کویر مرنجاب آران و بیدگل در شمال شهرستان آران و بیدگل در استان اصفهان قرار دارد. این کویر از شمال به دریاچه نمک آران و بیدگل، از غرب به کویر مسیله و دریاچه‌های نمک حوض سلطان و حوض مره، از شرق به کویر بند ریگ و پارک ملی کویر و از جنوب به شهرستان آران و بیدگل محدود میشود.
ارتفاع متوسط کویر مرنجاب از سطح آبهای آزاد در حدود ۸۵۰ متر می‌باشد. امنیت، اعتدال نسبی، تنوع جاذبه‌های گردشگری، تنوع گونه‌های جانوری و پوشش گیاهی مناطق کویری فضای مناسبی را جهت گردشگری و سرمایه‌گذاری در این منطقه فراهم نموده‌است و گردشگران بسیاری را به این منطقه می‌کشاند
کویر مرنجاب یکی از زیباترین نقاط کویری ایران محسوب میشود. تپه‌های شنی بلند و جنگلهای تاغ جلوه زیبایی به این منطقه بخشیده‌است. دریاچه نمک آران و بیدگل و جزیره سرگردان از دیگر نقاط دیدنی منطقه محسوب می‌شوند. لازم است ذکر شود جزیره سرگردانی در دریای بیکران کویر، به جز یک یا دو ماه از سال که به دلیل بارندگی در منطقه، قابل مشاهده میشود، در سایر ایام سال به نمکزار تبدیل می‌گردد. چاه تاریخی دستکن در قسمت شرق کویر، محل آبشخور شترهای کاروانها بوده‌است. قلعه مرنجاب، کاروانسرایی است در کویر که در مسیر راه ابریشم قرار دارد و کاروانها برای سفر به خراسان،اصفهان، ری و بالعکس از این مسیر می‌گذشتند. همچنین منطقه بیابانی ریگ شق (در گویش محلی رق شق) منطقه‌ای بیابانی شمال شهرستان بادرود اصفهان، ادامه ریگزار بزرگ بند ریگ است، ارتفاع بلندترین تپه‌های ماسه‌ای ریگ شرق حدوداً ۷۰ متر می‌باشد.
در کنار تپه‌های شنی که اصلی‌ترین جاذبه کویرند، وجود قلعه کرشاهی و جزیره سرگردان در کویر مرنجاب، دربارهٔ دلیل ساخت این قلعه و کاروانسرا در کناردریاچه نمک، نقل است که شاه عباس با وجود ایجاد کاروانسرا و قلعه‌های متعدد در سراسر کشور، در این منطقه تأسیسات دفاعی تعبیه نکرده بود، چون تا آن زمان دشمنان به خاطر دریاچه نمک و گستره کویر، از این سوی به پایتخت هجوم نبرده بودند. حمله ازبکها و افغانها از طریق دریاچه نمک به کاشان که تا اصفهان پیش رفتند، شاه عباس را به صرافت انداخت تا در سال ۱۰۱۲ قمری سریعاً یک پایگاه نظامی در این منطقه ایجاد کند و جلوی تهدید را بگیرد. بالای کاروانسرا به شکل سنگرهای دیدبانی است و ذکر شده‌است که همیشه ۵۰۰ پاسدار مسلح در قلعه حضور داشتند و امنیت عبور کالا از چین به اروپا و بالعکس را در این منطقه تأمین می‌کردند.
نمایی از کویر مرنجاب
قنات کنار کاروانسرا که برکه بزرگی به وجود آورده‌است، آب شیرین دارد و این در کویر نمک و شوره زار یک پدیده بسیار منحصر به فرد است.
کاروانسرای مرنجاب در قلب کویر
شاه عباس صفوی در راستای سلسله کاروانسراسازی‌هایی که در مسیرهای اصلی و پر رفت‌وآمد می‌ساخت، دستور ساخت کاروانسرای مرنجاب را بر روی تپه‌ای، کنار چشمه و قنات آب شیرین و جنوب دریاچه‌ی نمک صادر کرد. بنابراین خضر نهاوندی، که در آن زمان حاکم کاشان بود، همت کرد و کاروانسرای آجری مرنجاب را برپا کرد. کاروانسرا هم نقش استراحتگاه را داشت و هم نقش پاسداری از راه پر رفت‌وآمدی که اصفهان پایتخت را به مشهد وصل می‌کرد.
کاروانسرای مرنجاب در موقعیت جغرافیاییِ’۷و °۳۴ عرض جغرافیایی و ’۴۸و °۵۱ طول جغرافیایی، در ارتفاع ۸۱۰ متری از سطح دریای آزاد در حاشیه جنوبی دریاچه قم واقع شده‌است. بیرون قلعه برکه‌ای وجود دارد که آب آن از دو چشمه آب شور و آب شیرین تأمین میشود و این دو چشمه با هم به سطح زمین می‌آیند که در عین حال وجود یک چشمه آب شیرین در کویر نمک، باعث تعجب بسیاری از زمین شناسان گشته‌است. مرنجاب از دهستان کویرات شهرستان آران و بیدگل و در ۵۰ کیلومتری شمال شرق مرکز این شهرستان قرار دارد.
