دربند در ارتفاع 1700 متری از سطح دریا قرار گرفته و آغاز یکی از راه های اصلی صعود کوهنوردان به البرز مرکزی است. کوره راهی از دربند آغاز می‌شود و به آبشار دوقلو و پناهگاه شیرپلا ختم می‌شود.
محله های قدیمی دربند عبارت اند از مرغ محله یا مغ محله ، کنارمحله ، کلاغ پر و سربند. رودی به نام رودخانه دربند از میان دهکده دربند می‌گذرد. دره های اصلی رودخانه دربند عبارت اند از دره اوسون ، دره آبشار، دره امامزاده ابراهیم، دره کاک، آب شیردره و دره زون. خیابان دربند از ارتفاع 1600 متری در میدان قدس آغاز و در ارتفاع 1800 متری میدان سربند به پایان می رسد.
“در زمان قاجار برخی از شاهزاده های قاجار از جمله شاهزاده الله وردی میرزا و ابوالملوک کیومرث میرزا در اینجا نشیمن داشتند. روز چهارشنبه رمضان 1303 قمری ناصرالدین شاه قاجار در راه پس قلعه و آبشار به دربند هم آمد. وقتی که بابی‌ها به ناصرالدین شاه تیر زدند یکی از ایشان به نام میرزا حسین علی با گروهی به محله مرغ محله دربند گریختند. مأموران پس از مدتی آن ها را یافته به زندان انداختند… از آنجا که دربند در قدیم مرکز عده‌ای از سادات دعانویس شده بوده کامران‌میرزا نایب السلطنه، پسر سوم ناصرالدین شاه نیز سالی یک بار برای دعا گرفتن به دربند می‌رفت. خانه دکتر ملیسپو، مستشار مالی آمریکایی نیز در دربند بود.”
در زمین های دهکده دربند به فرمان رضاشاه مهمانخانه و چندین ویلا ساختند. چون محله سربند تنگنا بود پل بزرگی بر روی رودخانه آن زدند. پیش از رسیدن به میدان سربند، در سمت چپ رودخانه هتل دیپلمات قرار دارد که تا اواسط دوران محمدرضا پهلوی محل پذیرایی مهمانان خارجی و تنها هتل آبرومند تهران بوده‌است.
تندیس کوهنورد که در میدان سربند در محله دربند برپا است در سال1341 خورشیدی توسط رضا لعل ریاحی، پیکره‌تراش و نقاش ایرانی ساخته و سپس نصب شد. ایده ساخت این تندیس در سال 1337 از سوی حسن وجدان‌خوش، از کوهنوردان با سابقه ایرانی پیشنهاد شد. سرهنگ بیات، رئیس مرکز آموزش کوهستانی ارتش، مقدمات ساخت آن را آماده کرد و شهردار وقت تهران، هزینه ساخت مجسمه را پذیرفت. سپس امیر شاه قدمی، گروهبان ارتش و مربی کوه‌نوردی مرکز آموزش کوهستانی و مربی اسکی ایران به عنوان مدل به رضا لعل ریاحی معرفی شد و شهرداری هم مبلغ 10 هزار تومان بابت ساخت مجسمه پرداخت.
