در سال گذشته، به‌دنبال افزايش سرمايه‌گذاري شركت‌هاي بزرگ در رمزارزها، اين صنعت با رشد عظيمي روبه‌رو شد. همچنين نمي‌توان تأثير استقبال مردم جهان از بيت‌كوين را ناديده گرفت. در ژوئن2021، تعداد كاربران بيت‌كوين در جهان به 300 ميليون نفر رسيد. درپي همه‌گيري ويروس كوويد-19 و استقبال روزافزون مردم از فناوري بلاكچين، مي‌توان پيش‌بيني كرد كه صنعت متاورس (Metaverse) نيز چه در حوزه واقعيت مجازي(VR) و چه در توكن‌هاي غيرقابل معاوضه(NFTها) با گسترش بيشتري روبه‌رو شود. بنابر تحقيقات شركت جهاني Strategy Analytics، تا سال2025، ارزش بازار جهاني متاورس درحدود 280 ميليارد دلار برآورد مي‌شود.
مارك زاكربرگ، مديرعامل «متا» (فيسبوك سابق) در سخنراني رويداد Facebook Connect 2021 كه در آن از تغيير نام اين شركت خبر داد، تنها در90 دقيقه بيش از80 بار از واژه متاورس استفاده كرد. اعتقاد زاكربرگ «بهترين راه براي فهميدن متاورس، تجربه آن است، اما اين هم كار ساده‌اي نيست چون هنوز به‌طور كامل به‌وجود نيامده است.» در جاي ديگري از اين سخنراني، زاكربرگ متاورس را «يك اينترنت جذاب‌تر و تجسم‌يافته‌تر» توصيف كرد كه در آن «كاربران مي‌توانند تقريبا هر كاري كه فكرش را بكنند، انجام دهند.
كارهايي از قبيل دورهمي خانوادگي، كار، آموزش، بازي، خريد و توليد و حتي كارهايي كه با درك فعلي ما از كامپيوترها و تلفن‌هاي همراه، غيرقابل تصور است.» توصيفات زاكربرگ به درك ما از اين پديده كمك مي‌كند؛ اما عبارتي مثل «هر كاري كه فكرش را بكنيد» چندان معنادار به‌نظر نمي‌آيد.
به‌طور كلي اگر يك متاورس با استفاده تجاري به‌وجود بيايد، حداقل يكي از ويژگي‌هاي زير را خواهد داشت:يك فضاي اجتماعي مشترك كه در آن، كاربران با آواتارهاي خود نمايش داده مي‌شوند.
منظور زاكربرگ از عبارت «اينترنت تجسم‌يافته» چنين چيزي است. كاربران وب‌سايت‌ها و شبكه‌هاي اجتماعي با نام كاربري و تصاوير كوچك شناخته مي‌شوند.
در متاورس، كاربران آواتارهايي با قابليت سفارشي‌سازي خواهند داشت كه مي‌توانند حركت كنند، حرف بزنند‌يا حركاتي انيميشني را انجام دهند. از دهه 90 در فضاهاي آنلاين و گيمينگ چنين آواتارهايي وجود داشته است، اما با استفاده از فناوري واقعيت مجازي، كاربران مي‌توانند دنياي متاورس را از نقطه‌نظر اول تجربه كنند.
در يك متاورس ايده‌آل، تمام كاربران در يك جهان مجازي واحد وجود دارند كه در آن، در فاصله بين دفعات آنلاين‌شدن كاربر، آيتم‌ها و دارايي‌ها در جاي خود باقي مي‌مانند.
اخيرا استفاده از توكن‌هاي غيرقابل معاوضه (NFTها) به‌عنوان روشي غيرمتمركز براي احراز مالكيت دارايي‌هاي مجازي رواج يافته است. به‌طور نظري، مي‌توان اينگونه ان‌اف‌تي‌ها را به متاورس‌هاي مختلف انتقال داد. البته درعمل ميزان آزادي اين عمل، محدود به مقررات استاندارد شركت‌هاي سازنده هر متاورس خواهد بود.
اگر خود كاربران بتوانند دارايي‌هاي شخصي خود را ايجاد كنند، براي خود كاربران و شركت‌هاي سازنده متاورس سودمند خواهد بود؛ كاربران مي‌توانند دنياي مجازي خود را به سليقه خود شكل دهند و سازندگان متاورس هم وقت و هزينه كمتري براي طراحي تك‌تك اشياي موجود در آن جهان صرف خواهند كرد.
در بازي‌هايي مانند Minecraft، كاربران مي‌توانند متاورس‌هاي خود را بسازند.
اين مورد مي‌تواند از سطح خريدوفروش آيتم‌هاي Warcraft تا قوانين مدون و سختگيرانه اقتصادي متغير باشد. در آمريكا، بازي‌هايي مانند Second Life وجود دارند كه پاي دعواي «مالكيت» آيتم‌هاي ساخته‌شده در محيط اين بازي، به دادگاه‌هاي ايالتي هم كشيده شده است.
علاوه‌بر موارد اجمالي كه ذكر شد، بايد تفاوت بين «متاورس» اصلي و «يك متاورس» را هم درك كرد. اين تفاوت در طرز كنترل آنهاست.
به‌طور كلي هر سازمان يا گروهي از برنامه‌نويسان مي‌توانند «يك متاورس» بسازند كه هركدام از ويژگي‌هاي بالا را داشته باشد. دراين‌صورت مديريت سرورها، نظارت بر فعاليت كاربران و قانونگذاري آن دنياي مجازي برعهده يك نهاد واحد خواهد بود.
در سوي ديگر، يك معماري كاملا باز وجود دارد كه در آن نهادها و سرورهاي تعامل‌پذير مختلف، به متاورس واحد و مشتركي متصل مي‌شوند (theMetaverse) كه از قواعد پذيرفته‌شده‌اي پيروي مي‌كند. پياده‌سازي چنين سازوكاري در مواردي مانند شبكه جهاني وب (World Wide Web) و ايميل با موفقيت روبه‌رو شد اما تا‌كنون موفقيتي درمورد وضع استانداردهاي متاورس حاصل نشده است.با وجود اينكه شركت‌هاي بسياري در حال تلاش براي ساخت «يك متاورس» هستند، اما به‌نظر مي‌رسد هدف نهايي بسياري از آنها دردست‌گرفتن كنترل «متاورس» است؛ يعني جهان واحدي كه در آن همه مردم زندگي آنلاين خود را به‌اشتراك مي‌گذارند. در وضعيت فعلي، اينكه يك شركت متاورسي را بسازد كه تا آن حد محبوبيت كسب كند دور از ذهن به‌نظر مي‌رسد. اگر استانداردهاي غيرمتمركزي براي متاورس به‌وجود نيايد، احتمالا شاهد نبرد متاورس‌ها براي كسب محبوبيت و تصاحب سهم بازار خواهيم بود؛ بدون اينكه بين اين متاورس‌ها تعامل سازنده‌اي صورت
بگيرد.
حضور سه‌بعدی به‌وسیله عینک‌های واقعیت مجازی و واقعیت افزوده
شاید مهم‌ترین گام ایجاد یک متاورس کامل همین باشد. واقعیت مجازی و افزوده این امکان را به ما می‌دهد تا بتوانیم از «جعبه‌های جادویی» مانیتورهای دوبعدی خود عبور کنیم و‌احساس «حضور» در دنیایی دیگر را داشته باشیم.