مرنجاب باشد وه اردشیر
بجا مانده از دودمان دلیر
به هر گوشه‌ای خسروی پایمرد
به چشمان دشمن به پا کرد گرد
کاروانسرای (قلعه) مرنجاب
کاروانسرای (قلعه) مرنجاب
راه‌های ورود به منطقه
مسیر اول: مسیر شهر آران و بیدگل به سمت پادگان ارتش و سپس جاده خاکی مرنجاب که پس از طی مسافتی در حدود ۴۵ کیلومتر به مرنجاب می‌رسد
مسیر دوم: مسیر پارک ملی کویر است که از پیشوا آغاز شده و سپس مبارکیه (۱۵ ک. م) - قصر بهرام (۶۰ ک. م) - کاروانسرای سفیدآب (۸۰ ک. م) - و سپس مرنجاب (۵۰ ک. م) می‌باشد. شایان ذکر است تردد در این جاده تا سفیدآب نیاز به مجوز از سازمان حفاظت از محیط زیستاستان سمنان دارد.
مسیر سوم: مسیر آران و بیدگل به ابوزیدآباد و سپس کاروانسرای سفیدآب و مرنجاب می‌باشد.
سفر به کویر همیشه زیبایی‌های خاص خود را دارد ولی اگر قصد سفر به کویر مرنجاب را دارید. پاییز و زمستان بهترین زمان برای سفر شماست. در این زمان متوسط دما در روز حدود ۱۹ درجه سانتی گراد و شب در حدود ۵ درجه سانتی گراد است. در ابتدای بهار نیز هوا معتدل و خنک است؛ ولی در تابستان دمای هوا در روز به ۴۰ درجه سانتی گراد هم می‌رسد. به همین دلیل تابستان زمان مناسبی برای سفر به کویر مرنجاب نیست. اما برای افراد گرما دوست، تابستان زمان بسیار مناسبی است
کویر زیبای مرنجاب یکی از پرطرفدارترین نقاط کویری ایران است که در میان کویرگردان محبوبیت بالایی دارد. این کویر یکی از بهترین نقاطی است که می‌توانید برای سفرهای بیابانی انتخاب کنید.
امروزه گشت و گذار در طبیعت تنها محدود به مناطق پرآب و جنگلی نیست، بلکه به لطف پیشرفت تکنولوژی و افزایش سطح آگاهی و البته حس تنوع‌طلبی، مناطق کویری و بیابانی طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند.
این مناطق به دلیل موقعیت خاص و بکر حس کنجکاوی و جستجو را در همه‌ی افراد ماجراجو بر می‌انگیزد و آنها را به سمت خود می‌کشانند. شن‌های روان، پوشش گیاهی و جانوری ویژه، حس کشف ناشناخته‌ها و همچنین سختی پیمودن کویر جذابیت زیادی به همراه دارد.
کشور ایران با داران بودن جغرافیای خاص که تنها در معدود نقاطی از دنیا وجود دارد، علاوه بر داران بودن نقاط ساحلی، جنگل‌ها، کوه‌ها و دشت‌های سرسبز از موهبت داشتن مناطق کویری هم برخوردار است، بنابراین بدیهی است که گردشگری در کشور عزیزمان از این حیث هم روبه پیشرفت باشد. کویر مرنجاب یکی از این موهبت‌های الهی به شمار می‌رود که به یکی از قطب‌های اصلی کویرگردی در ایران تبدیل شده است.
کویر مرنجاب در شمال شهرستان آران و بیدگل در استان پهناور اصفهان واقع شده است که از شمال به دریاچه‌ی نمک آران و بیدگل، از شرق به کویر بند ریگ و پارک ملی کویر، از غرب به کویر مسیله و دریاچه‌های نمک حوض سلطان و حوض مره و در نهایت به شهرستان آران و بیدگل از سمت جنوب منتهی میشود.
گفته میشود نام این کویر را شاه عباس صفوی انتخاب کرده است. بعضی نیز می‌گویند که کندن چاه و قنات و رسیدن به آب شیرین در این کویر کاری بسیار طاقت‌فرسا و سخت بوده، به همین دلیل قبلا به آن «مرد رنج آب» می‌گفتند که رفته رفته تغییر کرد و به مرنجاب تبدیل شد.
درست یا غلط امروزه مرنجاب یکی از بهترین جاذبه‌های گردشگری و جاهای دیدنی استان اصفهان و ایران محسوب میشود. وقتی پا به این کویر می‌گذارید، احتمالا محو زیبایی آن خواهید شد و این مورد را مرهون طبیعت جذابش است.
شاید در تصور شما کویر منطقه‌ای خشک و بی‌آب و علف است، اما بد نیست بدانید به دلیل وجود آب و غذای مناسب این کویر از پوشش جانوری و حتی گیاهی غنی برخوردار است. وجود حیواناتی مانند گرگ، شغال، روباه شنی، آفتاب‌پرست، بزمجه، کفتار، انواع مار و مارمولک و عقرب، پرندگانی همچون عقاب و شاهین به علاوه‌ی گیاهانی مثل گز، تاق، ارته، اسکنبیل، قیچ و دم گاوی بر این ادعا صحه می‌گذارد. حتی در چند سال اخیر یک جفت یوزپلنگ هم در این مکان مشاهده شده است.
تپه‌های شنی بلند، جنگلهای تاق، دریاچه های نمک و آسمان فوق‌العاده زیبای شب نیز از جذابیت‌های این کویر هستند.
