اکثر بیمارانی که مبتلا به کیست تخمدان می شوند در ابتدا علامتی مشاهده نمی‌کنند و وجود این کیست‌ها عمدتاً به صورت تصادفی در معاینات دیگر مثلا عکس‌های سونوگرافی یا معاینات دوره‌ای لگن مشخص می‌شود. کیست تخمدان کیسه‌هایی پر از مایع هستند که در هر تخمدان یا روی سطح آن شکل می گیرند.
می دانیم که بسیاری از زنان دچار کیست تخمدان می‌شوند. معمولا اکثر کیستهای تخمدان باعث ایجاد مشکلات بزرگی نمی شوند و بدون انجام درمان، پس از چند ماه از بین می‌روند. اما کیستهای تخمدان به ویژه کیستهایی که پاره می‌شوند ممکن است به بروز موارد خطرناکی منجر شوند.
کیست تخمدان اگر پاره شود با درد ناگهانی و شدید در یک سمت لگن خود را نشان می دهد، این حالت در اثر ضربه خوردن، ورزش یا رابطه جنسی می تواند ایجاد شود. پارگی کیست تخمدان می تواند باعث بروز انقباض شکمی و خونریزی شود از جمله عوارض آن عبارتند از:
• تغییر در حرکات روده مثل ابتلا به یبوست
• ناراحتی در هنگام رابطه جنسی به ویژه در هنگام نفوذهای عمیق
• قاعدگی نامنظم
• فشار لگن درنتیجه احساس نیاز شدید به دفع ادرار، مدفوع یا تکرر ادرار
• احساس پری شکم و نفخ
• سوءهاضمه، سوزش سر دل یا سیری و دل‌زدگی
• بلوغ و قاعدگی زودرس
• حساسیت حرکت گردن رحم یا آدنکسال
• حساسیت حرکت گردن رحم یا آدنکسال
• قاعدگی‌های سخت و دردناک یا درد در هنگام رابطه جنسی در اثر کیست اندومتریوما
• تاکی کاردی یا تپش شدید قلب و فشار خون پایین
• چرخش تخمدان و تب شدید ناشی از آن
در ادامه به اختصار شما را با انواع مختلف کیست های تخمدان آشنا می کنیم.
سندرم تخمدان پلی کیستیک؛ تنبلی تخمدان شرایطی است که باعث بی نظمی در دوران عادت ماهانه، بروز جوش های چرکی یا آکنه، پوست چرب، رشد موهای زائد در صورت و بدن، یا ریزش موهای سر می شود. در چنین وضعیتی بارداری می تواند با مشکل مواجه شود و شیوع سندرم تخمدان پلی کیستیک در زنان بالا است.
کیست درموئید؛ به تومورهای خوش‌خیم که به آنها تراتوم بالغ می گویند، گفته می‌شود. یک نوع کیست غیرعادی است که اغلب در تخمدان زنان جوان‌تر ایجاد شده و ممکن است قطر آن تا حدود ۱۵ سانتی‌متر هم رشد کند. این کیست می تواند حاوی انواع دیگر بافت‌های بدن مانند چربی و گاهی اوقات استخوان، مو و غضروف باشد.
کیستهای فولیکولار؛ به کیستهای ساده می گویند. این کیست ها در زمانی که تخمک‌گذاری انجام نشده یا زمانی که فولیکول بالغ فرو می‌ریزد ایجاد می‌شوند. کیست فولیکولار در زمان تخمک‌گذاری شکل می‌گیرد و اندازه آن در حدود ۵ تا ۷٫۵ سانتی‌متر خواهد شد. پارگی این نوع کیست باعث بروز درد شدید و تیز در سمت تخمدان دارای کیست شود. این درد تیز یا میتلشمرز در میانه دوره عادت ماهیانه در زمان تخمک‌گذاری روی می دهد. حدود بیست درصد از زنان دارای این نوع کیست دچار درد شدید می‌شوند. این کیست‌ها عمدتاً علامتی ندارند و پس از چند هفته یا چند ماه از بین می‌روند.
کیست لوتوم کورپوس؛ این نوع کیست در حالتی به وجود می آید که پس از تخمک‌گذاری، فولیکول به چیزی که به آن لوتوم کورپوس گفته می‌شود تبدیل شود. اگر بارداری اتفاق نیفتد اغلب لوتوم کورپوس تجزیه می شود و از بین می‌رود. گاهی این کیست پر از مایع و خون می شود و داخل تخمدان باقی می ماند یکی از ویژگیهای این کیست این است که معمولا فقط در یک طرف ایجاد شده و علامت خاصی نیز ندارد.
کیست ادنوما؛ آدنوما نوعی تومور خوش‌خیم است که در بافت تخمدان ایجاد شده ممکن است بسیار بزرگ شود و قطر آن از ۳۰ سانتی‌متر هم بیشتر شود.
ویژگی های بهترین متخصص زنان و زایمان
کیست هموراژیک؛ این نوع؛ به اصطلاح یک کیست عملکردی است و در زمان خونریزی کیست ایجاد می‌شود. علائم این نوع کیست عبارتند از درد شکم در یک طرف بدن.
بهترین روش تصویربرداری برای تأیید وجود کیست های تخمدان سونوگرافی است. تصویربرداری به روش اولتراسوند با امواج صوتی بدون درد و بی ضرر است. اولتراسوند ترانس واژینال یک راهکار تشخیص عالی برای مشاهده بهتر تخمدان است. کیست تخمدان را می‌توان به کمک روش‌هشیوه های دیگر تصویربرداری نیز مانند سی تی اسکن یا ام آر ای تشخیص داد.
برای مشاوره و تعیین وقت قبلی با دکتر شیرین شمس متخصص زنان و جراح زیبایی زنان با شماره ۸۸۱۹۲۷۴۸ تماس بگیریرد. همچنین می توانید به آدرس اینستاگرام ایشان مراجعه کنید.
درمان‌های دارویی؛ نکته جالب این است که قرص‌های ضدبارداری از شکل‌گیری کیستهای عملکردی تخمدان جلوگیری می‌کنند و پس از درمان کیستهای عملکردی با مصرف قرص‌های ضدبارداری می توان جلوی شکل گیری دوباره آن را گرفت.
لاپاروسکوپی و لاپاروتومی؛ جراحی های ساده برای از بین بردن کیست تخمدان هستند. کیستهای تخمدان بزرگ‌تر از ۱۰ سانتی‌متر و کیستهای پیچیده تخمدان باید تحت عملهای جراحی درمان شوند. عملهای جراحی برای مقابله با کیست های تخمدان شامل یک روش باز مشهور به لاپاروتومی یا یک روش کم تهاجمی که به لاپاروسکوپی معروف است با ایجاد یک شکاف بسیار کوچک انجام می‌شوند. استفاده از روش دوم در مواردی که کیست خوش‌خیم است بیشتر مورد تجویز متخصصان است.
اوفورکتومی دو طرفه؛ این روش غالباً در بسیاری از زنان مبتلا به کیست تخمدان که در سنین بعد از یائسگی قرار دارند انجام می‌شود زیرا انتشار نئوپلاسم در این گروه از زنان افزایش می‌یابد.
