تقابل انسان‌‌سوژگی و زمین‌سوژگی و نگاه به مقوله اکوفمینیسم

اکوفمینیسم

شروع جنبش اکوفمینیسم در اوایل دهه‌ی 1970 رقم خورد. «اکوفمینیسم را می‌توان فلسفه‌ای اکولوژیکی و جنبش اجتماعی توصیف کرد که شامل مطالعات محیطی، نقد مدرنیته و تحلیل انتقادی فمینیستی است که به تبیین ارتباط زنان، طبیعت و پیامدهای این روابط بر سیاست‌های محیطی می‌پردازد» (Juliann Emmons, 2017)، اکوفمینیست‌ها با بیان این موضوع که «زن، زمین است» (قلندرزاده دریایی، 1399: 2/172) مشکلات زن و زمین را حاصل «مردسالاری و سلطه‌ی مردان بر منابع و سرمایه‌های طبیعت» (عنایت، فتح زاده، 1388:47) می‌دانند. به اعتقاد آن‌ها «طبیعت به هر روشی که مردان بخواهند مورد استفاده قرار می‌گیرد و زنان همواره تحت سلطه و قدرت مردان هستند، به همین جهت آسیب‌های طبیعی، بیشتر زنان را از پا درمی‌آورد» (Wolf-Devine, 2004: 417)، هم‌چنین بر این باورند که «تقریباً دو هزار سال پس از ارسطو، فرهنگ اروپایی با تأیید حاکمیت دیدگاه الهیاتی کتاب مقدس، زنان را ناقص‌تر از مردان می‌دانست به دلیل آن که آنان فاقد روح متعالی بوده، فقط دارای جسم و طبیعتند» (Rueter,1987: 207-234) به همین دلیل «زن از جنسی دیگر یعنی از جنس پایین‌تر و ناقص‌تر از مرد است» (آل‌بویه، علاسوند و همکاران، 1397: 11/ 100). در بررسی روابط بین زنان و طبیعت آنان بر این باورند که زنان با طبیعت و مردان با فرهنگ نزدیکی بیشتری دارند و بیان می‌کنند که «پیوند زنان با طبیعت این اجازه را به مردان داد تا آن‌ها زنان را موجوداتی عاطفی و فاقد تفکر عقلانی بدانند» (ساتن، 1397: 92).

برگرفته از مقاله تقابل زمین‌سوژگی و انسان‌سوژگی در ادبیات طبیعت‌گرا

به قلم: سِتی سارا سوشیان

چاپ شده در: دوفصلنامه‌ی پژوهش‌های نوین ادبی- دوره 1، شماره 1، شماره پیاپی 1، بهار و تابستان 1401 (اردیبهشت 1401)، صص 155-172

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

منابع این قسمت:

Haslanger, Sally, Tuana, Nancy and O'Connor, Peg, Fall 2017 Edition, "Topics in Feminism", The Stanford Encyclopedia of Philosophy Edward N. Zalta (ed.), forthcoming URL = https: //plato.stanford.edu/archives/fall2017/entries/feminism-topic.

قلندرزاده دریایی، فاطمه، (1399)، «اکوفمینیسم و واسازی قصه‌های عامیانه در تحلیل رمان تنیده در هزارتوی زمان»، دوفصلنامه‌ی تخصصی مطالعات داستانی، سال ششم، شماره‌ی 2، صص 172-188.

عنایت، حلیمه/ حیدر فتح‌زاده، (1388)، «رویکردی نظری به مفهوم اکوفمینیسم»، مطالعات جامعه‌شناسی، سال دوم، شماره‌ی 5، صص 45-63.

Wolf-Devine, Celia,, (2004, "Abortion and the Feminine Voice", At: chapter 26.

Rueter, Rosemary Radford, 1987, "Christianity", from "Women in World religions", edited by Arvind Sharma, published by state university of New York.

آل‌بویه، علیرضا/ علاسوند، فریبا و همکاران، (1397)، «بررسی انتقادی دیدگاه اکوفمینیسم رادیکال درباره‌ی جواز سقط جنین از منظر اخلاقی»، فصلنامه‌ی علمی پژوهشی اخلاق، سال یازدهم، شماره‌ی 42، صص 95-112.

ساتن، فیلیپ دبلیو، (1397)، درآمدی بر جامعه‌شناسی محیط زیست، مترجم: صادق صالحی، چاپ سوم، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها.

عصر تکنولوژیاومانیسمستی سارا سوشیانزمین سوژگیادبیات طبیعت گرا