایه گذاران باید قبل از خرید ETF، آن حساب را شارژ کنند. جزئیات روش تامین مالی حساب کارگزاری شما به کارگزار بستگی دارد. پس از تامین مالی حساب خود، همانند جست و جوی سهام می توانید ETFها را جستجو کنید و به همان روشی که سهام را معامله می‌کنید این صندوق را نیز معامله کنید. یکی از بهترین راه‌ها برای پیدا کردن سریعتر ETF مناسب خود، استفاده از ابزار غربالگری ETF است. بسیاری از کارگزاری‌ها این ابزارها را به عنوان راهی برای مرتب کردن بین انواع ETF ارائه می کنند. شما معمولاً می توانید ETFها را با توجه به برخی از معیارهای زیر جستجو کنید:
حجم: حجم معاملات در یک دوره زمانی خاص به شما امکان می دهد محبوبیت صندوق های مختلف را مقایسه کنید. هر چه حجم معاملات بیشتر باشد، احتمالا معامله آن صندوق و در نتیجه نقدشوندگی آن آسان تر است.
دارایی ها: پرتفوی صندوق های مختلف اغلب در ابزارهای غربالگر نیز ذکر شده اند، و به مشتریان اجازه می دهند دارایی های مختلف هر سرمایه گذاری احتمالی ETF را با هم مقایسه کنند.
