سید روزبه موسوی
سید روزبه موسوی
خواندن ۴ دقیقه·۳ سال پیش

جابه‌جایی به مثابه یک خدمت چیست؟ (MaaS)

رویکرد MaaS با ترکیب چندین خدمت حمل‌و‌نقل عمومی و خصوصی و ساختارهای هزینه در یک پلتفرم دیجیتال واحد، به دنبال ارائه سفری شخصی و بهینه است تا افراد را از مبدا به مقصدشان برساند.

مزایای MaaS برای جوامع و سیستم‌های حمل‌ونقل چیست؟

تفاوت‌های زیادی میان رویکرد سنتی و رویکرد MaaS در بهره‌برداری از شبکه حمل‌ونقل وجود دارد.

تفاوت رویکرد سنتی با MaaS
تفاوت رویکرد سنتی با MaaS


مزایای بالقوه اجرای موفقیت آمیز MaaS عبارتند از:

  • تعامل آسان‌تر و آگاهانه‌تر استفاده‌کنندگان با شبکه حمل‌ونقل، از جمله دسترسی چندوجهی؛
  • در دسترس بودن خدمات شخصی‌سازی شده برای رفع نیازهای کاربران (دسترسی به مقصد در زمان و قیمت مناسب) و نیازهای شبکه حمل‌و‌نقل (کارایی و حذف خدمات کم تقاضا و هزینه‌های مرتبط)؛
  • سیستم همکارانه و یکپارچه که منجر به به اشتراک‌گذاری داده ها بین کاربران و اپراتورهای حمل‌و‌نقل و مالکان می‌شود؛
  • با بهبود کارایی در جابه‌جایی افراد و کالا، ازدحام در شبکه کاهش یافته، و این مهم دارای مزایایی همچون حفظ زمان و سلامتی مسافران و مزایای اقتصادی برای مشاغل است؛
  • اثرات مخرب محیط‌زیستی کمتر.

شیوه پیاده‌سازی MaaS

درست مانند پیاده‌سازی بسیاری از تکنولوژی‌های نوظهور دیگر، MaaS را می توان به اجزا و مراحل بلوغ مختلف تعریف کرد. یک رویکرد مرحله‌ای می‌تواند به تجزیه MaaS به اهداف کوچک‌تر کمک می‌کند.

با اهداف استراتژیک همسو و روشن، اکثر اجزای MaaS می‌توانند به طور مستقل پیاده‌سازی شوند و مزایای خود را محقق کنند. با این حال، بدون پیاده‌سازی یکپارچه همه اجزای MaaS نمی‌توان به استقرار موفقیت آمیزی دست یافت.

مراحل MaaS

آمادگی : در مرحله «آمادگی»، خدمات موجود و جدید حمل‌و‌نقل باید از نظر استراتژیک همسو شده و آماده ادغام اطلاعات باشند. بدون مشارکت یا ارتباط بین اپراتورها و ارائه‌دهنگان خدمات مختلف حمل‌ونقل، رویکرد MaaS عملی نخواهد شد.

اهداف مورد انتظار MaaS
اهداف مورد انتظار MaaS

یکپارچه سازی اطلاعات : برنامه‌ریزان سفر چندوجهی به حجم زیادی از اطلاعات سفر در زمان واقعی با دسترسی مناسب نیاز دارند. برای مثال، شرکت‌های نرم‌افزاری مانند گوگل و Qixxit می‌توانند میلیون‌ها داده قطارهای متصل، اتوبوس و ماشین را تجزیه و تحلیل کنند تا بهترین مسیرهای سفر منحصر به فرد را برای مشتریان و شبکه جاده‌ها شناسایی کنند.

ادغام رزرو و پرداخت : در این مرحله، اطلاعات سفر با قابلیت رزرو و پرداخت هزینه سفر ترکیب می شود. به عنوان مثال، Smile Einfach Mobil یک برنامه جابه‌جایی یکپارچه است که تمام عملکردهای مورد نیاز برای سفر شامل اطلاعات سفر، رزرو، پرداخت و صورت‌حساب را در یک پلتفرم ارائه می‌کند. رابط آنها توسط ارائه‌دهندگان جابه‌جایی برای اتصال سیستم‌های فنی خود و ارائه داده‌های مرتبط در زمان واقعی از جمله فروش بلیط استفاده می شود.

یکپارچه‌سازی خدمات : جابه‌جایی می تواند فراتر از یکپارچه سازی اطلاعاتی که به طور سنتی در دسترس بوده است، به ارائه خدمات برتر از طریق همکاری فعالانه حرکت کند. ارائه‌دهندگان ممکن است بسته‌ها یا اشتراک‌هایی را به کاربران ارائه دهند تا ارزش بهتری داشته باشند یا تجربه‌های یکپارچه‌تری از سفر داشته باشند. به عنوان مثال، UbiGo که برای اولین بار در سال 2013-2014 در گوتنبرگ، سوئد به عنوان یک سرویس MaaS متمرکز بر حمل‌و‌نقل به صورت آزمایشی اجرا شد، در سال 2019 با حمل و نقل عمومی استکهلم (SL) همکاری کرد تا خدمات اشتراک را در سراسر شبکه های ترکیبی خود ارائه دهد. آنها با همکاری یکدیگر خدمات عالی سفر سرتاسری را ارائه می دهند و حتی اگر حمل و نقل عمومی که برنامه ریزی کرده اید بیش از 20 دقیقه به تأخیر بیفتد، یک تاکسی رایگان ارائه می دهند.

ادغام ارزش‌ها و اهداف جامعه : MaaS تغییرات رفتاری را همسو با ارزش‌ها و اهداف جامعه ایجاد می‌کند. همانطور که نگرانی‌های جامعه در مورد تغییرات آب و هوایی و سلامت و رفاه همچنان تشدید می شود، تغییرات عمده رفتاری و تغییر سیاست، مانند مواردی که مشوق مدهای پایدار حمل‌و‌نقل هستند، احتمالاً رخ می دهد.

از برنامه های قبلی MaaS چه آموخته ایم؟

در حالی که تعداد زیادی از سرویس‌های MaaS آزمایش و پیاده‌سازی شده‌اند، برخی از موارد مانند Jelbi در برلین و اپلیکیشن Zipster mobilityX سنگاپور، نمونه کامل‌تری از مفهوم MaaS به نمایش می‌گذارند. Jelbi یک مشارکت بین اداره حمل‌ونقل عمومی برلین، BVG، و Trafi، یک نمونه موفق MaaS است. Jelbi، مدهای مختلف همچون اتوبوس، قطار، اسکوتر موتوری، اسکوتر برقی، دوچرخه، ماشین و خودورهای اشتراکی را با یکدیگر ادغام می‌کند. در این نرم‌افزار کاربران می‌توانند سفر خود را با توجه به شرایط آب‌وهوایی و وضعیت شبکه تا نقطه مقصد برنامه‌ریزی کنند.

پلتفرمZipster به عنوان اولین برنامه MaaS یکپارچه آسیا شناخته شده است. تحلیل داده مرتبط با گروه سنی که از این برنامه استفاده می‌کنند، نشان می‌دهد که افراد زیر 30 سال اقبال بیشتری برای استفاده از این‌گونه برنامه‌ها دارند. داده‌ها نشان می‌دهد که در 100 روز ابتدایی راه‌اندازی برنامه، 50 درصد از کاربران در گروه سنی زیر 30 سال قرار دارند.

در استرالیا، نرم‌افزار آزمایشی iMove برای درک نقشی که MaaS می‌تواند در بهبود تجربه مسافر در استفاده از سرویس‌های حمل‌ونقل مکمل ایفا کند، به کار گرفته شده‌است. یافته‌های اولیه و آن‌هایی که در سرتاسر COVID-19 یافت شدند، بینش بسیار خوبی در مورد نحوه عملکرد این سیستم و همچنین درک عمومی و پذیرش چنین خدماتی نشان می‌دهند.

آینده MaaS چگونه خواهد بود؟

با توجه به اینکه MaaS هنوز در سرتاسر جهان در مراحل ابتدایی خود قرار دارد. نمونه مواردی که در بالا نشان داده شد، در حال تولید مجموعه‌ای از تجربیات و درس‌آموخته‌های مهم هستند که برای اصلاح نمونه‌های آینده و درک موانع و فرصت های MaaS مفید واقع خواهند شد.

به عنوان مثال، TMR تخمین می زند که MaaS می تواند سالیانه حدود 40 تا 46 میلیارد دلار سود، برای شبکه حمل‌و‌نقل استرالیا داشته باشد. با ادامه همکاری بخش خصوصی و دولتی برای پیشبرد دسترسی و اثربخشی MaaS برای ایجاد جهانی سالم تر، تمیزتر، کارآمدتر و مرفه‌تر برای همه افراد جهان، آینده امیدوارکننده‌ایدر بخش حمل‌ونقل مورد انتظار خواهد بود.


جابه‌جاییاسنپحمل‌ونقل هوشمندهوشمندتپسی
دانشجوی دکترای مهندسی برنامه‌ریزی حمل‌ونقل، کارشناس مرکز تهران هوشمند
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید