گلودرد یک عارضه شایع و آزاردهنده است که بسیاری از افراد به خصوص در فصل سرماخوردگی و آنفولانزا را درگیر می‌کند و می‌تواند باعث درد، ناراحتی و مشکل در بلع، صحبت کردن یا تنفس شود. گلودرد در اثر عوامل مختلفی مانند عفونت‌ها، آلرژی‌ها، محرک‌ها یا جراحات ایجاد می‌شود و ممکن است خفیف یا شدید باشد و برای چند روز یا چند هفته ادامه یابد. در این مطلب از هیاهو توضیح خواهیم داد که گلودرد چیست، چگونه علائم و نشانه‌های آن را بشناسیم، چه زمانی برای آن به پزشک مراجعه کنیم، چگونه آن را در خانه درمان کنیم.
گلودرد چیست و چه علتی دارد؟
گلودرد وضعیتی است که زمانی رخ می‌دهد که بافت‌های گلو ملتهب، تحریک شده یا عفونی شوند. گلو لوله‌ای است که دهان را به مری و حنجره متصل می‌کند و از لوزه‌ها، حلق و اپی گلوت تشکیل شده است.
بهتر است بدانید که گلو به تنفس، بلع و صحبت کردن کمک می‌کند و همچنین از بدن در برابر مواد خارجی و عوامل بیماری زا محافظت می‌کند. گلودرد می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، مانند:
همانند تمام دیگر عارضه‌ها؛ نشانه‌های بروز گلودرد نیز بسته به علت، شدت و مدت زمان بیماری می‌تواند علائم و نشانه‌های مختلفی ایجاد کند. برخی از علائم و نشانه‌های رایج عبارتند از:
گلودرد معمولاً یک بیماری جدی یا تهدید کننده زندگی نیست و اغلب خود به خود یا با برخی درمان‌های خانگی از بین می‌رود. با این حال، در برخی موارد، گلودرد می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری جدی‌تر یا زمینه‌ای باشد و ممکن است به مراقبت پزشکی نیاز داشته باشد. اگر هر یک از موارد زیر را دارید باید برای گلودرد به پزشک مراجعه کنید:
اگر گلودرد خفیف یا متوسط دارید، با به کارگیری برخی از روش‌های درمانی خانگی می‌توانید برای کاهش علائم این عارضه و تسریع بهبودی اقدام کنید. در ادامه برخی از کارهایی است که می‌توانید انجام دهید:
نوشیدن مایعات زیاد و هیدراته ماندن یکی از بهترین راه‌های تسکین گلودرد است و از بدتر شدن آن جلوگیری می‌کند. مایعات می‌توانند به مرطوب شدن گلو، رقیق شدن مخاط و دفع هر گونه عامل تحریک کننده یا بیماری‌زا کمک کنند.
می‌توانید آب، آب میوه، چای، آبگوشت یا سوپ بنوشید و بهتر است از مصرف الکل، کافئین یا نوشابه‌های گازدار خودداری کنید، زیرا آب بدن شما را کم کرده و گلو را تحریک می‌کنند.
با آب نمک یا محلول‌های دیگر غرغره کنید
غرغره کردن با آب نمک یا محلول‌های دیگر می‌تواند به کاهش التهاب، درد و تورم گلو کمک کند و هر گونه باکتری یا ویروسی را که ممکن است باعث گلودرد شما شود را از بین ببرد.
می توانید با حل کردن نصف قاشق چایخوری نمک در یک لیوان آب گرم و چند ثانیه غرغره کردن با آب نمک گرم، چند بار در روز غرغره کنید و گلوی خود را از وجود هرگونه باکتری و ویروس پاک کنید.
همچنین می‌توانید با استفاده از محلول‌های دیگر مانند سرکه سیب، آبلیمو، عسل یا جوش شیرین غرغره کنید و به آب گرم اضافه کنید و غرغره کنید. این مایعات نیز برای پاکسازی گلو بسیار مناسب هستند.
آب نبات نعنایی بمکید
مکیدن قرص‌ها یا آب‌نبات‌ها می‌تواند به تحریک تولید بزاق کمک کند، که باعث می‌شود گلوی شما روان شده و محافظت شود و انجام این کار به کم کردن درد گلو کمک زیادی می‌کند.
