دوره ضرورت یا خدمت سربازی در ایران اجباری است و بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، برای جوانان ایرانی 18 سال تمام تا 50 سال ضروری است. ضرورت این دوره، اعلام تعهد فرد نسبت به حفظ تمامیت ارضی کشور و حفظ ارزش های نظام می باشد و برای دفاع از آن اعلام آمادگی می کند. اما سؤالی که برای بسیاری از افراد بالای 18 سال پیش می آید (افراد مشمول) این است که سربازی چند ماه است؟
مطابق ماده چهار خدمت نظام وظیفه عمومی، طول دوره خدمت سربازی در ایران 30 سال است و به چهار دوره تقسیم می شود:
1- دوره ضرورت(2 سال): همان 2 سال خدمت سربازی است که تمام مشمولان بالای 18 سال باید بگذرانند. مشمولان پس از اتمام خدمت سربازی به مشمولان کارت پایان خدمت داده خواهد شد و پس از آن میتوانند به فعالیتهای اجتماعی خود بپردازند. افراد برای استفاده از بسیاری از خدمات دولتی، به ارائه گواهی اتمام و یا معافیت موقت این دوره نیاز خواهند داشت.
2- دوره احتیاط(8 سال): این دوره برای زمان جنگ و شرایط اضطرار پیش بینی شده است. بدین معنا که در زمان های اضطراری و جنگ در صورت کمبود نیروی انسانی، از افرادی که در سالهای قبل دوره ضرورت را گذرانده اند، استفاده می گردد. نمونه بارز آن در زمان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران مشاهده شد. در سال 1359 به دلیل کمبود نیرو، افرادی که در سال 1356 از خدمت سربازی ترخیص شده بودند مجدداً فراخوان شده و به یگان های مربوطه اعزام شدند.
3- دوره ذخیره اول(10 سال): مدت زمان این دوره 10 سال می باشد و تقریباً از سن 30 سال تا 39 سال را دربرمی گیرد و در شرایط خاص اجرا می شود که تاکنون به آن نیازی نشده است.
4- دوره ذخیره دوم(10 سال): مدت این دوره نیز 10 سال بوده و با ورود فرد به سن 50 سال و گذراندن این دوره، از دوره های خدمت سربازی معاف خواهد شد. در صورت ایجاد شرایط بحرانی برای کشور این دوره اجرایی خواهد شد و افراد سنین 40 تا 49 سال برای دفاع از امنیت کشور فراخوان خواهند شد.
در اینجا بحث اصلی مربوط به دوره ضرورت یا همان دوره سربازی است. سوال اینجاست که سربازی چند ماه است؟ طول دوره سربازی چندین بار تغییر کرده است. اما طبق آخرین اعلام سازمان نظام وظیفه، دوره ضرورت یا خدمت سربازی برای کارکنان وظیفه بومی در مناطق عادی 24 ماه، در مناطق بد آب و هوا، محروم، عملیاتی و غیردرگیر 21 ماه و در مناطق درگیر 17 ماه معین شده است. همچنین الزامی است که کارکنان وظیفه غیربومی در مناطق عادی 21 ماه و در مناطق عملیاتی، غیردرگیر، محروم و بد آب و هوا 18 ماه این دوره را بگذرانند. (کارکنان وظیفه غیربومی به کسانی اطلاق می شود که فاصله محل سکونتشان تا محل خدمت بیش از 50 کیلومتر است)
طول دوره سربازی چند ماه است؟
سربازان جهت خدمت به چند ارگان معرفی می شوند از جمله ارتش، سپاه، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و نیروی انتظامی. برای بقیه گروه های کارکنان وظیفه مدت زمان خدمت سربازی چند ماه است؟پاسخ این سوال به شرح زیر است:
· مدت زمان دوره ضرورت برای سربازان امریه (کارکنان وظیفه به مامور دستگاه های دولتی و غیرنظامی) 24 ماه است. نکته: سرباز امریه به افرادی گفته می شود که نمی خواهند دوره خدمت خود را در پادگان های نظامی بگذرانند و دوره سربازی را به صورت امریه در سازمان یا ارگان های دولتی که امریه می پذیرند، می گذرانند که البته شرایط خاص خودش را دارد.
· سربازان مناطق امنیتی درگیر و جنگی طول دوره خدمتشان 17 ماه است.
· سربازان نیروهای مسلح و یگان های حفاظت در مناطق عادی طول دوره خدمتشان 21 ماه است.
مدت خدمت سربازی در سال 1400 نیز به همین شکل خواهد بود.
دوره آموزشی خدمت سربازی چند روز است ؟
برای پاسخ به این سوال که سربازی چند ماه است؟ ابتدا باید بدانید که طول دوره آموزشی 2 ماه می باشد و در آن سرفصل های کلی دوره خدمت آموزش داده می شود مانند طریقه استفاده از سلاح، نگهداری از سلاح، نگهبانی، زندگی در شرایط سخت، تیراندازی، رژه و...
مدت زمان آموزشی بر اساس مدرک تحصیلی ممکن است تغییر کند. در دوره آموزشی خدمت سربازی همه سربازان یک گروهان آموزشی از نظر درجه و پایه خدمت با هم برابر هستند و تفاوتی ندارند. مشمولین بعد از گذراندن دو ماه دوره آموزشی، جهت انجام وظیفه یا دوره ضرورت یا همان خدمت فرستاده می شوند.
چنانچه فرد مشمول در زمان مشخص شده نسبت به تعیین تکلیف نظام وظیفه خود اقدام نکند، شامل دوره غیبت سربازی خواهد شد که یکی از عواقب آن افزایش طول مدت خدمت سربازی می باشد و پاسخ این سوال که سربازی چند ماه است؟ و میزان اضافه خدمت براساس مدت غیبت فرد بدین ترتیب تغییر و تعیین می گردد:
3 ماه در زمان صلح
15 روز در زمان جنگ
3 ماه
بیشتر از 3 ماه در زمان صلح
بیشتر از 15 روز در زمان جنگ
6 ماه
بیش از یک سال در زمان صلح
بیش از 2 ماه در زمان جنگ
اعمال اضافه خدمت + تلقی نمودن وی به عنوان فراری و معرفی به مراجع مصالح قضایی
چنانچه فرد شرایط کسری خدمت را داشته باشد، مطابق قوانین می تواند زمان دوره خدمت ضرورت خود را کاهش دهد.
معرفی انوع کسری خدمت و مدت زمان آن در سال 1400
کسر خدمت ایثارگران
12 روز به ازای هر درصد جانبازی، هر ماه اسارت و هر ماه رزمندگی
کسر خدمت نخبگان
پروژه های تحقیقاتی این گروه از مشمولان توسط هیئت داوران مورد ارزیابی قرار گرفته و در صورت تایید، فرد مشمول از امتیازاتی همچون کسری خدمت بهرهمند می شود و یا پس از طی دوره آموزش، کارت پایان خدمت خود را دریافت میکنند.
کسر خدمت فرزند
3 ماه به ازای هر فرزند
کسر خدمت مشمولان و سربازان جانباز
63 روز به ازای هر درصد جانبازی
کسر خدمت مناطق امنیتی و مناطق محروم و بد آب و هوا
- سربازان غیر بومی که در مناطق امنیتی و مرزی در حال خدمت سربازی میباشند، 17 ماه خدمت خواهند کرد.
- سربازان غیر بومی که در مناطق محروم و بد آب و هوا مشغول به خدمت هستند موظف به 18 ماه خدمت خواهند بود.
- مدت زمان خدمت برای کارکنان نظام وظیفه در مناطق عادی برابر با 24 ماه میباشد.