در عصر حاضر، برای همه افراد چه حقوقی باشند و چه حقیقی شناختن قوانین و مقررات جاری کشور و آشنایی با کار قانونی حاکم بر محاکم حائز اهمیت است. اگر کسی خلافی کرد ما باید چه کنیم؟ چگونه فرد خطاکار را به سزای اعمال خودش برسد؟ ما در این مقاله قصد داریم شما را با تنظیم شکوایه و لایحه آشنا کنیم.
شکوایه فرمی است که در آن شاکی، شکایت خود را نسبت به مجرم عنوان می‌کند. شکوایه یا شکایت نامه برای ارائه به مقام کیفری تنظیم می‌شود و در آن اطلاعاتی باید درج شوند. این اطلاعات شامل نام شاکی، آدرس و موضوع شکایت هستند. شکواییه یکی از اوراق قضایی است که برای جرم‌های کیفری استفاده می‌شود.
برای جرایم حقوقی نیازی به تنظیم شکواییه نمی‌باشد و اغلب با تنظیم دادخواست کارها انجام می‌شود. جرم‌های کیفری از جمله جرم‌هایی هستند که در قوانین رسمی کشور مجازات فردی برای آن جرایم وجود دارد.
عنوان مجرمانه‌ای که در تنظیم شکوایه قید می‌شود، همان جرمی است که قاضی به آن رسیدگی می‌کند و خارج از موضوع شکوائیه حقی برای رسیدگی نخواهد داشت.
اگر فردی به دلیل وقوع یک جرم که در قانون مجازات اسلامی برای آن مجازات تعیین شده است، قصد شکایت را داشته باشد، باید شکایت خود را تحت شکوائیه تنظیم کند و به عبارتی نگارش شکوائیه کند.
جرائمی که برای طرح دعوی، نیاز به شاکی خصوصی دارد، جرائم قابل گذشت هستند که با نگارش شکوائیه، تعقیب متهم شروع می‌شود و با استرداد شکایت و یا صرف نظر کردن شاکی، تعقیب متهم به پایان می‌رسد.
زمانی که شکایت کیفری تنظیم می‌شود، دادسرا که در رأس آن شخص دادستان است، تعقیب متهم را شروع کرده و تحقیقات مقدماتی را به قاضی تحقیق که بازپرس است، ارجاع می‌دهد.
سپس بازپرس بر مبنای شکایتی که تنظیم شده است، عمل می‌کند. به این صورت که اگر فرد الف به فرد ب فحاشی و توهین کرده باشد، شخص ب می‌تواند علیه شخص الف تحت عنوان فحاشی شکایت کند. حال اگر نگارش شکوائیه او بر اساس فحاشی تنظیم شده باشد، بازپرس تحقیقات خود را برای بررسی وقوع جرم فحاشی آغاز و ادامه می‌دهد و به دلیل عدم درج جرم توهین، وارد موضوع توهین نخواهد شد.
دادسرا برای تعقیب باید مطابق قانون عمل كند. جهات قانونی برای شروع به تحقیقات عبارتند از :
ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب
با سلام و احترام
احتراماً اینجانب………… فرزند…………. مقیم…………..از آقای/خانم……….. تحت عنوان…………….( کلاهبرداری، فحاشی، آسیب بدنی عمدی……….) شکایت دارم. نامبرده در تاریخ …………. در خیابان………….. در حضور………………..نفر به نامهای…………………………… به نشانی……………………………….. نسبت به من فحاشی کرد. از این رو تقاضای تعقیب کیفری و مجازات ایشان را دارم .
نشانی متهم……………………………………………….می باشد .
محل امضاء ـ مهر ـ انگشت
لایحه نوشته ای می باشد که از طرف یکی از طرفین دعوا چه در امور کیفری و چه حقوقی به مرجع رسیدگی داده می شود. لایحه در واقع دفاعیه بوده چرا که طرف دعوا و وکیل او در مقابل دفاع به تنظیم آن می پردازد. لایحه در واقع برگرفته از مواد قانونی و همچنین رویه ها و تجربیات طرف دعوا و وکیل او در قالب اصطلاحات حقوقی می باشد.
وقتی که فردی قصد دفاع در مقابل خواسته یا شکایتی را داشته باشد می تواند به وسیله لایحه از خود دفاع نماید. با توجه به اینکه لایحه دارای متن منسجمی می باشد می تواند در تصمیم قاضی موثر بوده و چه بسا از اظهارات شفاهی طرفین مفیدتر باشد. بنابراین فردی که می خواهد از خود دفاع نماید می بایست به وسیله لایحه این کار را انجام دهد.
لایحه دفاعیه تکمیل‌کننده عرض‌حال یا دادخواست است که اگر توسط وکیل متخصص نوشته شود ، دارای اعتبار بالاتری نزد مقامات قضایی می باشد.
از جمله لوایح حقوقی می توان به دعاوی چک ، دعاوی سفته ، دعاوی شرکتی ، ثبتی ، سرقفلی ، خانوادگی ، اعسار ، ارث ، شکایت از کارفرما ، تخلیه ، الزام به تنظیم سند و … اشاره کرد.
پس از تکمیل فرم ارسال لایحه، موضوع پرونده و لایحه مد نظرتان را در قسمت «عنوان درخواست» وارد کنید؛ مثلا: لایحه دفاعیه در پرونده سرقت . رای صادره ، سند، قرارداد و ... خود را در بخش فایل پیوست بارگذاری نمایید .
پس از بررسی درخواست شما، مناسب ترین هزینه و زمان انجام آن به شما اعلام خواهد شد.
با پرداخت هزینه لایحه، طبق زمان تعیین شده، پیش‌نویس تنظیم لایحه برای شما ارسال خواهد شد .
پس از مطالعه پیش نویس چنانچه نظری داشتید، اصلاحات مد نظر خود را اعلام می کنید .
کارگروه حقوقی حامی، پس از بررسی پیشنهادات و نقطه نظرات شما اصلاحات نهایی را بر روی لایحه اعمال می کند .
پس از اعمال اصلاحات، نسخه نهایی لایحه برای شما ارسال خواهد شد .
کلام آخر
وقتی که طرفین دعوا بخواهند شکواییه یا دادخواست خود را تکمیل کنند از لایحه استفاده می‌کنند پس می‌توان گفت که تنظیم لایحه اجباری نیست. حتما به نکاتی که در مورد تنظیم شکوایه و لایحه گفته شده توجه کنید تا درخواست شما پذیرفته شود و در زمان شما هم صرفه جویی شود.
