جمع كردن گاز كولر گازی Collecting air conditioner gas گاز مبرد یکی از اصلیترین اجزای چرخه عملکرد کولر گازی و اسپلیت است که وجود آن به میزان استاندارد، برای کارکرد صحیح دستگاه ضروری است. کولرهای گازی معمولی معمولاً با گاز R22 و کولرهای اینورتر با گاز R410 کار میکنند. هر گونه کاهش یا افزایش میزان گاز میتواند منجر به افت کارایی دستگاه، افزایش مصرف انرژی و آسیب به کمپرسور شود.
گاهی نیاز به جمعآوری گاز کولر گازی پیش میآید؛ برای مثال هنگام جابجایی دستگاه یا انجام تعمیرات. این فرآیند باید به شکل اصولی انجام شود تا گاز بدون هدررفت به کمپرسور بازگردد. در غیر این صورت، آسیب به قطعات داخلی و هزینههای بالای تعمیر و شارژ مجدد گاز اجتنابناپذیر خواهد بود.
اگرچه جمع کردن گاز به صورت صحیح معمولاً نیاز به ابزار دقیق مانند گیج مانوفیلد دارد، اما در مواقع ضروری میتوان با رعایت اصول ایمنی، این کار را بدون گیج نیز انجام داد. البته لازم است بدانید این کار به تجربه و دقت بالایی نیاز دارد و توصیه میشود در صورت نداشتن مهارت کافی، حتماً از کمک یک تکنسین متخصص بهره بگیرید.
اگر میخواهید در زمان کوتاهی این جمع آوری گاز کولر گازی را آموزش ببینید صوت زیر را گوش دهید
الف – برای جابجایی کولر گازی از محلی به محل دیگر
ب – برای باز کردن و تعمیر اسپلیت
جمع کردن گاز کولر گازی به معنای خالی کردن گاز مبرد (گاز خنککننده) از سیستم کولر گازی است. این فرآیند معمولاً زمانی انجام میشود که نیاز به تعویض یا تعمیر قطعات دستگاه مانند کمپرسور، لولهها یا شیر انبساط باشد یا وقتی که دستگاه به طور کامل جابهجا میشود (مثلاً در هنگام نصب مجدد یا جابجایی کولر گازی).
در این فرآیند، تکنسین متخصص از دستگاه وکیوم برای جمعآوری گاز مبرد از سیستم استفاده میکند. این کار باید با دقت انجام شود تا از هدر رفتن گاز جلوگیری شود و از آسیب به محیط زیست نیز پیشگیری گردد. پس از جمع کردن گاز، در صورت نیاز، سیستم کولر گازی برای تعویض قطعات یا تعمیرات باز میشود و پس از اتمام کار، گاز جدید به سیستم اضافه میشود.

نیاز به انجام تعمیرات بزرگ باشد.
دستگاه به طور موقت یا دائمی جابجا شود.
قطعاتی مانند کمپرسور یا لولهها نیاز به تعویض داشته باشند.
این فرآیند باید توسط یک تکنسین ماهر انجام شود تا از خسارات احتمالی جلوگیری گردد و سیستم کولر گازی به درستی کار کند.
۱- اگر کولر گازی خاموش است آن را در حالت سرمایش روشن کرده و اجازه دهید تا مدت ۱۵ دقیقه کولر گازی کار کرده تا سیکل تبرید کامل شود.
۲- درپوش شیر سرویس که در بیرون و روی کندانسور قرار دارد را باز کنید.
۳- شیلنگ گیج خود را در حالتی که گیج کاملا بسته است به شیر سوزنی لوله برگشت (لوله ضخیم) شیر سرویس وصل کنید.
شما برای اینکار به یک دسته آچار آلن احتیاج دارید که با توجه به ظرفیت کولر گازی اندازه آنها متفاوت است.
۴- بوسیله آچار آلن شیر رفت (لوله نازک) را آرام آرام ببندید. در این حالت به عقربه گیج نگاه کنید. درجه به صورت مداوم کاش می یابد.
زمانی که درجه گیج به 10psi رسید شما باید شیر رفت (لوله نازک) را کاملا بسته باشید.
۵- سپس آرام آرام شروع به بستن شیر سرویس لوله برگشت (لوله ضخم) کنید. زمانی که گیج فشار به زیر صفر و تا حدود وکیوم پایین آمد، شما باید شیر برگشت (لوله ضخم) را کاملا بسته باشید.به محض بستن کامل لوله برگشت نیز باید دستگاه خاموش شود.
۶- زمانی که دستگاه کاملا خاموش شد، عمل پمپ دان کردن کولر گازی با موفقیت انجام شده است و میتوانید لولههای کندانسور و اواپراتور را باز کرده تا بتوانید تعمیرات و جابهجایی کولر اسپیلت را بهراحتی انجام دهید.
در جابه جایی کولر گازی اگر اقدام به جمع کردن گاز کولر کنیم چرا که ممکن است حتی کوچکترین ضربه در هنگام جابه جایی متر به آسیب جدی به لوله های کولر گازی و نشت گاز کولر گازی شود.

روشن کردن کولر گازی ابتدا دستگاه را روشن کنید و روی حالت سرمایش (Cool) قرار دهید تا کمپرسور شروع به کار کند.
باز کردن کاور یونیت خارجی کاور کندانسور (بیرونی) را باز کنید تا به شیرهای سرویس دسترسی داشته باشید.
بستن شیر مایع (Liquid Valve) با استفاده از آچار آلن، شیر لوله نازکتر (خط مایع) را کاملاً ببندید. این کار باعث میشود گاز فقط از لوله ضخیم مکیده شود.
چند دقیقه صبر کنید اجازه دهید کمپرسور چند دقیقه کار کند تا گاز باقیمانده در سیکل به طور کامل وارد کمپرسور شود.
بستن شیر مکش (Suction Valve) پس از اطمینان از جمع شدن گاز، شیر لوله ضخیمتر (خط مکش) را نیز ببندید.
خاموش کردن کولر گازی بلافاصله بعد از بستن هر دو شیر، کولر گازی را خاموش کنید تا از برگشت گاز جلوگیری شود.
آماده سازی برای جداسازی حالا میتوانید بدون نگرانی از نشت گاز، لولهها را جدا کرده و دستگاه را جابجا کنید.
بسیاری افراد مبتدی که میخواهند اقدام به جمع آوری گاز کولر گازی کنند با ابزارهای این حوزه آشنایی ندارند. به طور مثال نحوه کار با دستگاه گیج را نمیدانند به این افراد توصیه میشود که اگر میخواهید بدون ابزار گیج گاز کولر را جمع آوری کنید میتوانید ازآچار آلن استفاده کنید.اما در نظر داشته باشید که کار کردن با ابزار هایی مانند گیج بسیار دقیق تر و بهتر است اما همیشه راهی برای کار کرد بدون ابزار است.اما به یاد داشته باشید اگر گاز کولر گازی خود را بدون گیج جمع کردید، حتما برای نصب مجدد از نصاب بخواهید میزان شارژ گاز گاز شما را مورد بررسی قرار دهد.
برای جمع کردن گاز کولر اسپلیت بدون استفاده از گیج، ابتدا دستگاه را روشن کرده و روی حالت سرمایش (Cooling) قرار دهید تا کمپرسور شروع به کار کند. سپس در یونیت خارجی، شیر لاین برگشت (لوله ضخیمتر) را با آچار آلن بهآرامی ببندید. پس از چند لحظه، وقتی متوجه شدید که کمپرسور صدای کار کردنش تغییر کرده و کمی سبکتر شده است، سریعاً شیر لاین مایع (لوله نازکتر) را نیز ببندید. این کار باعث میشود گاز مبرد در داخل کمپرسور و کندانسور جمع شود. بعد از بستن کامل هر دو شیر، دستگاه را خاموش کرده و برق آن را قطع کنید. در نهایت، میتوانید لولهها را جدا کنید. دقت کنید که این فرایند باید سریع و دقیق انجام شود تا از ورود هوا یا از دست رفتن گاز جلوگیری شود.

فشار بیش از حد: بدون گیج، نمیتوانید فشار گاز را کنترل کنید. این امر میتواند منجر به افزایش بیش از حد فشار در کمپرسور شود که در نهایت باعث آسیب دیدن یا سوختن کمپرسور میشود.