جزیره‌ی سرگردان یکی دیگر از جذابیت‌های طبیعی این کویر به شمار می‌رود که در دریاچه‌ی مسیله قرار دارد. البته این مکان آن گونه که از اسم جزیره انتظار داریم نیست، چرا که دور تا دور آن را به جای آب، نمکزار فرا گرفته است. با این وجود در برخی از زمان‌های سال به دلیل بارندگی اطراف آن آب حدود دو تا پنج سانتی‌متر بالا می‌آید و جلوه‌ی زیبایی به آن می‌بخشد. همین مورد باعث می‌شد که مردم بومی تصور کنند که این مکان در حال جابه‌جایی و حرکت است بنابراین نام جزیره‌ی سرگردان را به آن اطلاق کرده‌اند. این جزیره در پنج کیلومتری شهرستان آران و بیدگل قرار دارد.
دریاچه نمک آران و بیدگل نیز در ۳۵ کیلومتری این شهرستان واقع شده است و با وسعتی حدود ۶۴۷ کیلومتر مربع یکی از بهترین جذابیت‌های کویر مرنجاب محسوب میشود. البته این دریاچه در بیشتر طول سال خشک و پوشیده از نمک است، با این وجود پس از بارش باران و تبخیر آب می‌توان با صحنه‌های جالبی مانند اشکال هندسی حاصل از رسوبات نمک مواجه شد که تجربه‌ی تماشای آن خالی از لطف نیست.
هر دوی این نقاط خطراتی همچون باتلاق‌های نمکی را به همراه دارند که باید بسیار مراقب بود. از جمله جاذبه‌های این کویر می‌توان علاوه بر موارد ذکر شده در بالا به نمکزار چاه کنجه، کاروانسرای مرنجاب (ساخته شده به دستور شاه عباس)، چاه دستکن (اعتقاد بر حفر آن توسط امام هشتم شیعیان)، ریگ بلند، کوه کلنگ، قلعه کرشاهی، کوه یخاب و کمپ متین‌آباد اشاره کرد.
برای رسیدن به کویر مرنجاب و عبور از آن مسیرهای متفاوتی وجود دارد که هر کدام جذابیت‌هایی به همراه می‌آورد. با این وجود اگر قصد دارید با استفاده از خودروی سواری به این مکان سفر کنید، توصیه می‌کنیم از مسیر اصلی (شهرستان آران و بیدگل) اقدام کنید. البته می‌توان از دیگر مسیرها هم سفر کرد، اما این کار نیاز به خودروهای دو دیفرانسیل و تجهیزات کامل و بعضا پرهزینه به علاوه‌ی یک راهنمای بسیار ماهر دارد.
از جمله‌ی این مسیرها می‌توان به مسیر ۸۰ کیلومتری خالدآباد از توابع شهرستان ابوزید آباد در جنوب شرقی کاشان به سمت پشت ریگ و مرنجاب اشاره کرد. به هیچ وجه تنها با یک ماشین به دل کویر نزنید تا در صورتی خرابی یکی بتوانید با استفاده از دیگری خود را از خطرات احتمالی نجات دهید. توصیه‌ی مهم دیگر به همراه داشتن آب و غذای کافی (چند برابر حالت عادی) است. به هر حال قبل از سفر حتما در مورد نکات و توصیه‌های ایمنی هنگام سفر به کویر اطلاعات کافی کسب کنید و با آمادگی کامل و حتما با یک راهنما به دل کویر بزنید.
کویر مرنجاب در شمال شهرستان آران و بیدگل در استان پهناور اصفهان واقع شده است که از شمال به دریاچه‌ی نمک آران و بیدگل، از شرق به کویر بند ریگ و پارک ملی کویر، از غرب به کویر مسیله و دریاچه‌های نمک حوض سلطان و حوض مره و در نهایت به شهرستان آران و بیدگل از سمت جنوب منتهی میشود.
گفته میشود نام این کویر را شاه عباس صفوی انتخاب کرده است. بعضی نیز می‌گویند که کندن چاه و قنات و رسیدن به آب شیرین در این کویر کاری بسیار طاقت‌فرسا و سخت بوده، به همین دلیل قبلا به آن «مرد رنج آب» می‌گفتند که رفته رفته تغییر کرد و به مرنجاب تبدیل شد.
بی شک شما هم با دیدن عکس کویر مرنجاب و جاذبه‌های آن، مشتاق رفتن به این کویر زیبا می‌شوید. کویر مرنجاب در استان اصفهان، شهر کاشان و شمال شهرستان آران و بیدگل قرار گرفته است. مرنجاب نام یک کاروانسرا و قنات متعلق به دوران صفویه بوده و مناطق کویری اطراف آن هم به همین نام شهرت پیدا کرده‌اند. در شمال آن دریاچه نمک آران و بیدگل،در غرب آن کویر مسیله، دریاچه نمک حوض سلطان وحوض مره، در شرق کویر بند ریگ و پارک ملی خبر و جنوب آن شهر آران و بیدگل قرار دارند. مسیرهای مختلفی برای رفتن به کویر مرنجاب وجود دارد مانند مسیر خالدآباد از توابع شهرستان ابوزیدآباد در جنوب شرقی کاشان، یا مسیر گرمسار. اما بهترین و متداول‌ترین راه برای رفتن به این منطقه از سمت شهر کاشان است.
