شایان میرصمدی
شایان میرصمدی
خواندن ۶ دقیقه·۳ سال پیش

فرمول کلیدی تقسیم سهام داینامیک برای بنیانگذاران استارت آپ

سلام به همگی من شایان میرصمدی هستم بنیانگذار گروه هوانوردی اسکایتو، پلتفرم آموزشی تفریحی هوانوردی، یکی از اصلی ترین چالش هایی که معمولا هم بنیانگذاران یک استارت آپ با آن برخورد می کنند تقسیم کردن سهام است.

فرمول کلیدی تقسیم سهام داینامیک
فرمول کلیدی تقسیم سهام داینامیک


مشکلات تقسیم سهام ثابت در استارت آپ:

در شیوه سنتی که سهام ثابتی به اشخاص داده می شود 2 مشکل اصلی وجود دارد:

  • دلسرد شدن بنیانگذاران: چون هیچ رقابتی بین افراد وجود ندارد و چه کار بکنند و چه نکنند آنها سهام خود را دارند به همین دلیل باید یک شیوه ای برای تقسیم سهام وجود داشته باشد که منطبق با روح استارت آپ یعنی پویایی و منعطف بودن را داشته باشد.
  • عدم شفافیت: علاوه بر اینکه درصد سهام ثابت است، مقدار سهامی هم که بین اعضا تقسیم می شود متر و معیار مشخصی ندارد و برخی استارت آپ ها بر اساس KPI هایی که تعریف می کنند و برخی بر اساس احساسات و قدمت رفاقتی که بین بنیانگذاران وجود دارد سهام را تقسیم می کنند که این عدم شفافیت هم مشکلات زیادی ایجاد می کند.

پس من به عنوان بنیانگذار یک استارت آپ دنبال یک شیوه مناسب می گشتم که هم شفافیت داشته باشه و هم اعضای تیم رو با انگیزه نگهداره و بدونن که هر زحمتی که می کشن بی نتیجه نمیمونه. تا اینکه به کتاب تقسیم سهام داینامیک نوشته مایک مویر رسیدم که توسط کیارش عباس زاده و همکارانش به فارسی هم ترجمه شده است.

اما این کتاب صرفا ترجمه شده به همین دلیل کمی گنگ هستش و خیلی نتونستم باهاش ارتباط برقرار کنم راستش رو بخواید من چون ذهنیت مهندسی دارم دنبال یک فرمول برای تقسیم سهام می گشتم و در این کتاب به یک فرمول واحد نرسیدم. علاوه بر این تمامی اسم ها انگلیسی هستند و در متن فارسی اصلا هم خوانی نداره که احتمالا این بخاطر محدودیت های ترجمه کردن باشه.

خلاصه شخصی سازی شده کتاب تقسیم سهام داینامیک، مایک مویر

برای مشکلاتی که در بالا گفتم تصمیم گرفتم یک خلاصه کاربردی از این کتاب رو بنویسم تا مشکلات بالا رو برطرف کنه البته مواردی که در ادامه می نویسم خلاصه کتاب هست و یقینا خلاصه یک کتاب نمیتونه جایگزین کامل کتاب بشه چون بسیاری از مثال ها و استدالال ها که برای تفهیم مفاهیم این کتاب هست حذف میشن.

اگر سوالی داشتید یا بخشی ازش براتون گنگ بود لطفا در قسمت نظرات ازم سوال کنید.

خب با یک مثال کارمون رو شروع میکنیم:

فرض کنید فربد یک ایده استارت آپی داره و شروع می کنه به تنهایی روی اون کار کردن و فرایند های اعتبار سنجی ایده رو طی کرده و الان به یک بیزنس مدل معتبر برای شروع کارش رسیده. این فرایند حدود 2 ماه و حدود روزی 3 ساعت زمان برده و برای این پروسه 1 میلیون تومان هزینه کرده است.