آسیب به شیرها: بسته شدن شیرها در زمانی که فشار بالاست، میتواند به شیرها آسیب برساند.
نشتی گاز: عدم کنترل فشار میتواند باعث نشتی گاز شود که هم برای محیط زیست مضر است و هم خطر آتشسوزی و انفجار دارد.
آسیب به سلامتی: استنشاق گاز مبرد برای سلامتی مضر است و میتواند باعث مشکلات تنفسی، سرگیجه و حتی مرگ شود.
برای جمعآوری گاز کولر گازی با استفاده از آچار آلن، مراحل زیر را با دقت انجام دهید:
۱.روشن کردن کولر: دستگاه را روشن کنید و روی حالت سرمایش (Cooling) قرار دهید تا کمپرسور شروع به کار کند. این کار باعث میشود که گاز مبرد در مدار جریان داشته باشد.
۲. بستن شیر لوله برگشت (لوله ضخیمتر): در پنل خارجی کولر (کندانسور)، با استفاده از آچار آلن، شیر لاین برگشت را بهآرامی و کاملاً ببندید. این کار باعث میشود که گاز از اواپراتور و لوله برگشت وارد کندانسور شده و در آنجا جمع شود.
۳.صبر کردن برای جمع شدن گاز: حدود ۳۰ تا ۶۰ ثانیه صبر کنید تا کمپرسور گاز را از اواپراتور و لولهها مکش کند. در این مرحله، باید دقت کنید که فشار روی سیستم کم شود، اما نباید بیش از حد به کمپرسور فشار بیاید.
۴. بستن شیر لوله مایع (لوله نازکتر): حالا شیر لاین مایع را نیز با آچار آلن کاملاً ببندید. این کار باعث میشود که تمام گاز در داخل کمپرسور و کندانسور محبوس شود.
۵. خاموش کردن کولر: پس از اطمینان از بسته بودن هر دو شیر، کولر را خاموش کرده و برق آن را قطع کنید.
۶.جدا کردن لولهها: حالا میتوانید لولههای مسی را از واحد خارجی جدا کنید. دقت کنید که هنگام باز کردن اتصالات، گاز هدر نرود و آسیبی به سیستم وارد نشود.
نکات مهم:
این روش برای جلوگیری از هدررفت گاز و آسیب به سیستم سرمایشی انجام میشود.
اگر این کار به درستی انجام نشود، ممکن است گاز نشت کند یا به کمپرسور فشار بیش از حد وارد شود.
بهتر است این کار را یک فرد متخصص انجام دهد تا از آسیبهای احتمالی جلوگیری شود.طریفه جمع کردن گاز کولر گازی

بعد از جمع شدن گاز و بستن شیر برگشت به هیچ عنوان نباید کمپرسور کار کند، پیشنهاد میکنیم برای اینکار یک نفر را جلوی پنل داخلی قرار دهید، هنگامی که شما شیر برگشت را بستید، خبر دهید تا فورا کولر گازی را خاموش کند.
هنگامی که کولر گازی خود را جابه جا کرده اید، نیاز به سرویس کولر گازی و بررسی میزان گاز دستگاه خواهید داشتید، چرا که در بهترین حالت نیز ممکن است بخشی از گاز از دست رفته و به کمپرسور باز نگردد.