فاصله آران بیدگل تا کاشان حدود 13 کیلومتر است. وقتی به جاده خاکی بین دو شهر برسید، فاصله آران و بیدگل تا کاشان را می‌توانید در 20 دقیقه طی کنید. برای رفتن از تهران به کاشان، ابتدا باید از طریق آزادراه تهران-قم وارد آزادراه قم-کاشان شوید. بعد از حدود 230 کیلومتر به مجتمع خدمات رفاهی قائم که نشانه اصلی آن پمپ بنزین است می‌رسید. وارد ورودی این مجتمع شده و از زیرگذری که بعد از آن قرار دارد عبور کنید و به سمت چپ بروید. از این طریق وارد جاده قدیم کاشان می‌شوید. در این جاده اولین تقاطع به سمت راست بپیچید و در بلوار قطب راوندی تا میدان منتظری بروید. دور میدان از خیابان کارگر تا میدان آزادگان رفته و وارد بلوار آیت الله عاملی شوید. بعد از گذشتن از پادگان ارتش (سمت راست) و جاده کارخانه فولاد، جاده اصلی تمام میشود. وقتی از مسجد هلال‌بن علی بگذرید، وارد یک مسیر باریک به سمت جاده خاکی مرنجاب می‌شوید. ابتدای این جاده خاکی یک تابلو و یک کیوسک قرار دارد که مسیر جاده را نشان می‌دهند. از اینجا کافیست فاصله آران و بیدگل تا کاشان را طی کنید تا به کویر مرنجاب برسید. این فاصله حدود 13 کیلومتر است. وقتی به جاده خاکی بین دو شهر برسید، فاصله آران و بیدگل تا کاشان را می‌توانید در 20 دقیقه طی کنید.
وجه تسمیه مرنجاب، مانند بسیاری از مکان‌ها و بناهای دیگر متعلق به عصر صفوی جالب است. شاه عباس صفوی این کویر را «مرد رنج آب» نامیده. زیرا کندن چاه و قنات در این کویر دشوار بوده و برای رسیدن به آب شیرین، مردم رنج زیادی می‌کشیدند. به مرور زمان این نام به مرنجاب تبدیل شد.
مرنجاب در مسیر جاده ابریشم قرار دارد و کاروانسرای آن در گذشته مسیر ارتباطی میان خراسان و اصفهان بوده است. این کویر جزو معدود کویرهایی است که گونه‌های جانوری و پوشش گیاهی مختلف در آن می‌بینید زیرا شرایط اقلیمی این منطقه باعث میشود آب و غذای کافی برای زندگی حیوانات و گیاهان تامین شود؛ حیواناتی مانند روباه شنی، گربه شنی، بزمجه، آفتاب‌پرست، تیهو، عقاب، شاهین و پوشش گیاهی شامل گیاهان شورپسند مانند درخت‌های گز، تاق، ارته، اسکنبیل، دم‌گاوی و بوته‌های قیچ از جمله این حیوانات و گیاهان هستند. عکس کویر مرنجاب با تپه‌های شنی بلند و درختچه‌های تاق و گز، هر بیننده‌ای را مشتاق به سفر به این منطقه می‌کند. همچنین، دریاچه نمک و آسمان پرستاره شب ترکیب زیبایی‌های مرنجاب را کامل کرده‌اند. دیدن مرنجاب یکی از بهترین خاطرات را در سفر به کویرهای ایران برای‌تان می‌سازد.
وقتی وارد جاده خاکی به سمت مرنجاب بشوید تا زمانی که به کاروانسرای عباسی منطقه برسید حدودا 40 کیلومتر راه در پیش دارید. در این مسیر درختچه‌های گز و تاق را می‌بینید که برگ‌هایی شبیه به ماکارونی دارند و داخل آنها پر از آب است. شترهای این منطقه برای رفع تشنگی از آب درختان استفاده میکنند. زیر این درخت‌ها به دلیل خنکی محل زندگی بزمجه‌ها و ریشه آنها غذای این حیوانات است. در میانه این مسیر به شیب تندی می‌رسید که به آن «خطب‌شکن» می‌گویند. پس از خطب‌شکن نمکزاری به نام چاه کنجه قرار دارد. در ادامه مسیر، به دوراهی دریاچه نمک می‌رسید. یکی از این راه‌ها برای عبور کامیون‌های حامل نمک‌های تصفیه‌نشده احداث شده. این دریاچه وسیع پوشیده از نمک است. با هر بار بارش و پس از تبخیر آب، نمک‌های دریاچه کرت‌بندی‌های زیبایی به وجود می‌آورند که به آنها شش ضلعی‌های نامنظم بلورهای نمک می‌گویند. این شکل‌ها از بی‌نظیرترین دیدنی‌های دریاچه است. بعد از دیدن دریاچه نمک، دورنمای جزیره سرگردان پیش چشم‌تان خودنمایی می‌کند. بعد از جزیره به کاروانسرای عباسی می‌رسید. در فاصله 4 کیلومتری شرق این کارونسرا هم چاه دستکن، یکی دیگر از جاذبه‌های کویر مرنجاب قرار دارد. در این چاه به‌دلیل وجود فیلترهای عظیم ماسه‌ای که شورابه‌های زیرمینی را تصفیه میکنند، آب شیرین وجود دارد.
تفریحات کویر مرنجاب، باتوجه به جاذبه‌های فراوانی که دارد، زیاد و متنوع‌اند. تماشای زیبایی‌ها و شگفتی‌های طبیعت در دل کویر مرنجاب بروید. دیدن پوشش گیاهی و جانوری متنوع، آسمان پرستاره کویر، دریاچه نمک، چاه‌های دستکن و جزیره سرگردان از تفریحات کویر مرنجاب برای عاشقان طبیعت است. همچنین، شترسواری، موتور چهارچرخ و آفرود از دیگر تفریحات کویر مرنجاب برای افرادیست که به دنبال فعالیت‌های هیجان‌انگیز در سفرند، است.
