قسمت اول
واژه‌ی تکراری این روزهای علم، هوش مصنوعی است که حتی در محافل غیر علمی هم زیاد از آن یاد می‌شود . اخبار پیشرفت‌های این روزها در این زمینه، حاکی از آن است که تحول عظیم نه چندان دورِ این کره‌ی خاکی برمبنای این پیشرفت علمی، آغاز شده و از آن جایی که دانستن همیشه بهتر از بیخیال بودن است این سوال را مطرح می‌کنیم:
هوش مصنوعی چیست؟
شاید در نگاه اول این سوال تخصصی به نظر برسد اما این شاخه از علم هم درست مثل بقیه‌ی شاخه‌ها با الهام گرفتن از طبیعت ایجاد شده و یک شبیه سازی ساده از مغز تحول‌های شگفت‌آوری را به وجود آورده است. به هر کاری که انسان با استفاده از مغز خود انجام میدهد رفتار انسانی گویند و شبیه سازی این رفتار با استفاده از قوانینی که ما برای ماشین تعریف می‌کنیم هوش مصنوعی را ایجاد می‌کند. این تعریف یک توضیح بسیار ابتدایی از این مقوله است و از آنجایی که همیشه اندیشمندان جهان در یک نقطه اتفاق نظر پیدا نمی‌کنند هنوز یک تعریف مطلق و ثابت برای هوش مصنوعی وجود ندارد اما بهتر است به مثال زیر توجه کنید:
حتما برای شما پیش آمده یک هنر یا حرفه‌ای را که هیچ پیش زمینه‌ای از آن نداشته‌اید یاد بگیرید و مصنوعاتی را خلق کنید مثل یک تابلوی نقاشی و اطرافیانتان با دیدن دستاورد شما در مرحله اول کلی ذوق کرده ?! و در مرحله‌ی دوم با کمال آرامش از شما خواسته باشند تا به آن‌ها هم یاد بدهید و شما با شنیدن این جمله برای حفظ ظاهر لبخندی زده و در همین حال به دنبال راه فرار باشید. اما در این قسمت یک نکته‌ی مهم وجود دارد و آن این است که شما از این که به دیگران کمک کنید یا موجب پیشرفت آن‌ها شوید ابایی ندارید اما روند یاد گرفتن و یاد دادن یک امر تقریبا غیر ارادی محسوب می‌شود (یعنی شما نمی توانید کامل و با تمام جزئیات توضیح دهید چطور یاد گرفته اید چنر خط منحنی و با چه زوایایی کنار هم شکل هندسی گُلی در یک باغ را روی کاغذ ایجاد می‌کند ). پس تا اینجا دلیل فرار شما از روی خودخواهی یا خستگی نیست. شما نمی دانید چطور باید یاد بدهید.
اما در این حال یک سوال مهم هم وجود دارد : شما چطور این کار را یاد گرفته‌اید؟
از آن جایی که شما را یک انسان با پشتکار فرض کرده‌ایم روند یاد گرفتن شما با تلاش و خط خطی‌های زیادی همرا بوده‌است و در این امر بی توجهی به قیمت کاغذ را نیز باید اضافه کرد(این کار از مابقی کارها دشوارتر است.) اما شما موفق شده‌اید و با تکرار و ارزیابی خطاهای خود در کارهای قبلی طرح‌های بعدی خود را اصلاح کرده و یک نقاشی بی‌نقص را تکمیل کرده‌اید.
این مثال گویای روند هوش مصنوعی است. برای مثال یک ربات در یک محیط پویا مثلا خیابان که رفت و آمدها ثابت نیست و ما اطلاعات کاملی از آنچه پیش می‌آید نداریم درحال راه رفتن است. برنامه نویس این ربات چقدر باید باهوش باشد و چقدر باید جزئیاتی که در محیط وجود دارد را حدس بزند تا ربات بتواند بدون تصادف مسیر را طی کند؟
این جاست که باید ربات بتواند خودش یاد بگیرد و از اشتباهات گذشته‌ی خود استفاده کند تا ربات خَفن‌تری به نظر برسد.
تا اینجا متوجه شدیم که هوش مصنوعی قدرت یادگرفتن را در ماشین ایجاد می‌کند تا بتواند فکرکند و از پس حل مسائل از پیش تعریف نشده بربیاید.
مثالی که در دنیای واقعی می‌توانیم به آن اشاره کنیم کامپیوتر شطرنج باز به نام Deep Blue است که در سال 1997 کاسپارف( یکی از بزرگترین شطرنج‌بازان تاریخ) را شکست داد. در این بازی هر بار که کامپیوتر شکست می‌خورد یک مرحله قوی‌تر می‌شود زیرا تمام خطاها و عملکرد رقیب خود را به طور کامل ارزیابی می‌کند و تا جایی پیش میرود که باهوش‌تر از او وجود ندارد زیرا "اشتباهات خود را فراموش نمی‌کند بلکه از آن‌ها پلی می‌سازد برای پیشرفت"
*این هم نکته‌ی اخلاقی این قسمت*
اما ماجرا به همین جا ختم نمی‌شود و ما انواعی را در هوش مصنوعی داریم. درواقع طرز تفکر همه‌ی مدل‌های ماشینی که به تفکر واداشته می‌شوند یکسان نیست و هرکدام سلایق و علایق خود را دارند و همچنین هر مدل هوش مصنوعی در یک حد خاص باهوش است و مقدار معینی فسفر برای سوزاندن دارد.
سطوح هوش مصنوعی از این قرار است:
۱-هوش مصنوعی محدود (Artificial Narrow Intelligence)
مدل در این سطح فقط از پس کارهایی که برایش تعریف شده برمی‌آید و در واقع قدرت تفکر خاصی ندارد مثل دانش‌آموزانی که فقط تکالیف را انجام می‌دهند و علاقه‌ای به نکات خارج از کتاب یا بیشتر بدانیدهای کتاب درسی ندارند.
۲-هوش مصنوعی عمومی (Artificial General Intelligence)
در این سطح، مدل، قدرت تفکر دارد و از آن با نام هوش مصنوعی قوی هم یاد می‌شود. این مدل هنوز به طور کامل در دنیای خارج وجود ندارد اما گمانه‌زنی‌ها نشان میدهد به زودی می‌توانیم شاهد این قدرت از ماشین‌ها باشیم. علاقه‌ی شدید بعضی به نکات خارج از کلاس و صدایی می‌آید.......
۳-هوش مصنوعی سوپر (Artificial Super Intelligence)
این مدل تنها در فیلم‌های علمی-تخیلی یافت می‌شود و با روند پیشرفت هوش مصنوعی این رشد دشمن بشریت و خطرآفرین برای حیات انسان خواهد بود. زنگ انشا و سفر شازده کوچولو
این داستان ادامه دارد....