از طرفی تفاوت میزان لوله کشی در مکان های نصب نیز دستگاه را نیازمند شارژ گاز خواهد کرد و از آنجایی که میدانید کاهش میزان گاز مبرد نسبت به میزان تعیین شده بر روی شناسنامه دستگاه آسیب بسیاری به کولر گازی شما خواهد رسانددر نتیجه بعد از نصب مجدد کولر گازی خود از نصاب بخواهید، علاوه بر سرویس دستگاه میزان گاز موجو در دستگاه را نیز بررسی نماید.جمع کردن گاز کولر گازی
پس از باز کردن کولر گازی و پیش از اقدام به نصب و راهاندازی مجدد، ضروری است تا یک سری اقدامات مهم انجام شود. ابتدا لولههای مسی را از نظر هرگونه خمیدگی، شکستگی یا آسیبدیدگی بررسی کرده و در صورت نیاز آنها را تعویض کنید. اطمینان حاصل کنید که داخل لولهها تمیز بوده و در صورت وجود آلودگی، آنها را با گاز نیتروژن شستشو دهید. همچنین عایق لولهها را بررسی کرده و در صورت پارگی یا پوسیدگی، آن را تعویض کنید. سیمهای برق را نیز بررسی کنید و در صورت وجود هرگونه آسیبدیدگی آنها را تعویض نمایید. یونیت داخلی و خارجی را از نظر گرد و غبار و آسیبدیدگی بررسی و در صورت لزوم تمیز کنید. اتصالات لولههای مسی را نیز با پارچه تمیز و برس سیمی تمیز کنید و واشرها و اورینگهای موجود در اتصالات را بررسی کرده و در صورت فرسودگی تعویض کنید. در صورت لزوم (اگر کولر گازی مدت زیادی خاموش بوده یا کمپرسور دچار مشکل شده است)، روغن را از لولهها تخلیه کنید. اگر کولر گازی نشتی داشته یا مقدار زیادی از گاز آن تخلیه شده است، پس از نصب مجدد باید آن را شارژ کنید. عملکرد فنهای یونیت داخلی و خارجی را بررسی کنید تا مطمئن شوید که به درستی کار میکنند. پیش از نصب مجدد، تمامی قطعات و اجزا را گردگیری و تمیز کنید. با استفاده از مولتیمتر، سلامت قطعات الکتریکی مانند خازنها و رلهها را بررسی کنید و در نهایت، پیش از جدا کردن اتصالات لولهها و سیمها، از آنها عکس بگیرید تا در هنگام نصب مجدد دچار اشتباه نشوید. با انجام این اقدامات، میتوانید از عملکرد صحیح کولر گازی پس از نصب مجدد اطمینان حاصل کرده و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنید. در صورت عدم اطمینان، همیشه بهتر است از یک متخصص کمک بگیرید.
جابجایی کولر گازی بدون تخلیه گاز مبرد (گاز خنککننده) به طور معمول امکانپذیر نیست و توصیه نمیشود. دلیل این موضوع به سیستم بسته کولر گازی و نیاز به حفظ تعادل فشار و گاز درون دستگاه مربوط میشود.
۱. خطر آسیب به کمپرسور و سایر قطعات: اگر گاز مبرد از دستگاه تخلیه نشود و در هنگام جابجایی لولهها خم یا پیچ بخورند، فشار سیستم تغییر کرده و میتواند به کمپرسور، لولهها یا سایر قطعات آسیب وارد کند.
۲. نشت گاز: جابجایی کولر گازی بدون تخلیه گاز مبرد میتواند باعث نشت گاز به محیط شود که هم برای محیط زیست مضر است و هم ممکن است به سلامت افراد آسیب برساند.
۳. مشکلات عملکرد بعد از نصب: بدون تخلیه گاز، بعد از جابجایی، دستگاه ممکن است به درستی کار نکند، زیرا فشار گاز در سیستم ممکن است به درستی تنظیم نشود. این موضوع میتواند باعث کاهش کارایی دستگاه یا حتی خرابیهای جدیتر شود.
بله،اگر کولر گازی به طور کامل جابجا میشود (مثلاً به مکان جدید منتقل میشود)، باید گاز مبرد تخلیه شود تا از آسیب به دستگاه جلوگیری شود. در صورتی که کولر گازی به مکان جدید منتقل نشود و تنها برای تعمیرات جزئی نیاز به جابجایی داشته باشد، ممکن است نیازی به تخلیه گاز نباشد، اما این کار تنها باید توسط یک تکنسین مجرب و با ابزار مخصوص انجام شود.
جابجایی کولر گازی بدون تخلیه گاز مبرد ممکن است به دستگاه آسیب وارد کرده و کارایی آن را کاهش دهد. بهتر است برای جابجایی کولر گازی، گاز مبرد تخلیه و پس از نصب مجدد، دوباره شارژ شود. این کار را باید حتماً توسط یک تکنسین متخصص و با تجهیزات حرفهای انجام دهید.
منبع :
https://www.tehranservic.com/how-to-collect-gas-cooler/