جزیره سرگردان از شگفت‌آورترین قسمت‌های کویر مرنجاب، در میان دریاچه نمک است. اطراف این کوه کم‌ارتفاع را یک لایه سفید نمک به طور کامل پوشانده. این جزیره از سنگ‌های متخلخل آتشفشانی تشکیل شده و هیچ پوشش گیاهی در آن دیده نمی‌شود. در دامنه این جزیره همیشه ابری از غبار وجود دارد و خطای دید باعث میشود شبیه به یک کشتی سرگردان در دریا به نظر برسد. به همین دلیل هم به آن جزیره سرگردان می‌گویند. همچنین، زمین‌های اطراف جزیره سرگردان باتلاقی‌اند و برای نزدیک شدن به آن باید احتیاط کنید.
اگر جزو آن دسته از افراد هستید که طبق عادت به دنبال هتل کویر مرنجاب به‌عنوان محل اقامت در کویر مرنجاب هستید، باید کمی الگوی سفرتان را تغییر دهید. در کویر مرنجاب نمی‌توانید برای اقامت و استراحت به هتل بروید. اما پس از بازدید از زیبایی‌های طبیعی کویر مرنجاب می‌توانید در کاروانسرای مرنجاب؛ مروارید کویر استراحت کنید. کاروانسرای عباسی مرنجاب، یکی از کاروانسراهای باقی‌مانده از دوران صفویان در دل کویر مرنجاب است. این کاروانسرا که در گذشته محلی برای استراحت و توقف کاروانها بوده، امروزه به‌عنوان اقامت‌گاه سنتی، بهترین محل اقامت در کویر مرنجاب است.
سفر به کویر در هر فصلی زیبایی‌های خاص خود را دارد. اما با خنک شدن هوا سفر به این منطقه طرفداران بیشتری پیدا می‌کند. بهترین زمان سفر به کویر به طور کلی اواسط پاییز و اواخر آبان‌ماه است زیرا مسیر خشک و هوا مطبوع است. در کل، از ابتدای پاییز تا اوایل بهار زمان مناسبی برای سفر به مرنجاب به شمار می‌رود زیرا هوا در این زمان در مقایسه با ماه‌های دیگر معتدل‌تر و خنک‌تر میشود.
قبل از سفر به هر منطقه‌ای، مخصوصا مناطق کویری، بهتر است ابتدا در مورد نکات و توصیه‌های مهم هنگام سفر اطلاعات کافی داشته باشید و با آمادگی کامل سفر خود را آغاز کنید. برای سفر به منطقه کویر مرنجاب حتما از راهنمایان این منطقه کمک بگیرید توصیه ما این است که هرگز به تنهایی به کویر سفر نکنید. سفر با تور انتخاب مناسبی برای دیدن کویر است. در سفر به مرنجاب کفش مناسب پیاده‌روی یا صندل طبیعتگردی به همراه داشته باشید. به جز غذا و آب آشامیدنی، به همراه داشتن مواد مغذی سبک مانند مغز بادام برای چنین سفرهایی مناسب است. در سفر به مرنجاب، مخصوصا در فصل سرد، حتما لباس گرم و مناسب به همراه داشته باشید. به علاوه، هر زمان که به کویر سفر می‌کنید عینک آفتابی یا کلاه نقاب‌دار هم همراه خود ببرید. البته دوربین عکاسی هم یادتان نرود؛ با گرفتن عکس کویر مرنجاب، خاطرات خوش سفر را برای خودتان ثبت کنید.
اگرجزو آن دسته از افراد هستید که ترجیح می‌دهید با خودرو شخصی به کویر مرنجاب حرکت کنید، خوب است به برخی نکات توجه کنید.
1. برای سفر به کویر مرنجاب با خودرو شخصی بهتر است از شهرستان آران و بیدگل راه کویر را پیش بگیرید.
2. هزینه‌ی ورود به کویر، برای خودروهای شخصی و غیر شاسی بلند 5000، برای خودروهای آفرود و شاسی بلند 10000 تومان است.
3. سفر به کویر مرنجاب با خودرو شخصی امکان‌پذیر است؛ اما خودروهای غیر شاسی بلند استهلاک زیادی داشته و خطر جا ماندن در جاده در آنها بیشتر است. بهتر است حداقل با دو ماشین سفر کنید و وسایل بُکسل کردن نیز همراه داشته باشید.
4. اگر بدون راهنمای محلی سفر می‌کنید، از مسیرهای اصلی خارج نشوید.
5. حتما برای چند روز بیشتر از روزهای سفر خود آب و حداقل یک روز بیشتر، غذا به‌همراه داشته باشید.
6. تنها در محدوده 30 کیلومتری کاروانسرای مرنجاب موبایل آنتن می‌دهد. پس اگر دچار مشکل شدید از راه‌های دیگری مانند آتش زدن لاستیک برای کمک گرفتن استفاده کنید.
و اما نکته آخر: کویر مرنجاب گنجینه طبیعی ایران است. مانند یک گردشگر حرفه‌ای از این گنجینه مراقبت کنیم و یادمان باشد حتما کیسه زباله همراه داشته باشیم تا کویرمان پاکیزه بماند.