قرص‌ها، آب نبات‌ها یا نیز می‌توانند اثر تسکین‌دهنده، خنک‌کننده یا بی‌حس‌کننده گلو داشته باشند و سرفه یا تحریکات گلوی شما را کاهش دهند. می توانید محصولاتی را انتخاب کنید که حاوی منتول، اکالیپتوس، عسل یا لیمو هستند، زیرا فواید بیشتری برای تسکین گلودرد دارند.
با استفاده از بخارساز هوا را مرطوب کنید
استفاده از یک مرطوب کننده یا بخارساز برای مرطوب کردن هوا می‌تواند به جلوگیری از خشک شدن گلو کمک کند و گلودرد شما را تسکین دهد. زیرا هوای خشک می‌تواند گلوی شما را تحریک گرده و گلودرد شما را بدتر کند.
یک مرطوب کننده یا بخارساز، به هوا رطوبت اضافه می‌کند و راعث می‌شود راحت‌تر نفس بکشید. می توانید از یک مرطوب کننده یا بخارساز استفاده کنید و آن را در اتاق خواب یا اتاق نشیمن خود قرار دهید و آن را تمیز و به خوبی نگهداری کنید.
همچنین بهتر است، برخی از روغن‌های ضروری مانند نعناع، اسطوخودوس یا اکالیپتوس را به مرطوب‌کننده یا بخارساز اضافه کنید، زیرا می‌توانند اثر تسکین‌دهنده، آرام‌بخش یا ضد باکتریایی بر گلودرد شما داشته باشند.
از محرک‌ها و آلرژن‌هایی که گلودرد را تشدید می‌کنند، خودداری کنید
اجتناب از محرک‌ها و آلرژن‌هایی که می‌توانند گلودرد را بدتر کنند، می‌تواند به جلوگیری از بدتر شدن گلودرد شما کمک کند و بهبودی شما را تسریع کند. محرک‌هایی که می‌تواند گلودرد را بدتر کند مواردی هستند که گلو را تحریک یا ملتهب کرده و به گلو آسیب می‌رسانند، مانند دود تنباکو، آلودگی هوا، مواد شیمیایی، غذاهای تند یا الکل.
آلرژن‌هایی که می‌توانند گلودرد را تشدید کنند، مواردی هستند که باعث واکنش آلرژیک در گلو می‌شوند، مانند گرده، گرد و غبار، کپک، شوره حیوانات خانگی یا غذا. بهترین کار این است برای جلوگیری از محرک‌ها و آلرژن‌هایی که می‌توانند گلودرد را بدتر کنند، این راهکارها را درپیش بگیرید:
اگر گلودرد خفیف یا متوسط دارید و هیچ گونه حساسیت یا منع مصرفی ندارید، می‌توانید برخی از داروهای بدون نسخه را امتحان کنید تا علائم خود را کاهش داده و بهبودی خود را تسریع ببخشید. در ادامه برخی از داروهایی که می‌توانید استفاده کنید آورده شده است:
مسکن‌هایی مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا آسپرین می‌توانند به کاهش درد، التهاب و تب در گلو کمک کنند تا احساس راحتی بیشتری داشته باشید. همچنین باید داروهای مسکن را طبق دستور پزشک خود مصرف کنید و از دوز یا مدت زمان توصیه شده تجاوز نکنید.
همچنین اگر مشکلات کبدی، زخم معده، اختلالات خونریزی یا آلرژی به آن‌ها دارید، باید از مصرف مسکن‌ها خودداری کنید. همچنین باید از دادن آسپرین به کودکان یا نوجوانان خودداری کنید، زیرا می‌تواند باعث ایجاد یک بیماری نادر اما جدی به نام سندرم ری شود.
شربت‌های سرفه، مانند دکسترومتورفان یا گایفنزین، می‌توانند به سرکوب یا شل شدن سرفه کمک کنند و مخاط یا خلط گلو را پاک کنند. همچنین، مانند تمام موارد بالا بهتر است با مشورت پزشک این کار را انجام دهید.
در صورتی که به شربت‌های سرفه حساسیت دارید یا از داروهای دیگری که می‌توانند با آن‌ها تداخل داشته باشند، مانند داروهای ضد افسردگی یا مهارکننده های MAO استفاده می‌کنید، باید از مصرف این شربت‌ها خودداری کنید.
مصرف آنتی هیستامین‌هایی مانند دیفن هیدرامین یا لوراتادین نه تنها به کاهش تورم، خارش و تولید مخاط در گلو کمک می‌کنند، بلکه علائم آلرژی شما را نیز کاهش داده و تسکین می‌دهند.
همچنین اگر به آنتی هیستامین‌ها حساسیت دارید یا اگر گلوکوم، مشکلات پروستات یا احتباس ادرار دارید، باید از مصرف آنتی هیستامین‌ها نیز خودداری کنید.
داروهای ضد احتقان، مانند سودوافدرین یا فنیل افرین، به کوچک شدن رگ‌های خونی در بینی و گلو و کاهش احتقان، فشار و التهاب در گلو کمک می‌کنند. اگر فشار خون بالا، مشکلات قلبی، دیابت یا مشکلات تیروئید دارید، باید از مصرف داروهای ضد احتقان خودداری کنید.
همچنین باید توجه داشته باشید که داروهای ضد احتقان می‌توانند باعث عصبی شدن، بی خوابی یا تپش قلب شوند و بر فشار خون یا ضربان قلب شما تأثیر بگذارند.
در صورت داشتن گلودرد شدید یا مداوم، یا اگر عفونت باکتریایی یا ویروسی دارید، یا بیماری دیگری دارید که باعث گلودرد شما می‌شود، ممکن است برای درمان گلودرد خود به داروهای تجویزی نیاز داشته باشید. در ادامه برخی از داروهایی که پزشک ممکن است برای شما تجویز کند آورده شده است:
آنتی بیوتیک‌ها مانند پنی سیلین، آموکسی سیلین یا آزیترومایسین می‌توانند به کشتن باکتری‌هایی که باعث گلودرد شما می‌شوند، مانند گلودرد استرپتوکوکی، لوزه‌ها یا دیفتری کمک کنند.
به این نکته توجه داشته باشید که باید طبق تجویز پزشک از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده کنید و حتی اگر احساس بهبودی کردید، آن‌ها را تا پایان دوره قطع نکرده و نادیده نگیرید.
همچنین اگر به آنتی بیوتیک‌ها حساسیت دارید یا مشکلات کبدی یا کلیوی دارید، باید از مصرف آنتی بیوتیک‌ها خودداری کنید. همچنین باید توجه داشته باشید که آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند عوارض جانبی مانند حالت تهوع، اسهال یا عفونت‌های قارچی ایجاد کنند و بر اثربخشی سایر داروها مانند قرص‌های ضد بارداری تأثیر بگذارند.
از دیگر داروهای تجویزی برای درمان گلودرد، می‌توان داروهای ضد ویروسی مانند آسیکلوویر، والاسیکلوویر یا اسلتامیویر نام برد که به کاهش شدت و مدت عفونت‌های ویروسی که باعث گلودرد شما می شوند، کمک می‌کنند.
همچنین در صورتی که مشکلات کلیوی دارید، نباید از این داروها استفاده کنید. همچنین باید توجه داشته باشید که داروهای ضد ویروسی می‌توانند عوارض جانبی مانند سردرد، حالت تهوع یا بثورات پوستی ایجاد کنند و بر اثربخشی سایر داروها مانند وارفارین یا متوترکسات تأثیر بگذارند.
استروئیدها مانند پردنیزون یا دگزامتازون از دیگر داروهای تجویزی هستند که به کاهش التهاب، درد و تورم در گلو کمک می‌کنند و تنفس و بلع را بهبود بخشند.
همچنین اگر به استروئیدها حساسیت دارید یا اگر دیابت، پوکی استخوان یا عفونت دارید، باید از مصرف استروئیدها خودداری کنید. همچنین باید توجه داشته باشید که استروئیدها می توانند عوارض جانبی مانند افزایش وزن، تغییرات خلقی یا افزایش قند خون داشته باشند.
پیشگیری از گلودرد در آینده یکی از بهترین راهکارهایی است که می‌توانید به سادگی هرچه تمام‌تر آن را انجام دهید، زیرا می‌تواند به شما کمک کند از درد، ناراحتی و عوارض گلودرد جلوگیری کنید. در ادامه مواردی وجود دارد که می‌توانید برای جلوگیری از گلودرد در آینده انجام دهید:
سخن آخر
همانطور که در این مطلب از هیاهو گفته شد، گلودرد یک بیماری شایع و آزاردهنده است که می‌تواند باعث درد، ناراحتی و مشکل در بلع، صحبت کردن یا تنفس شود. این عارضه در اثر عوامل مختلفی مانند عفونت‌ها، آلرژی‌ها و ویروس‌ها ایجاد می‌شود و می‌تواند خفیف یا شدید باشد و برای چند روز یا چند هفته ادامه داشته باشد. امیدواریم این مقاله برای شما مفید و آموزنده بوده باشد. اگر سوال یا نظری دارید، لطفاً آن را با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول
گلودرد معمولاً یک بیماری جدی یا تهدید کننده زندگی نیست و اغلب خود به خود یا با به کارگیری برخی درمان‌های خانگی از بین می‌رود. با این حال، اگر گلودردی دارید که بیش از یک هفته طول می‌کشد یا با تب بالا، درد شدید، مشکل در تنفس یا علائم دیگر همراه است، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. ممکن است شرایط جدی تری مانند گلودرد استرپتوکوکی، ورم لوزه یا کووید-۱۹ داشته باشید که نیاز به مراقبت و درمان پزشکی دارد.
داروهای طبیعی زیادی وجود دارد که می‌تواند به تسکین گلودرد شما کمک کند، مانند عسل، لیمو، زنجبیل، سیر یا زردچوبه. شما می‌توانید آن‌ها را به آب گرم، چای یا شیر اضافه کنید و چند بار در روز بنوشید. این مواد طبیعی می‌توانند به کاهش التهاب، درد و عفونت در گلو کمک کرده و سیستم ایمنی شما را تقویت کنند. با این حال، قبل از استفاده از هر گونه درمان طبیعی، به خصوص اگر آلرژی، دیابت یا سایر شرایط سلامتی دارید، باید با پزشک خود مشورت کنید.
بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به گلودرد توسط شخص دیگری این است که از تماس با افرادی که گلودرد دارند یا بیمار هستند یا علائم گلودرد دارند خودداری کنید. همچنین باید بهداشت را رعایت کنید و مرتب دست‌های خود را با آب و صابون بشویید یا از ضدعفونی کننده دست‌های حاوی الکل استفاده کنید. همچنین باید از به اشتراک گذاشتن ظروف، فنجان یا مسواک با دیگران خودداری کنید و هنگام سرفه یا عطسه دهان و بینی خود را بپوشانید. شما همچنین باید برای آنفولانزا و سایر بیماری‌ها واکسن بزنید و سیستم ایمنی خود را تقویت کنید و یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید.
مدت زمان گلودرد بسته به علت، شدت و مدت زمان درمان بیماری متفاوت است. اگر گلودرد ناشی از یک عفونت ویروسی مانند سرماخوردگی معمولی یا یک عامل تحریک‌کننده مانند دود تنباکو باشد، می‌تواند از چند ساعت تا چند روز طول بکشد. اگر گلودرد ناشی از عفونت باکتریایی مانند گلودرد استرپتوکوکی یا آلرژی مانند گرده گل باشد، ممکن است از چند روز تا چند هفته طول بکشد. اگر گلودرد ناشی از یک بیماری مزمن مانند GERD یا یک بیماری جدی مانند سرطان باشد، می‌تواند بیش از چند هفته طول بکشد.
آنتی بیوتیک‌ها فقط برای درمان عفونت‌های باکتریایی مانند گلودرد استرپتوکوکی، لوزه‌ها یا دیفتری که باعث گلودرد شما می‌شوند، موثر هستند. به این نکته مهم توجه داشته باشید که آنتی بیوتیک‌ها برای درمان عفونت‌های ویروسی مانند آنفولانزا، مونونوکلئوز یا COVID-19 که باعث گلودرد شما می‌شوند، موثر نیستند. اگر تست استرپتوکوکی مثبت، تب بالا، لکه‌های سفید یا چرک در گلو یا لوزه‌ها دارید یا غدد گلوی شما متورم شده‌اند، زمانی است که به مصرف آنتی بیوتیک احتیاج دارید. همچنین باید برای تشخیص و تجویز صحیح به پزشک مراجعه کنید و از خود درمانی و استفاده سر خود از آنتی‌بیوتیک خودداری کنید.