پس از اینکه فربد به این بیزنس مدل رسید دنبال هم تیمی گشت تا بتونه این ایده رو اجرایی کنه و موضوع رو با دوست صمیمی خودش یعنی رضا در میون میزاره. رضا چون هنوز مثل فربد از درستی ایده مطمئن نیست به صورت نیمه وقت حدود 4 ساعت در روز کار می کنه اما فربد چون مطمئن شده از روزی که رضا وارد تیم میشه به صورت تمام وقت و 8 ساعت کار میکنه این شیوه 4 ماه طول میکشه علاوه بر این فربد و رضا برای هزینه های دفترکار اشتراکی و سایت و ... پول هم وارد کسب کار کردند در این مدت فربد 7 میلیون تومان و رضا 3 میلون تومان وارد کردند

کسب و کار فربد و رضا برای توسعه نیاز داره که یک نیروی متخصص وارد تیم بشه و چون اونها پولی برای حقوق دادن به نیروی متخصص ندارند قصد دارند سهامی رو در اختیار این نیروی متخصص قرار بدن و پس از آگهی های استخدام و مصاحبه های مختلف با امیر آشنا میشن و امیر عضو تیم میشه.

امیر چون نیاز به درامد داره و کسب و کار فربد و رضا هنوز پولی نمیده برای همین امیر برای کسب درامد در جای دیگه ای هم مشغول به کار میشه و روزی 2 ساعت با فربد و رضا کار میکنه. از روزی که امیر اضافه میشه رضا هم دیگه فول تایم کار میکنه و این روند 6 ماه ادامه پیدا می کنه تا اینکه اونها به سرمایه گذار می رسند. در این مدت رضا 4 میلیون و فربد 2 میلیون به کسب کارشون اضافه می کنند.

فربد میخواد حساب کتاب کنه در جلسه سرمایه گذار باید چقدر پول در اضای چه مقدار سهام باید بخواد تا قدرت مانور و چونه زنی خودش در جلسه رو بدونه. پس طبق شرایطی که کسب و کارشون داره، اندازه بازار و ... فربد میفهمه که باید حدود 700 میلیون تومان جذب سرمایه کنه.

فرمول کلیدی تقسیم سهام داینامیک

خب دیگه حالا نوبتی هم باشه نوبت میرسه به فرمول:

اول از همه باید آورده هر شخص رو مشخص کنیم که فرمولش اینه:

محاسبه آورده هر شخص
محاسبه آورده هر شخص

در فرمول بالا پارامتر ها به شرح زیر تعریف می شود:

name: نام شخص چیست

n: در چه مرحله از کار هستید

S_(n,name): مقدار آورده شخص مورد نظر مرحله مورد نظر

P: مقدار پول تزریق شده به کسب و کار در مرحله مورد نظر

T: مقدار زمانی که شخص مورد نظر در مرحله مربوطه صرف کسب و کار کرده است

S_(n-1,name): مقدار آورده شخص در مرحله قبلی کسب و کار

در پارامتر های بالا فقط پارامتر T هست که نیاز به محاسبه داره که فرمولش طبق رابطه زیر هست:

مقدار زمان صرف شده در کسب و کار منطبق با KPI های تعریف شده برای هر شخص
مقدار زمان صرف شده در کسب و کار منطبق با KPI های تعریف شده برای هر شخص

در فرمول بالا پارامتر ها به شرح زیر تعریف می شود:

m: چند ساعت در روز شخص مورد نظر کار می کند

y: دستمزد روزانه شخص طبق عرف جامعه و بازار کار

z: تعداد ماه هایی که شخص با این شرایط کار کرده است

8: تعداد ساعات کاری در یک روز کاری کامل 30: تعداد روز های یک ماه

خب حالا که فرمول ها رو نوشتم میریم که باتوجه به مثال بالا آورده های هر شخص رو حساب کنیم:

ابتدا باید تعداد مراحلی که کسب و کار تا به امروز طی کرده رو بدست بیاریم:

  • مرحله اول: فربد به تنهایی کار میکند و بیزنس مدل معتبری ایجاد می کند با روزی 3 ساعت کار به مدت 2 ماه و 1 میلیون تومان تزریق پول
  • مرحله دوم: رضا اضافه می شود با روزی 4 ساعت کار و فربد 8 ساعت به مدت 4 ماه علاوه بر این فربد 7 میلیون تومان و رضا 3 میلیون تومان وارد کسب و کار می کنند.
  • مرحله سوم: اضافه شدن امیر با روزی 2 ساعت کار و فول تایم شدن فربد و رضا به مدت 6 ماه و تزریق 2 میلیون از جانب فربد و 4 میلیون از جانب رضا
  • مرحله چهارم: اضافه شدن سرمایه گذار با مبلغ 700 میلیون تومان

محاسبه مقدار آورده فربد در مرحله اول کسب و کار:

T=(3/8)*100,000*2*30=2,250,000

S_(1,farbod)=(4(1,000,000)+2(2,250,000)+0)=8500000

محاسبه مقدار آورده فربد و رضا در مرحله دوم کسب و کار:

T(farbod)=(8/8)*100,000*4*30=12,000,000

S_(2,farbod)=(4(7,000,000)+2(12,000,000)+8500000)=60,500,000


T(reza)=(4/8)*100,000*4*30=6,000,000

S_(2,reza)=4(3,000,000)+2(6,000,000)+0=24,000,000

محاسبه مقدار آورده فربد و رضا و امیر در مرحله سوم کسب و کار:

T(farbod)=(8/8)*100,000*6*30=18,000,000

S_(3,farbod)=4(2,000,000)+2(18,000,000)+60,500,000=104,500,000


T(reza)=(8/8)*100,000*6*30=18,000,000

S_(3,reza)=4(4,000,000)+2(18,000,000)+24,000,000=76,000,000


T(amir)=(2/8)*100,000*6*30=4,500,000

S_(3,amir)=4(0)+2(4,500,000)+0=9,000,000

محاسبه سهام هر شخص در هر مرحله:

فرمول سهام هر شخص در هر مرحله به صورت زیر می باشد:

رابطه محاسبه درصد سهام
رابطه محاسبه درصد سهام


محاسبه سهام فربد در مرحله اول:

S_(farbod)=(8,500,000/8,500,000)*100=100%

پس در مرحله اول 100% سهام متعلق به فربد می باشد.

محاسبه سهام فربد و رضا در مرحله دوم:

S_(farbod)=(60,500,000/84,500,000)*100=71%

S_(reza)=(24,000,000/84,500,000)*100=29%

پس در مرحله دوم 71% سهام برای فربد و 29 درصد سهام برای رضا می باشد.

محاسبه سهام فربد و رضا و امیر در مرحله سوم:

S_(farbod)=(104,500,000/189,500,000)*100=55%

S_(reza)=(76,000,000/189,500,000)*100=40%

S_(amir)=(9,000,000/189,500,000)*100=5%

پس در مرحله سوم 55% سهام برای فربد و 40 درصد سهام برای رضا و 5% سهام برای امیر می باشد.




تا اینجای کار مشخص شد که سهام هر شخص در هر مرحله چقدر هست اما این همه ماجرا نیست و در مقاله بعدی که در مورد ریزه کاری های و تبصره های مختلف می نویسیم مثلا فرض کنید فربد قصد اخراج امیر را داشته باشد یا اینکه رضا بخواهد استعفا دهد در این حالات تکلیف سهام آنها چه می شود که تمام این موارد و ریزه کاری های بیشتر رو در مقاله بعدی می نویسم تا چون این مقاله به اندازه کافی طولانی شده.

اگر سوالی در این خصوص دارید خوشحال میشم در قسمت نظرات ازم بپرسید.


تقسیم سهامتقسیم سهام داینامیکاستارت اپ
بنیانگذار گروه هوانوردی اسکایتو
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید