نامنظم بودن دندانها نهتنها بر زیبایی لبخند تأثیر منفی میگذارد، بلکه ممکن است باعث بروز مشکلاتی مانند پوسیدگی، اختلال در جویدن غذا و حتی دردهای فک و سردرد شود. برای اصلاح این مشکل، ارتودنسی یکی از موثرترین روشهای درمانی است که علاوه بر نظم بخشیدن به دندانها، به بهبود زیبایی چهره نیز کمک میکند. اما سوالی که بسیاری از افراد با آن مواجهاند این است که: چه نوع ارتودنسی برای دندان های من بهتر است؟ در این مقاله قصد داریم بهترین نوع ارتودنسی را از جنبههای مختلف بررسی کنیم تا انتخابی آگاهانه و مناسب داشته باشید.
همانطور که اشاره کردیم، نامنظم بودن دندانها فقط یک مسئلهی ظاهری نیست؛ بلکه میتواند سلامت دهان، عملکرد دندانها و حتی کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. وقتی دندانها بهدرستی در کنار یکدیگر قرار نگیرند، مشکلات متعددی ایجاد میشود که در ادامه به مهمترین آنها اشاره میکنیم:
دندانهای کج یا چرخیده یا روی هم قرار گرفته بهسختی تمیز میشوند. در چنین حالتی، مسواک و نخ دندان به تمام سطوح دندان دسترسی ندارند و همین باعث باقی ماندن ذرات مواد غذایی بین دندانها میشود. نتیجه، افزایش احتمال پوسیدگی دندان، التهاب لثه و بیماریهای دهان است.
یکی از مهمترین وظایف دندانها، خرد کردن غذا برای شروع فرآیند گوارش است. دندانهای نامنظم ممکن است باعث شوند فرد نتواند به خوبی غذا را بجود که این موضوع بر هضم غذا و سلامت دستگاه گوارش تأثیر منفی میگذارد.
3
در صورتی که دندانها درست روی هم قرار نگیرند،فشار جویدن بهصورت نابرابر توزیع میشود. این حالت ممکن است منجر به ساییدگی غیرطبیعی دندانها، آسیب به مفصل فکی، درد درمفصل فک و حتی سردردهای مزمن شود.
لبخند زیبا نقش مهمی در ارتباطات روزمره، اعتماد بهنفس و حتی موقعیتهای کاری و فرصت های ازدواج دارد. افرادی که از ظاهر دندانهایشان راضی نیستند، معمولاً هنگام صحبت یا خندیدن احساس خجالت میکنند. ممکن است کمتر بخندند یا هنگام خندیدن، دندان های خود را با دست بپوشاند. ارتودنسی با مرتب کردن دندانها به بازگشت اعتمادبهنفس کمک میکند.
اصلاح زودهنگام نامنظمی دندانها، بهویژه در دوران کودکی یا نوجوانی، میتواند از نیاز به درمانهای پیچیدهتر و پرهزینهتر در آینده جلوگیری کند. درمانهایی مثل جراحی فک، اغلب نتیجه عدم درمان بهموقع ارتودنسیاند.
دلایل متعددی در به وجود آمدن شلوغی دندانها نقش دارند. از جمله:
ژنتیک یا ارث: کوچک بودن ارثی اندازه فک یا بزرگ بودن ارثی اندازه دندانها که باعث کمبود فضا میشود.
افتادن زودهنگام یا دیرهنگام دندانهای شیری
نهفتگی دندانها یا رویش نادرست دندان عقل
عادتهای نادرست کودکی مانند مکیدن انگشت
صدمات و تروماهای فکی که منجر به جابجایی دندانها میشوند.
در صورتی که یکی از علائم زیر را دارید، احتمالاً کاندید مناسبی برای درمان ارتودنسی هستید:
دندانهای کج، روی هم افتاده یا چرخیده دارید
رابطه مناسب بین دندانها وجود ندارد و تمیز کردن مشکل است
هنگام جویدن، لبخند یا گفتار دچار مشکل هستید
ظاهر لبخند نامتقارن و نازیباست
دندانهای عقل در حال فشار آوردن به سایر دندانها هستند
درمان شلوغی دندانها به کمک روشهای مختلفی انجام میشود. در جدول زیر مقایسه کاملی از آنها ارائه شده است:
انتخاب بهترین روش درمانی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
شدت شلوغی دندانها
سن بیمار
بودجه درمانی
ترجیح زیباییشناسی بیمار
نیاز به کشیدن دندان یا درمانهای جانبی
بهطور کلی:
ارتودنسی فلزی یا سرامیکی: مناسب برای شلوغی شدید و متوسط
اینویزالاین (;کلیر الاینر یا ارتودنسی نامرئی) یا ارتودنسی لینگوال: مناسب برای شلوغی خفیف تا متوسط و افرادی که به ظاهر دستگاه ارتودنسی حساس هستند.
توصیه تخصصی: همیشه پیش از انتخاب روش درمان، مشاوره کامل با متخصص ارتودنسی داشته باشید تا مناسبترین و مؤثرترین طرح درمان برای وضعیت دهان و فک شما مشخص شود.
درمان بی نظمی و شلوغی دندانها با ارتودنسی یک فرآیند تخصصی، مرحلهبهمرحله و کاملاً برنامهریزیشده است که تحت نظر ارتودنتیست (متخصص ارتودنسی)انجام میشود. هدف این درمان، مرتبسازی دندانها، ایجاد فضای کافی در قوس فک، و تنظیم صحیح روابط بین فک بالا و پایین است. در ادامه، مراحل اصلی درمان را بهطور کامل شرح میدهیم:
در اولین ویزیت، متخصص ارتودنسی (ارتودنتیست) وضعیت فک، نحوه رویش دندانها و شدت شلوغی را ارزیابی میکند در این مرحله، سوابق پزشکی، عادات دهانی، سابقه ارتودنسی قبلی و انتظارات بیمار بررسی میشود.
برای برنامهریزی دقیق، از دهان بیمار عکس های رادیولوژی و نیز تصاویر رنگی تهیه میشود. همچنین در صورت نیاز قالب فیزیکی یا اسکن دیجیتال سهبعدی از فک و دندانها گرفته میشود. این دادهها به متخصص کمک میکند تا نوع درمان، مدت زمان درمان و نیاز احتمالی به کشیدن دندان یا افزایش عرض فک را مشخص کند.
پس از بررسی کامل تصاویر و آنالیز دیجیتال، متخصص ارتودنسی یک طرح درمان خاص و اختصاصی برای شما تهیه میکند. در این طرح مشخص میشود که از چه نوع دستگاه ارتودنسی استفاده خواهد شد ( (براکت یا نگین فلزی یا سرامیکی، کلیر الاینر و...)، آیا کشیدن دندان لازم است یا نه و به طور تقریبی مدت زمان درمان چقدر است؟
با تأیید نهایی، دستگاه ارتودنسی انتخابشده روی دندانها نصب میشود. این مرحله ممکن است شامل چسباندن براکتها، اتصال سیم ارتودنسی یا تحویل الاینرهای شفاف باشد. در موارد خاص، از ابزارهای جانبی مثل افزایش دهنده عرض کام، بند یا حلقه فلزی ارتودنسی و معمولا از کش ارتودنسی نیز استفاده میشود.
در طول درمان ارتونسی، بیمار باید هر ۴ تا ۶ هفته یکبار برای تنظیم دستگاه، بررسی پیشرفت درمان و رفع مشکلات احتمالی به مطب مراجعه کند. در این جلسات، سیمها و دستگاه ارتودنسی تنظیم میشوند یا الاینر جدید جایگزین قبلی میشود تا حرکت دندانها به سمت موقعیت صحیح ادامه یابد.
پس از رسیدن به نتیجه نهایی و مرتب شدن کامل دندانها، دستگاه ارتودنسی برداشته میشود. در این مرحله، وضعیت نهایی دندانها، روابط فکی و بهداشت دهان بررسی میشود.
برای جلوگیری از بازگشت دندانها به وضعیت قبلی، استفاده از ریتینر ضروری است
ریتینرها یا نگهدارنده ها ممکن استثابت یا متحرک باشند و بسته به نظر متخصص تا چند سال باید استفاده شوند.
در بزرگسالان به دلیل تراکم بیشتر استخوان و کاهش رشد فک، ممکن است مدت درمان بیشتر باشد.
آیا بی نظمی یا شلوغی دندان ها فقط یک مشکل زیبایی است؟
خیر، بی نظمی دندان ها باعث افزایش گیر غذایی، افزایش پوسیدگی دندان ها، التهاب لثه، مشکلات گفتاری و حتی دردهای مفصل فکی میشود.
آیا بزرگسالان هم میتوانند ارتودنسی انجام دهند؟
بله، هیچ محدودیتی برای سن ارتودنسی وجود ندارد. حتی افراد بالای ۴۰ سال هم می توانند نتایج عالی بگیرند.
آیا برای درمان بی نظمی یا شلوغی دندان ها حتماً باید دندان کشید؟
در برخی موارد شدید، کشیدن دندان ضروری است. اما فناوری های جدید مانند افزایش عرض فک یا سیستم ارتودنسی دیمون در بسیاری موارد نیاز به کشیدن دندان را حذف کردهاند.
آیا درمان ارتودنسی درد دارد؟
در طی درمان ارتودنسی، فشار اولیه روی دندانها اعمال می گردد، که قابل تحمل است و درد شدیدی ندارد. این فشار به مرور عادی میشود.
آیا ارتودنسی باعث تغییر فرم صورت میشود؟
در برخی موارد درمان ارتودنسی می تواند باعث بهبود فرم صورت شود. وقتی فک و دندانها در موقعیت مطلوب قرار میگیرند، ظاهر کلی چهره هماهنگتر و زیباتر میشود.
نتیجهگیری
درمان بی نظمی و شلوغی دندانها فقط یک اقدام زیبایی نیست، بلکه گامی مهم در جهت سلامت عمومی دهان، بهداشت بهتر دهان و دندان و افزایش کیفیت زندگی است. انتخاب بهترین نوع ارتودنسی برای دندانهای شلوغ و بی نظم باید با بررسی دقیق شرایط فردی و تحت نظر متخصص ارتودنسی انجام شود.