آن زمان که شاه عباس صفوی اسم کویر مرنجاب را انتخاب کرد هیچ فکرش را نمی‌کرد که روزی مردمی از کشورهای مختلف جهان برای قدم زدن روی رمل‌های آن راهی این منطقه شوند! یکی از جاذبه‌های طبیعی پرطرفدار ایران کویرها و رمل‌های جادویی‌شان هستند. در این میان کویر مرنجاب در نزدیکی کاشان یکی از بهترین انتخابها برای کویرگردی است. اگر می‌خواهید با کویر مرنجاب بیشتر آشنا شوید مطلب زیر را دنبال کنید.
کویر مرنجاب از شمال به دریاچه نمک آران و بیدگل، از غرب به کویر مسیله و دریاچه‌های نمک حوض سلطان و حوض مره، از شرق به کویر بند ریگ و پارک ملی کویر و از جنوب به شهرستان آران و بیدگل می‌رسد. از آنجایی که امکان گم شدن در کویر و گیرکردن ماشین در باتلاق‌های نمک آن بسیار بالاست به هیچ عنوان تنها سفر کردن به این منطقه را پیشنهاد نمی‌کنیم؛ همراه شدن با تورهای آژانس‌های گردشگری معتبر بهترین گزینه برای رسیدن به مرنجاب است.
کویر مرنجاب از نظر پوشش گیاهی بسیار غنی است. عمده پوشش گیاهی منطقه شامل گیاهان شور پسند از جمله درخت‌های گز و تاق و بوته‌های قیچ است.
قسمت عمده این کویر پوشیده از تپه‌های شنی و ریگزار است. در میان اصطلاحات طبیعتگردی به تپه‌های شنی، رمل می‌گویند. قدم زدن بر روی این رمل‌ها در روزهای پاییز و زمستان تجربه بی‌نظیری خواهد بود؛ درحالی که روی شن‌ها به دلیل تابش آفتاب گرم است، زیر آنها خنکی دلچسبی دارد. اگر حوالی طلوع یا غروب آفتاب روی این رمل‌ها باشید، می‌توانید انعکاس جادویی نور طلایی آفتاب را روی شن‌ها تماشا کنید و آن را در کادر عکس‌های‌تان جای دهید.
دریاچه نمک در واقع یکی از مهمترین پایگاه‌های استخراج نمک خوراکی و صنعتی کشور است. دریاچه نمک در مرنجاب مانند عروس سپید پوشی در کنار رمل‌ها و ریگ‌ها دلبری می‌کند. زیر این لایه‌های نمک، خاک رس به همراه املاح دیگری وجود دارد که با هر بار بارندگی لایه‌های مختلف نمک از هم جدا شده و تشکیل چند ضلعی‌های نمک را می‌دهند. در میان این دریاچه، جزیره‌هایی وجود دارد. بزرگترین آنها به جزیره سرگردان معروف است. علت گذاشتن نام سرگردان برای آن خطای دیدی است که گاهی در اثر بارش باران ایجاد میشود و مردم محلی فکر میکنند جزیره جا به جا شده است.
یکی از دلربایی‌های کویر، شب‌های آن است. کویر مرنجاب نیز از این قاعده مستثنی نیست. به دلیل دور بودن این منطقه از آلودگی‌های نوری شهرها می‌توانید شب‌ها روی رمل‌های آن دراز بکشید و به گستره بیکران هستی چشم بدوزید.
می‌گویند شاه عباس صفوی در زمان حکومت خود در هر شهر و مسیری کاروانسرا می‌ساخت اما اصلا به ذهنش نرسیده بود برای کویر بی سر و ته مرنجاب هم قلعه بسازد. تا اینکه تاجیک‌ها و افغانها به اصفهان و نقاط مرکزی رسیدند و شاه صفوی جای خالی یک قلعه نظامی که 500 سرباز از آن نگاهبانی کنند را حس کرد؛ آن هم در مسیری به نام جاده ابریشم که بین اروپا و چین در تردد بود. روایت‌های می‌گویند که علت شهرت نام کویر مرنجاب نیز از همین کاروانسرا و قناتی که آب شیرین تراوش می‌کند گرفته شده است.
مرنجاب و شگفتی های آن:
قبل از این که راه های دسترسی و همچنین نکات مهم برای سفر به کویر مرنجاب را بازگو کنم بهتر است با کویر مرنجاب و جاذبه های آن آشنا شوید:
منطقه ای که سالیان سال است گردشگران آن را با نام کویر مرنجاب می شناسند در استان اصفهان و در شمال شرق شهرستان آران و بیدگل واقع شده است. ارتفاع متوسط کویر مرنجاب از سطح آب های آزاد در حدود 850 متر است. منطقه ای که در مسیر جاده ابریشم قرار داشته و دارای پتانسیل های گردشگری همچون: کاروانسرا، دریاچه نمک، چاه دستکن (آبشخور)، تپه های شنی، پوشش گیاهی و جانوری متنوع و ... است.
به واقع شاید هیچ منطقه گردشگری کویری را در ایران نتوان پیدا کرد که پوشش گیاهی و جانوری متنوع، دریاچه نمک، تپه های شنی و یک کاروانسرا را با فاصله ای چنین اندک و در کنار هم دارا باشد.
دریاچه نمک آران و بیدگل: این دریاچه در اکثر روزهای سال خشک و پوشیده از رسوبات نمک است. در روزهایی که بارندگی نسبتاَ زیادی را در این منطقه داشته باشیم، ارتفاع آب دریاچه به حدود 2 سانتی متر می رسد ولی پس از تابش خورشید به سرعت تبخیر می شود. با هر بار بارش و تبخیر آب در این دریاچه، رسوبات نمکی کرت بندی های زیبایی را به شکل چند ضلعی تشکیل می دهند که چشم انداز شگفت انگیزی را بوجود می آورد. عمق نمک این دریاچه نیز بین 5 تا 544 متر متغییر است.
کاروانسرای مرنجاب (قلعه مرنجاب): این کاروانسرا در مسیر جاده ابریشم واقع شده و کاروان هایی که از خراسان، اصفهان، ری و بالعکس در سفر بودند برای استراحت در آن توقف می کردند و از آب برکه آن سیراب می شدند. آب این برکه از دو چشمه تأمین می شود؛ یکی با آب شیرین و دیگری با آب شور. البته وجود چشمه ای با آب شیرین در کنار دریاچه نمک زمین شناسان را متعجب کرده است. حضور آب در این منطقه باعث شده که نیزاری در کنار کاروانسرا پدید بیاید.
موسس این کاروانسرا شاه عباس است که بسیاری از کاروانسراهای ایران به دستور او تأسیس گردیده است.
با توجه به گستردگی این ناحیه کویری و حضور دریاچه نمک، شاه عباس نیاز به تأسیس کاروانسرا و حفظ امنیت در این ناحیه را حس نکرده بود. اما بعد از حمله ازبک ها و افغان ها به کاشان و پیشروی آن ها تا اصفهان، در سال 1012 هجری قمری کاروانسرای مرنجاب تأسیس شد که همیشه 500 سرباز مسلح در آن حضور داشتند.
تپه های شنی: افسون این تپه های شنی را تا زمانی که بر روی آن ها گام بر نداشته اید، نمی توانید درک کنید. تپه های شنی بلند و درختان تاقِ پایین این تپه ها جلوه زیبایی به این منطقه بخشیده است. لذت تماشای طلوع خورشید از فراز رمل ها را هم که قابل توصیف نیست.
تپه های شنی که منطقه ای بیابانی را در کنار کویر مرنجاب تشکیل داده است، یک چشم انداز زیبا و تجربه ای کمیاب را برای گردشگران مرنجاب به همراه خواهد داشت.
جزیره سرگردان: این جزیره که در میان دریاچه نمک خودنمایی می کند تپه ای است که مرتفع ترین نقطه آن حدود 808 متر از سطح آب های آزاد است و از سنگ های متخلخل آذرین تشکیل شده است. از دید پیشینیان این جزیره دائماَ در حال حرکت بوده است و به همین دلیل به آن جزیره سرگردان می گفتند. اما امروزی ها دریافته اند که محو شدن دو انتهای خط افق که منجر به نمایشی از سرگردانی این جزیره است، در اصل به دلیل گرمای شدید منطقه و در نتیجه خطای دید و شکست نور است. دیدن دریاچه نمک از بلندای این جزیره گردشگران بسیاری را به سمت خود می کشد.
تپه های شنی که منطقه ای بیابانی را در کنار کویر مرنجاب تشکیل داده است، یک چشم انداز زیبا و تجربه ای کمیاب را برای گردشگران مرنجاب به همراه خواهد داشت.
جزیره سرگردان: این جزیره که در میان دریاچه نمک خودنمایی می کند تپه ای است که مرتفع ترین نقطه آن حدود 808 متر از سطح آب های آزاد است و از سنگ های متخلخل آذرین تشکیل شده است. از دید پیشینیان این جزیره دائماَ در حال حرکت بوده است و به همین دلیل به آن جزیره سرگردان می گفتند. اما امروزی ها دریافته اند که محو شدن دو انتهای خط افق که منجر به نمایشی از سرگردانی این جزیره است، در اصل به دلیل گرمای شدید منطقه و در نتیجه خطای دید و شکست نور است. دیدن دریاچه نمک از بلندای این جزیره گردشگران بسیاری را به سمت خود می کشد.
رعایت نکات زیر برای سفر به کویر مرنجاب (با خودرو شخصی) الزامی است:
کویر؛ سرزمین زایش عشق است و دوتار و رقص شن ها در باد. آرامش کویر بی بدیل است. راه رفتن بر رمل های روان حسی عجیب دارد. دست که در شن ها می کنید انگار تمامی گرما و روح زمین در تا رو پود وجودتان رخنه می کند. در بین مقصدهای طبیعت گردی ، مرنجاب یکی از بهترین انتخابها برای دوستداران کویر است. هنگام طلوع خورشید چشم اندازی ست از تپه های طلایی رنگ و افقی بی انتها که هر بیننده ای را مسحور زیبایی خود می کند. و در شب، درست مانند دیگر نقاط بکر و کویری ایران، با آسمانی پر ستاره و خیال انگیز، سکوتی عمیق دارد. سفر به کویر تجربه ایست الهام بخش که هیچگاه از ذهن پاک نمی شود.
علاوه بر رمل ها و تپه های شنی که اصلی ترین جاذبه های کویرند، دریاچه نمک، جزیره سرگردان و کاروانسرای مرنجاب از دیگر جاذبه های گردشگری و طبیعت گردی این منطقه به شمار می آیند. دریاچه نمک وسعتی در حدود ۶۵۰ کیلومتر مربع دارد و دو راه مرنجاب و چاه دستکن برای رسیدن به آن مناسب هستند. در فصل بارندگی عمق آب دریاچه به حدود ۲ سانتی متر می رسد که با تابش آفتاب کویری این آب به سرعت تبخیر شده و پلی گون ها یا چندضلعی های بسیار زیبایی را ایجاد می کند که تماشای آن لطف خاصی دارد. کویر مرنجاب علاوه بر دارابودن دریاچه نمک، دارای اقلیم و آسمانی مناسب برای ستاره نگری و برگزاری تورهای رصد آسمان یا آستروتوریسم است و گردشگران بیشماری را که مشتاق تماشای زیبایی های آسمان شب هستند به خود جذب می کند.
کویر مرنجاب در استان اصفهان و در نزدیکی شهرستان آران و بیدگل قرار دارد. در فاصله تقریبا ۱۰ کیلومتری غرب رمل های روان این کویر زیبا و در نزدیکی دریاچه نمک، کاروانسرایی تاریخی متعلق به دوره ی صفویان قرار دارد. این کاروانسرا در حقیقت قلعه ای ست که به دستور شاه عباس و برای محافظت از جاده باستانی ابریشم و مقابله با هجوم بیگانگان ساخته شده است. معماری این کاروانسرا رنگ و بوی طبیعت کویر را دارد. با دیوارهای آجری، طاق های بلند و استراحتگاه هایی که در طول تاریخ جان پناه مسافران بسیار بوده اند.
منطقه مرنجاب زیستگاه حیوانات زیبایی مانند گربه شنی و روباه شنی ست که اگر خوش شانس باشید ممکن است در طول سفرتان با آنها ملاقات کنید. علاوه بر این، گاه و بیگاه دسته های کوچک شترها را می بینید که در حال گشت و گذار و چرا در بیابان هستند. گیاهان این منطقه عمدتا از نوع شور پسند هستند و درخت هایی مانند تاق، گز و ارته در آن رشد می کنند که متاسفانه به دست عوامل انسانی از تراکم آنها به شدت کاسته شده است. البته خوشبختانه در سال های اخیر، سازمان منابع طبیعی جهت جلوگیری از فرسایش خاک و مهار بیابان زایی اقدام به احیا و بازآوری این گیاهان کرده است.
سفر به مرنجاب و صعود از تپه های شنی اش و تماشای طلوع خورشید از فرازآنها، خیره شدن به آسمان زیبای شب، غرق شدن در آرامش و سنگینی و ابهت کویر، همه و همه بهانه ای می شوند تا پا از دغدغه های زندگی شهری بیرون بگذاریم و با یکی شدن با طبیعت به معنای واقعی زندگی کمی نزدیکتر شویم. اما علاوه بر این ها، کویر فرصت تفریح و خلق خنده های عمیق را نیز فراهم می کند. غلت زدن بر ماسه ها و سر خوردن از روی رمل ها به قدری فرح بخش است که نمی توان فراموشش کرد.
به یاد داشته باشید که در مسیر دریاچه نمک محلهای باتلاقی وجود دارند که می توانند خطر آفرین باشند. حتما از مسیر اصلی که کامیون های معدن از آن عبور می کنند استفاده کنید. اکیدا توصیه می کنیم که اگر مسیر به هر دلیلی مشخص نبود از رفتن به دریاچه نمک خودداری کنید. طبیعت کویر برخلاف ظاهر سختی که دارد بسیار آسیب پذیر است. کاروان از شما می خواهد برای روشن کردن آتش به هیچ عنوان اقدام به شکستن شاخه های تکیده ی درختان منطقه نکنید. اگر زباله ای روی زمین دیدید حتما نسبت به جمع آوری آن و پاکسازی منطقه اقدام کنید.
استان اصفهان، در نزدیکی شهرستان آران و بیدگل، در ارتفاع ۸۵۰ متری از سطح دریا.
۱ روز زمان برای این سفر کافی ست. اگر هوس اقامت شبانه در کویر را دارید باید برای سفری یک و نیم روزه برنامه برنامه ریزی کنید.
مسیر دسترسی خیلی ساده است. از تهران ابتدا وارد اتوبان تهران-قم شده و در اتوبان امیر کبیر (قم-کاشان) مسیر کاشان را در پیش بگیرید. یک خروجی در سمت چپ شما قرار دارد که به سمت کاشان می رود. پس از رسیدن به کاشان به سمت آران و بید گل حرکت کنید. در آران و بیدگل به امامزاده محمد هلال بروید و از خیابان عباس آباد وارد بلوار ارتش بشوید. از ابتدای بلوار ارتش تا کاروانسرای مرنجاب حدود ۴۵ کیلومتر راه پیش رو دارید. از کاروانسرا تا رمل های شنی ۸ کیلومتر دیگر را نیز باید طی کنید.
از آبان ماه تا اواسط فروردین.
ساده (۳ از ۱۰)
جی پی اس به همراه داشته باشید و یا حتما از راهنمایان محلی کمک بگیرید. کفش پباده روی، آب آشامیدنی، زیرانداز، چراغ قو، یک یا دو وعده غذای سبک و ماندگار، بادگیر، مواد مغذی سبک مانند مغز بادام. کرم ضد آفتاب و عینک آفتابی.
خیر.
خیلی کم. مراقب گزنده ها باشید.
خطر گم شدن:
وجود دارد.
منبع:بیا تور
در صفحه ی اینستاگرام ما از تور های شاد و جذاب به طبیعت بکر و کویر نوردی آشنا شوید.
